پس از گذشت ۵ سال صحبت از احیای سوآپ گاز ایران و ترکمنستان در میان است و حالا قراردادی سه جانبه برای این کار امضا شده است.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، یکشنبه شب هفتم آذر ماه پس از پایان دیدار دوجانبه سید ابراهیم رئیسی و الهام علی اف در حاشیه اجلاس اکو، قراردادی سه جانبه توسط وزرای نفت دو کشور امضا شد که بر اساس آن قرار است سالانه یک و نیم تا ۲ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از خاک جمهوری اسلامی ایران انتقال یابد. 

طبق این قرارداد ایران باید در مرز ترکمنستان گاز صادراتی از این کشور را تحویل گرفته و با آن بخشی از گاز پنج استان خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گیلان و سمنان را تامین می‌کند. سپس همان مقدار گاز را در مرز جمهوری آذربایجان تحویل می‌دهد. قرار بر این است که این قرارداد از اول دی‌ماه سال جاری بدون سقف زمانی اجرا شود؛ با این حال هیچ جزییاتی از آن، از قبیل فصل انتقال گاز ایران به آذربایجان، سهم انتقال ایران در قرارداد و... مطرح نشده است.

برخی رسانه‌ها  مدعی هستند که از این طریق گاز مربوط به شهر‌های شمالی در فصل سرما تامین می‌شود و دیگر با کمبود گاز مواجه نخواهیم بود؛ رئیس جمهور کشورمان در این باره گفت که قراردادی که امضا شده، یک قرارداد گازی بین ایران، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان است که جهت توسعه روابط ما بین دو یا سه کشور خواهد بود.

همچنین جواد اوجی وزیر نفت در خصوص این قرار داد اعلام کرده است که در این قرارداد تقریبا سالانه نزدیک به ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز را از طرف ترکمنستان و منطقه سرخس دریافت خواهیم کرد و از آستارا تحویل آذربایجان می‌دهیم، خوشبختانه با راهکار‌های خوب وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران، پرداخت اولین قسط پرداخت ما بابت تسویه بدهی به طرف ترکمنستانی به‌زودی انجام می‌شود.

از زمستان ۹۵ واردات گاز از ترکمنستان قطع شده بود و طی این مذاکرات انجام عملیات سوآپ بین ۳ کشور در این قرارداد گنجانده شد که از اول زمستان عملیاتی می‌شود. سهم ما در تجارت گاز در منطقه پایین و کم تر از ۲ درصد است.

شکست بن‌بست دیپلماسی انرژی با همسایگان؛ ماجرای سوآپ گاز ایران و ترکمنستان

به گفته سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، از قبل توافقاتی بین ایران و ترکمنستان انجام شده و درباره بازپرداخت بدهی‌ها یکسری توافقاتی صورت گرفته، ولی برخی موانع بانکی ایجاد شده بود که پیگیری شده و توافقاتی برای سوآپ صورت گرفته است. وارد دوره جدیدی در روابط از حیث اقتصادی بین ایران و ترکمنستان شده‌ایم.

سوآپ (Swap) در تجارت گاز طبیعی به عنوان یکی از روش‌های صادرات، ترانزیت و انتقال این منبع انرژی شناخته می‌شود که در آن، مقدار مشخصی گاز از یک مبدا وارد کشور شده و سپس به ازای همان مقدار، گاز طبیعی در مقصد به خریداریا گیرنده تحویل داده می‌شود. کشوری که گاز را سوآپ می‌کند، از این طریق هزینه‌ای را به عنوان حق سوآپ می‌گیرد.

از سوی دیگر، در میان کشور‌های منطقه، ترکمنستان از نظر ذخایر گازی، در رده ششم دنیا قرار دارد و ایران مناسب‌ترین مسیر جغرافیایی جهت انتقال گاز این کشور به مراکز مهم مصرف گاز جهان یعنی کشور‌های اروپایی، چین و هند به حساب می‌آید، اما این کشور، طی سال‌های اخیر به دلیل طلب گازی که از ایران داشت، حاضر به احیای این سوآپ گازی نمی‌شد.

