علیرضا تقوی نیا تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تغییر جایگاه وزیر خارجه کشورمان در هنگام گرفتن عکس سران در نشست بغداد، اظهار کرد: نشستی که در بغداد برگزار شد از چند زاویه قابل بررسی است؛ اولین اینکه هر کشوری برای منافعی آمده بود، هدف عراق از تشکیل این نشست رشد و گسترش نفوذش در معادلات منطقه‌ای و جمع آوری کمک برای بازسازی این کشور بود و اینکه بخواهد نقش، جایگاه و پرستیژ خود را در منطقه افزایش دهد.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران هم بسیار راغب است که تنش‌های منطقه‌ای خود را کاهش دهد، یکی از اهدافی که آقای مصطفی الکاظمی از برگزاری این نشست داشت، نقشی بود که برخی از کشور‌های منطقه‌ای و آمریکا برای کم کردن تنش‌ها در منطقه دارند، چراکه تنش آفرینی در منطقه به ضرر آنهاست، لذا به دنبال این بودند که عراق واسطه شود و بین ایران و برخی کشور‌های منطقه از جمله سعودی رابطه بهتری برقرار شود، یا مثلا بین قطر و مصر، چراکه قطر و مصر به شدت با یکدیگر مشکل دارند.

تقوی نیا ادامه داد: در ایران دولت جدید سر کار آمده و طبیعی است که ما در پی بهبود رابطه با همسایگان باشیم. نکته دیگر نقش فرانسه بود، این کشور به دنبال احیاء جایگاه سنتی خود در غرب آسیا و در عراق است و به دنبال احیای سیاست عربی ژنرال دوگل است که موسوم به سیاست «گلیسم» است، این نقش از سال ۲۰۰۳ که آمریکایی‌ها به عراق حمله کردند و رژیم صدام را برانداختند، کم رنگ شده بود، لذا آن‌ها به دنبال افزایش نفوذ خود هستند که بتوانند مجددا وارد خاورمیانه شوند و منافع خود را دنبال کنند.

کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که چرا ایران در سطح بالاتر در نشست بغداد شرکت نکرد، تصریح کرد: برخلاف نام کنفراس و اهداف نشست بغداد که موضوع آن همسایگان عراق است از دولت رسمی و قانونی سوریه دعوت نکردند و ایران این را یک اهانت به متحد استراتژیک خود می‌دانست و به عمد در سطح وزیر خارجه شرکت کرد.

شان ایران اقتضا نمی‌کرد که وزیر امور خارجه ما در صف دوم بایستد

وی درباره حاشیه‌هایی که در نشست کنفرانس بغداد بر سر جایگاه عکس ایران اتفاق افتاد، گفت: یکی از وظایف دستگاه دیپلماسی و وزارت امور خارجه حفظ شان و جایگاه پرستیژ ایران است، شان کشورمان به عنوان بازیگر اصلی در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه اقتضا نمی‌کند که وزیر امور خارجه یا نماینده آن در صف دوم بایستد و مثلا نخست وزیر امارات و یا حاکم یک امیر نشین کوچکی به نام دبی در صف اول بایستد، لذا اقدام آقای امیرعبداللهیان دقیق و هوشمندانه بود و کشور‌های عربی منطقه باید بدانند که سطح، جایگاه و پرستیژ شان چقدر است و سطح ایران کجاست و این اقدام به جا و سنجیده بود، اگرچه خلاف دستوئرالعمل‌ها بود، اما جایگاه و منافع ملی و پرستیژ بین المللی بر هر چیزی برتری دارد.

تقوی نیا ادامه داد: با هیئت ایرانی در کنفرانس بغداد صحبت کرده بودم به آقای امیرعبداللهیان گفته شده بود که در صف دوم بایستند اما وی به عمد با هدف گوشزد جایگاه ایران در سطح منطقه ای و بین المللی در صف اول ایستاد. این رفتار مقتدرانه وزیر جدید امور خارجه ایران (که اتفاقا تخصص اصلی اش در مسائل غرب آسیا و شمال آفریقاست) در اجلاس بغداد نشان از سیاست جدید ایران در قبال کشور‌های منطقه دارد.

کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: بسیاری که با سابقه و مسئولیت‌های این دیپلمات کهنه کار آشنا نیستند رفتار او را ناشی خطای ناخواسته و سهوی می‌دانند در حالی که فردی با این تجربه هیچگاه چنین اشتباهاتی را بروز نمی‌دهد. پس از ایستادن وی در صف اول و در کنار سران حاضر در کنفرانس بغداد، برخی روسای شیخ نشین‌های کوچک حاشیه خلیج فارس (خاصه شیخ دبی و نخست وزیر امارات) به شدت عصبانی شده و اجلاس را بدون سخنرانی ترک کرده است.

وی افزود:  بسیاری از کشور‌های تازه تاسیس حاشیه خلیج فارس اشل و اندازه خود را طی سال‌های اخیر و در پی دیپلماسی ضعیف دولتمردان ایرانی فراموش کرده بودند و شیخ دبی و سایر دولتمردان عربی باید ملتفت می‌شدند وزن سیاسی و جایگاه وزیر امورخارجه ایران اگر بیشتر از آن‌ها نباشد قطعا کمتر نیست، خصوصا که شیخ دبی نفر دوم امارات بوده و نه حتی شخص اول؛ و توییت او پس از اتمام اجلاس در زمینه تلاش جهت افزایش و بهبود روابط با ایران نشان میدهد پیام قاطع حرکت امیرعبداللهیان را به خوبی دریافت کرده است.

تقوی نیا ادامه داد: نکته جالب توجه دیگر در کنفرانس بغداد مذاکرات و حضور مستمر وزیر امور خارجه ایران در کنار سران و روسای جمهور فرانسه و مصر بود که حاکی از عدم خودباختگی و آشنا بودن به زبان بدن و نکات ریز دیپلماتیک از سوی امیرعبداللهیان است، نباید فراموش کرد یکی از دلایل حضور نیافتن حجت‌الاسلام رئیسی در اجلاس بغداد عدم دعوت از بشار اسد متحد جمهوری اسلامی بود و بی اعتنایی وزیر خارجه ایران به سران کشور‌های کوچک عربی احتمالا بدین قضیه نیز مرتبط باشد.

کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: کشتی‌بان دستگاه دیپلماسی ایران را سیاستی دگر آمده و درب وزارت خارجه بر پاشنه سابق نمی‌چرخد.

گفتنی است در پایان مراسم کنفرانس بغداد هنگامی که نوبت به عکس پایانی حضار مراسم رسید، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در صف اول و در کنار سران کشور‌های شرکت کننده قرار گرفت. این اقدام احتمالا در پاسخ به شیطنت تیم تشریفات مراسم جهت کنار قرار گرفتن وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی و سعودی انجام شد که دقت نظر وزیر امورخارجه ایران را نشان می‌دهد. همچنین حضور وزیر امور خارجه ایران در کنار سران رده اول کشور‌ها پیغامی به کشور‌های منطقه‌ای و بین المللی ارزیابی می‌شود. این اقدام بازتاب زیادی در رسانه‌های عربی داشته است.

انتهای پیام/