تغییر مسیر دستگاه دیپلماسی کشور از غرب به غرب/ حسین امیرعبداللهیان در سوریه و عراق به دنبال چیست؟

به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، شنبه ششم شهریور ماه حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در اولین سفر خارجی‌اش و به منظور شرکت در نشست منطقه‌ای «حمایت از عراق»، در رأس هیأتی به بغداد رفت.

فواد حسین وزیر خارجه عراق  ۱۹ مرداد ماه به تهران سفر و در جریان این سفر به تهران با مقامات کشورمان از جمله حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان، محمد جواد ظریف وزیر خارجه سابق کشورمان و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفت‌وگو کرد. در این سفر وزیر خارجه از ایران برای شرکت در نشست بغداد دعوت کرد.

امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان هم پیش از سفر به بغداد گفته بود که ما از هر گونه ابتکار عمل منطقه‌ای مقامات جمهوری عراق که با مشارکت اهل منطقه باشد، استقبال می‌کنیم. لازم بود از سوریه نیز به عنوان همسایه مهم عراق در این اجلاس دعوت به عمل می‌آمد. البته در خصوص امنیت و توسعه پایدار منطقه با رهبری سوریه در تماس و مشورت هستیم و در مورد اجلاس بغداد و تاکید بر نقش مهم کشور‌های منطقه در هرگونه ابتکار منطقه‌ای با دمشق مشورت مستقیم خواهیم داشت.

وزیر خارجه کشورمان در بدو ورود به فرودگاه بغداد به یادمان شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در فرودگاه بغداد ادای احترام کرد و بعد از نثار گل به مقام شامخ شهیدان سلیمانی و ابومهدی المهندس در جمع خبرنگاران گفت که حتماً یکی از برنامه‌های اصلی ما در وزارت خارجه دولت سیزدهم پیگیری جدی حقوقی و بین المللی طرف هایی است که به نام دولت آمریکا آشکارا اقدام تروریستی علیه شهید قاسم سلیمانی انجام دادند، حتی اگر دولت قبلی آمریکا چنین جنایتی مرتکب شده، دولت آمریکا باید پاسخگو باشد و عاملین و آمرین این اقدام تروریستی باید به سزای اعمالشان برسند. دولت آمریکا نمی تواند از این اقدام تروریستی فرار کند و باید پاسخگو باشد.

وزیر خارجه در اولین سفر خارجی خود چه گفت و چه کرد؟

وزیر امور خارجه کشورمان در کنفرانس منطقه‌ای حمایت از عراق در نشست بغداد گفت که امروز عراق به خاطر تلاش‌ها و دیدگاه‌های سازنده، نقش مهمی در منطقه ایفا می‌کند. جمهوری اسلامی ایران از نخستین کشور‌های منطقه بود که عراق جدید را به رسمیت شناخت و با حمایت از روند‌های سیاسی در این کشور، تبادلات سیاسی، اقتصادی و تجاری خود را با آن توسعه بخشید. عراق جدید رها شده از تروریسم، امروز نیازمند بازسازی و تقویت داخلی و گسترش و توسعه همکاری‌ها در منطقه است. جمهوری اسلامی ایران ضمن حمایت از ثبات، امنیت، استقلال، تمامیت ارضی، عزت، اقتدار و ارتقای جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی عراق، آمادگی خود را برای توسعه همکاری‌های دو جانبه و منطقه‌ای اعلام می‌نماید.

وی همچنین گفت که طی سالیان گذشته، تبادلات تجاری میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق به بیش از ۱۲ میلیارد دلار رسیده است. وجود ۸ گذرگاه رسمی فعال میان دو کشور و استمرار تبادلات تجاری در این گذرگاه‌ها حتی با وجود شیوع کرونا، نشان از درهم تنیدگی اقتصادی دو کشور دارد. ایران طی سال‌های گذشته با صادرات خدمات فنی و مهندسی، گاز و برق سهم قابل توجهی در توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری عراق داشته است.