۱۲ دی ماه سال ۹۵ شرکت ملی گاز ایران در خبری فوری اعلام کرد که واردات گاز از ترکمنستان قطع شده و طرف ترکمنستانی نیز اعلام کرد که شرکت ملی گاز ایران از سال ۲۰۱۳ میلادی، تمهیدات لازم را جهت پرداخت بدهی خود بابت گازی که پیش‌تر به جمهوری اسلامی ایران صادر شده، انجام نداده ؛ این در حالی است که برخی رسانه‌ها علت قطع این ارتباط را بی‌تدبیری وزارت نفت وقت می‌خوانند و برقراری مجدد ارتباط را قدرت دولت سیزدهم در دیپلماسی انرژی می‌دانند. حال اما پس از گذشت۵ سال صحبت از احیای سوآپ گاز ایران و ترکمنستان در میان است و حالا قرار دادی سه جانبه برای این کار امضا شده است.

 

شکست بن‌بست دیپلماسی انرژی با همسایگان؛ ماجرای سوآپ گاز ایران و ترکمنستان

سابقه سوآپ گازی در کشورمان به توافق سال ۲۰۰۴ با آذربایجان برمی‌گردد. طبق این قرارداد ۲۵ ساله، ایران متعهد شد تا معادل گاز دریافتی از آذربایجان، به جمهوری نخجوان گاز تحویل دهد. حجم این سوآپ در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۰.۶ میلیارد مترمکعب بوده است.

هادی بیگی‌نژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سوآپ گازی ایران، ترکمنستان و آذربایجان وجود اراده قوی وزارت نفت در دیپلماسی اقتصادی و انرژی را نشان می‌دهد، گفت: سوآپ گازی ایران، ترکمنستان و آذربایجان نشانه شکست بن‌بست دیپلماسی انرژی با همسایگان است.

امضای این قرارداد نشان داد که برای انجام بعضی از کار‌ها باید اراده آن را هم داشته باشیم، وزارت نفت نشان داد اراده‌ای قوی برای انجام چنین توافق‌هایی دارد. این قرارداد هم از جنبه اقتصادی برای ما سودمند خواهد بود و هم به تحکیم روابط دوستانه با کشور‌های همسایه کمک می‌کند، هرچند روابط اقتصادی با همسایگان باید بیش از این توسعه یابد.

به گفته حمید شکوهی کارشناس حوزه انرژی، ایران به دلیل مشکلات تحریم نمی‌تواند مبلغی از ترکمنستان بابت سوآپی که انجام می‌دهد دریافت کند به همین دلیل هم ترجیح داده است که به جای این مبلغ گاز دریافت کند یعنی بخشی از گازی که از کشور ما سوآپ می‌شود را ایران به عنوان حق سوآپ بر می‌دارد.

گفته می‌شود که بین ۲۰ تا ۲۵ درصد این گازی که سوآپ می‌شود به ایران می‌رسد؛ یعنی ۵ میلیون متر مکعب در روز گاز سوآپ می‌کنیم و ۲۰ درصد آن را بر می‌داریم که چیزی برابر با یک میلیون متر مکعب می‌شود. این در شرایطی است که ما روزانه ۸۰۰ میلیون متر مکعب گاز در کشور تولید می‌کنیم. یعنی حجم سوآپ گازی که از ایران انجام می‌شود معادل نیم درصد تولید گاز کشورمان است و حق سوآپی هم که به کشورمان می‌رسد یک هشتصدم تولید کشورمان است.»

