باشگاه خبرنگاران مازندران گزارش می دهد؛
زمین‌هایی که طلای سفید تولید می‌کنند
دو برابر شدن ارزش اقتصادی پنبه در بازار و کشت بذر‌های اصلاح شده کشاورزان مازندرانی را بعد از چند دهه به مزرعه‌های پنبه برگرداند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، فصل استخراج طلا‌های سفید از دل خاک کم کم رو به پایان است. خاکی که امسال در شرق مازندران نای میزبانی از بذر‌های شالی را نداشت.
باران امسال ۳۶ درصد کمتر بارید و همین بهانه‌ای شد تا کلزا، کنجد، پنبه و سایر گیاهان کم آب بر خودشان را در دل زمین‌های شرق مازندران جا کنند. زمین‌هایی که سالیان سال زیر کشت برنج می‌رفتند.
پنبه، گیاهی که به دلیل مبادلات وسیع تجاری اش «طلای سفید» لقب گرفته از اهمیت اقتصادی فراوانی برخوردار است و همین کافی است تا در بین کشت‌های بهاره‌ی دیگر بهترین گزینه برای کشاورزان باشد.
گیاهی مقاوم به خشکی و شوری خاک که از باران تغذیه می‌کند و علی رغم آب کمی که می برد، نان نسبتا خوبی در شرایط خشکسالی برای کشاورزان دارد.
این گیاه چشم و دل سیر کم آب می برد
مقصد گزارشمان روستای قره تپه بهشهر است، روستایی که هنوز زمستان نرسیده از کناره‌های جاده تا جایی که چشم کار می‌کند، سفیدپوش شده است.
فصل برداشت پنبه است و کشاورزان و کارگران سخت مشغول اند تا روزی شان را از دل این سفره سپید رنگ بردارند.
الیاف طبیعی و پرسودی که سالیان دور بازار کشت آن در مازندران داغ بود، اما طی سال‌های گذشته هر روز از سطح پنبه کاری کاسته شد و کشت‌های رقیب و جایگزین و یا ویلاسازی ها، طلای سفید را از میدان به در کردند.
یکی از کشاورزان قره تپه‌ای که برای دومین سال زمینش را زیر کشت پنبه برده به ما می‌گوید: بیشتر از دو دهه در این زمین ارثی برنج می کاشتم، اما امسال با این شرایط آب و هوایی و پایین رفتن سطح منابع آبی در شرق مازندران، کشت برنج به صرفه نبود، برای همین ترجیح دادیم پنبه بکاریم که هم آب کمتری می خواهد و هم درآمد خوبی دارد.
کشت هر هکتار پنبه به سه تا چهار هزار متر مکعب آب نیاز دارد و این میزان چیزی در حدود یک سوم آبی است که صرف هر هکتار برنج می‌شود.
البته سال‌های گذشته درآمد کشت برنج اختلاف زیادی با درآمد حاصل از این الیاف سفید رنگ داشت، اما امسال با کشت بذر‌های پرمحصول و استاندارد و دو برابر شدن قیمت وش در بازار، درآمد کشت برنج و پنبه تقریبا برابر شد.
استان‌های گلستان، مازندران و خراسان مهم‌ترین تولیدکنندگان پنبه دیم در کشور هستند.
سود خوب، چرا که نه؟
سطح زیر کشت پنبه کاری در مازندران در دهه پنجاه ۴۵ هزار هکتار بود و در دهه ۷۰ به ۱۶ هزار هکتار و دهه ۸۰ به کمتر از دو هزار هکتار رسید و این سیر نزولی آنقدر ادامه پیدا کرد تا سال گذشته تنها ۴۵۰ هکتار از مزارع مازندران پنبه پوش شدند.
افزایش دو برابری قیمت وش پنبه، کمبود آب و کاهش سطح برنج در مزارع شرقی، دوباره کشت طلای سفید را بر سر زبان‌ها انداخت و همین باعث شد مساحت این فرش سفید رنگ در مازندران نسبت به پارسال دو برابر شود.
امسال ۸۴۹ هکتار از زمین‌های مازندران به کشت پنبه اختصاص یافت، اما به دلیل کاهش نزولات جوّی، تنش خشکسالی و با توجه به اینکه بخشی از کشت این محصول دیمی است، این میزان به ۶۳۰ هکتار سطح سبز کاهش یافت.