وی افزود: وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت که آنچه که امروزه بیش از پیش به آن نیازمندیم، "امنیت پایدار منطقه‌ای" با مشارکت کشور‌های منطقه است.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این سفر با مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه و حمد ناصر المحمد الصباح وزیران خارجه ایران و کویت دیدار و به گفت‌وگو پرداختند. او در با ادامه محمد الحلبوسی رئیس مجلس عراق، با مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق و برهم صالح رئیس جمهور این کشور دیدار کرد.

امیر عبداللهیان در خصوص پروژه‌های اقتصادی فی‌مابین که منافع اقتصادی آن به دو کشور باز می‌گردد و زیارت زوار ایرانی در ایام اربعین نیز با نخست وزیر عراق به گفتگو وتبادل نظر پرداخت. مصطفی الکاظمی نیز در این دیدار ضمن با اهمیت خواندن حسن همجواری و راهبردی دانستن روابط دو کشور، از نقش سازنده و پایدار ایران در حمایت از عراق و همچنین حضور هیئت عالی‌رتبه ایرانی در نشست منطقه‌ای حمایت از عراق قدردانی کرد.

اهمیت سفر منطقه‌ای وزیر خارجه

محمد ساجدی کارشناس سیاست خارجی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به میانجی گری عراقی‌ها بین ایران و عربستان، گفت که با توجه به خصوصیات شخصی الکاظمی نخست وزیر عراق که هم غربی‌ها و هم ایران او را قبول دارند، چند وقت پیش به این فکر افتاد که سران ایران و عربستان را با هم آشتی دهد، بنابراین سفری منطقه‌ای به ایران و عربستان کرد که در نتیجه هر دو کشور موافق بودند.

حسین رویوران کارشناس مسائل منطقه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید که نشست منطقه‌ای بغداد علیرغم اسم خود به معنای نشست همسایگان نیست، چراکه همسایگان بغداد یعنی کشور‌هایی که با عراق، مرز مشترک دارند، اما در این نشست سوریه به عنوان همسایه این کشور دعوت نشده و حتی کشور‌هایی که مرزی با بغداد ندارند به این نشست دعوت می‌شوند مثل قطر، مصر و فرانسه؛ لذا علیرغم عنوان کنفرانس همسایگان عراق است، اما در واقعیت این‌گونه نبوده و برای دعوت به این نشست، حالت گزینشی در نظر گرفته شده است.

وی با اشاره به هدف بغداد از برگزاری نشست منطقه‌ای بغداد، اظهار کرد: عراق با برگزاری نشست منطقه‌ای عراق سعی بر کاهش تنش در منطقه و کمک به امنیت کشور‌های همسایه دارد، به عبارت دیگر بغداد به دنبال این است که زمینه‌هایی فراهم شود تا ریاض با آنکارا و همچنین عربستان و فرانسه با ایران گفت‌گو کنند.

داستان یک تغییر جای ساده

اجلاس منطقه‌ای حمایت از عراق در بغداد با حضور تعدادی از سران کشور‌های منطقه و همچنین نمایندگانی از سایر کشور‌ها از جمله امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه برگزار شد. این نشست، اما با حاشیه‌هایی در ارتباط با وزیر امور خارجه جدید کشورمان همراه بود.

در پایان مراسم کنفرانس بغداد هنگامی که نوبت به عکس پایانی حضار مراسم رسید، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در صف اول و در کنار سران کشور‌های شرکت کننده قرار گرفت. بعد از این اقدام در فضا مجازی پیام هایی دست به دست شد که می‌گفت حضور وزیر امور خارجه ایران در کنار سران رده اول کشور‌ها پیغامی به کشور‌های منطقه‌ای و بین المللی ارزیابی می‌شود.