شکست بن‌بست دیپلماسی انرژی با همسایگان؛ ماجرای سوآپ گاز ایران و ترکمنستان

رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی نیز، پیش‌تر خبر این افزایش سطح روابط تجاری با ترکمنستان را داده بود. او در روز پنجم آبان ماه، طی مراسم اختتامیه شانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری ایران و ترکمنستان گفت: توافقات در سطح انرژی از جمله اجرای سوآپ گاز طبیعی ترکمنستان از مسیر ایران، اکتشاف منابع مشترک هیدروکربوری در خزر، سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز و استفاده از تجربیات مشترک در زمینه برق حاصل شود. در بخش حمل و نقل نیز قرارداد‌هایی را برای افزایش تردد ناوگان در مرزها، افزایش ساعت کاری پایانه‌های مرزی، گسترش همکاری حمل و نقل دریایی و ریلی در گمرک، اجرایی کردن سند همکاری گمرکی و در بخش تجاری توافق در خصوص ایجاد تجارت مطابق قوانین دو کشور و آماده سازی همکاری‌های تجارت ترجیحی امضا کردیم.

کارشناسان بر این باورند که این قرارداد سوآپ گازی، گام اول ایران برای احیای روابط گازی با دو کشور تاثیرگذار در کریدور گاز جنوبی است که تقویت بیشتر این روابط می‌تواند برای همیشه اجرای پروژه ترانس کاسپین را به حالت تعلیق درآورد. شبکه خطوط لوله گاز ایران یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌های گازی در کل دنیاست که توانایی انتقال گاز از ترکمنستان به آذربایجان و بر عهده گرفتن نقش ویژه در بازی از پیش تعریف شده «کریدور گاز جنوبی» را دارد.

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۲۹ ۲۶ آذر ۱۴۰۰
مهم این هست الهام با خنده خنده کارش پیش میبره هم علیه ما به راحتی حرف میزنه هم راحت با یک چشمک ما رو میاره پای میز چون میدونه ایران تحریم شده برای یک دلار هر کاری میکنه
Iran (Islamic Republic of)
امید
۱۱:۳۲ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
چند مدت دیگر آن دو کشور با دور زدن ایران توافق دیگری میکنند و ما میمانیم و حسرتها ..چون چندین بار اینگونه اتفاقات افتاده.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۳۵ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
الحمدلله دورود خدا برمردان پرتلاش ایران زمین
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۳۱ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
چرا دولت و مجلس اصولگرا با کمک سپاه قیمت خودرو را افزایش داد؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۱۵ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
برای اینکه تو این سئوال رو بیایی توی این خبر بپرسی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۰۵ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
شاید کمتر کسی متوجه شد که آقای رئیسی در برابر
الهام علی اف بسیار با چهره جدی و بدون عکس العملی شاد مواجه شد تا علی اف دید مردم ایران را نسبت به خود بداند
Iran (Islamic Republic of)
علی
۰۷:۴۵ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
عالی
اگر تبادلات گاز و برق رو داشته باشیم نیازی نیست به اندازه پیک مصرف نیروگاه بزنیم
United States of America
ناشناس
۰۷:۴۴ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
باج سیبیل دادید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۷:۳۷ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
جالبه گاز رااز ترکمنستان میگیریم با هزینه خودمان لوله کشی میکنیم طبیعت را تخریب میکنیم بعد همان گاز را به آذربایجان میدهیم اینجا سودیش کوجیس
Iran (Islamic Republic of)
امیرخان
۱۰:۱۷ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
لوله کشی ها از قبل بوده هزینه خاصی نداره.سودش اینه که امنیت گازی و سوخت آذربایجان دست ما گرو میفته و از این سمت هم استان های شمالی با افت فشار گاز مواجه نمیشن و سر این مسئله چون امنیت سوخت آذربایجان دست ماست دیگه الهام علی اف گستاخی نمیکنه به کشور ما
Iran (Islamic Republic of)
يوسف در پاسخ به ناشناس
۱۰:۳۴ ۱۶ آذر ۱۴۰۰
باسلام مرز مشترك ميان سه كشور از طريق درياي خزر است بنابراين هيچگونه تخريبي در طبيعت صورت نمي گيرد(جهت اطلاع).
آخرین اخبار