۶۲۰ هکتار در شهرستان بهشهر، ۹ هکتار در شهرستان گلوگاه و یک هکتار در شهرستان ساری.
یکی از پنبه کاران قره تپه‌ای که از محصول امسال مزرعه اش راضی است می‌گوید: امسال چیزی در حدود دو ونیم تا سه تن وش در هر هکتار برداشت کردیم، محصولمان از پارسال بهتر بود، چون بذر‌های اصلاح شده و زودرس در اختیارمان گذاشتند.
گله‌هایی از گرانی نهاده و ادوات و دستمزد بالای کارگران هم لابلای حرف هایشان هست، اما چیزی که بیشتر شنیده می‌شود رضایتشان از قیمت امسال بازار و تنوع بذرهاست. هر کیلو وش امسال در بازار با قیمت ۲۳ تا ۲۵ هزار تومان به فروش رسید.
بهادری، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی هم که برای بازدید از مزارع پنبه و مراحل برداشت آن به قره تپه سری زده است با ما برای تکمیل این گزارش همراه می‌شود.
وی یکی از دلایل آشتی دوباره کشاورزان با پنبه کاری را واردات بذر‌های متنوع از خارج و داخل کشور می‌داند و می‌گوید: سال‌های گذشته تنها یک یا نهایتا دو نوع بذر از استان فارس به مازندران می‌آوردیم و در اختیار کشاورزان قرار می دادیم.
وی گفت: امسال پنج نوع بذر از یونان و استان‌های دیگر وارد کردیم. ارقام پرمحصولی مثل گلستان، لطیف،ای جی ان، حکمت و خورشید، ارقام زودرسی که ترویج و توسعه کشت آن ها، علاوه بر صرفه جویی ۲۰ درصدی آب، کاهش قابل توجه هزینه‌های تولید را نیز در پی دارد.
بهادری درباره علت دیگر استقبال کشاورزان از کشت این الیاف طبیعی به ما گفت: امسال بحث کشاورزی قراردادی نیز مطرح و اجرا کردیم تا آن‌ها با سهولت بیشتر به امکانات بهتری دسترسی پیدا کنند.
کشاورزی قراردادی، دو نوع «تعهد» را در مقابل هم قرار می‌دهد. تعهد کشاورز (فروشنده) به تامین حجم و کیفیات مشخص شده محصول در قرارداد و تعهدات خریدار (پردازنده‌ها ، تجار) به تحویل گرفتن محصولات و پرداخت ارزش آن بر اساس قرارداد.
به علاوه اینکه خریداران معمولا خدماتی را هم می‌بایست در اختیار کشاورز قرار دهند که عبارتند از:
تامین نهاده‌ها (نظیر کود، سم، بذر و …)
تامین مالی (پرداخت هزینه‌ها پیش از تحویل محصول) قیمت نهاده‌ها
دیگر خدمات غیر مالی (نظیر آموزش، حمل و نقل، تدارکات و …)
چراغ نساجی مازندران سو می‌گیرد
بدیهی است که مهم‌ترین ماده اولیه همه لباس‌های رنگارنگ و متنوعی که در کمد خانه هایمان یا در ویترین مغازه‌ها می‌بینیم نخ است، ماده ای که معمولا ازالیاف پنبه به دست می‌آید و نقش مهم و تاثیر گذاری در صنعت نساجی دارند.
تماشای ساختمان کم و بیش مخروبه و خلوت بزرگترین کارخانه نساجی مازندران توی ذوق می زندکارخانه‌ای که چرخ تولیدش نه تنها برای قائمشهری‌ها و مازندرانی نان آور شده بود بلکه از استان‌های دیگر هم مهاجران زیادی را به این شهر کشانده بود.
کارخانه‌ای که حالا سالیان سال است سوتش خاموش شده و با وعده و وعید‌های نافرجام از این دولت به آن دولت پاس داده می‌شود شاید افزایش تولید پنبه رونق صنعت نساجی را هم به همراه آورد
گزارش: کوثر قیصری
انتهای پیام/