این در حالی است که گزارش‌ها حاکی از بهبود روابط تهران-ریاض در ماه‌های اخیر هستند، چنانکه وزیر خارجه عراق هم اعلام کرد که مذاکرات بین ایران و عربستان در حاشیه نشست بغداد ادامه دارد. 

علیرضا تقوی نیا کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، می گوید رفتار مقتدرانه حسین امیرعبداللهیان وزیر جدید امور خارجه ایران در اجلاس بغداد نشان از سیاست جدید ایران در قبال کشور‌های منطقه دارد. بسیاری که با سابقه و مسئولیت‌های این دیپلمات کهنه کار آشنا نیستند رفتار او را ناشی خطای ناخواسته و سهوی می‌دانند در حالی که فردی با این تجربه هیچگاه چنین اشتباهاتی را بروز نمی‌دهد.

وی همچنین گفت که در کنفرانس بغداد مذاکرات و حضور مستمر وزیر امور خارجه ایران در کنار سران و روسای جمهور فرانسه و مصر بود که حاکی از عدم خودباختگی و آشنا بودن به زبان بدن و نکات ریز دیپلماتیک از سوی امیرعبداللهیان است. هر چه هست به وضوح مبرهن است که کشتی‌بان دستگاه دیپلماسی ایران را سیاستی دگر آمده و درب وزارت خارجه بر پاشنه سابق نمی‌چرخد.

وزیر امور خارجه کشورمان در مقصد دوم سفر خود دیروز هفتم شهریور ماه راهی سوریه شد تا با مقامات این کشور دیدار و گفت‌وگو کند.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان بعد از دیدار با وزیر خارجه سوریه اظهار کرد: گفت‌وگوهای خیلی مفیدی را با برادر عزیزم آقای فصیل المقداد درباره گسترش و تحکیم هر چه بیشتر روابط داشتیم. دو کشور در حال ترسیم نقشه توسعه فعال همکاری های اقتصادی و تجاری برای مقابله با تحریم های ظالمانه دشمنان هستند. 

وی افزود: آخرین تحولات منطقه را مورد بررسی قرار دادیم. حضور نیروهای بیگانه کمکی به امنیت و ثبات پایدار در منطقه نخواهد کرد. مشورت‌های نزدیکی درباره تحولات در افغانستان داریم. صهیونیست‌ها در منطقه عامل مهمی در ناامنی هستند.

امیرعبداللهیان با اشاره به آخرین تحولات افغانستان هم اظهار کرد: مشورت‌های نزدیکی در خصوص تحولات در افغانستان داریم و معتقدیم تشکیل دولت فراگیر در افغانستان بعنوان یک راهکار سیاسی باید مورد توجه همه طرف‌ها قرار بگیرد.

امیرعبداللهیان افزود: صهیونیست‌ها در منطقه عامل مهمی در ناامنی هستند. صهیونیست‌ها، مسلمانان، مسیحیان و حتی یهودیان را در سرزمین تاریخی فلسطین به اسارت گرفته‌اند. بدون تردید رایزنی‌ها و همکاری‌های کشورهای منطقه و مسلمان نقش مهمی در ایجاد امنیت پایدار در منطقه ما ایفا می‌کند. همکاری‌های جدی بخش خصوصی و تجار دو کشور از جمله موضوعاتی است که در این سفر مورد توجه جدی دو طرف قرار دارد.

نکته جالب در مورد دیپلماسی دولت سیزدهم این است که ظاهرا این دولت مسیر دیپلماسی کشور را تغییر داده و برای رسید به اهداف خود مسیر دیگری غیر از مسیر دولت دوازدهم را دنبال می کند؛ تغییر مسیر دستگاه دیپلماسی کشور از غرب و اروپا به غرب آسیا و همسایگان مسیری است که حجت‌الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی هم در دوران انتخابات در مورد آنها سخن گفته بود.

گزارش از فاطمه زهرا نصراللهی

انتهای پیام/