پس از آغاز عملیات نظامی روسیه برای غیر نظامی کردن اوکراین، کشورهای جهان، مجموعهای از تحریمهای اقتصادی و دیگر تحریمهای بیسابقه را علیه روسیه اعمال کردهاند که بخشهای مالی، انرژی، نظامی-صنعتی و همچنین افراد و رویدادهای ورزشی را هدف قرار دادهاند.
روزنامه گاردین در گزارشی برخی از اقدامات اتخاذ شده توسط آمریکا، اتحادیه اروپا، انگلیس، ژاپن، تایوان، استرالیا و نیوزیلند را بررسی و تجمیع کرده است.
اتحادیه اروپا، آمریکا، انگلیس و کانادا بانک مرکزی روسیه را تحریم کرده اند. وزارت خزانه داری انگلیس در هماهنگی با اتحادیه اروپا و آمریکا در بیانیهای اعلام کرد: «این اقدام به منظور جلوگیری از استقرار ذخایر خارجی بانک مرکزی روسیه به نحوی که تأثیر تحریمهای اعمال شده توسط ما و متحدانمان را تضعیف کند و همچنین کاهش توانایی بانک مذکور برای شرکت در معاملات ارزی برای حمایت از روبل روسیه اجرا میشود».
اتحادیه اروپا از آن زمان اعلام کرده است که تمام معاملات با این مؤسسه را که ۶۴۰ میلیارد یورو ذخایر دارد، ممنوع میکند. دولت روسیه از افزایش بدهیهای دولتی در انگلیس منع شده است.
تعدادی از بانکهای روسی که هنوز نام آنها اعلام نشده است توسط اتحادیه اروپا، آمریکا، انگلیس و کانادا از سیستم پرداخت بین المللی سوئیفت حذف میشوند. بروکسل گفته است که این امر «آنها را از فعالیت در سرتاسر جهان باز میدارد و به طور موثر صادرات و واردات روسیه را مسدود میکند».
آمریکا ۱۰ مؤسسه مالی برتر روسیه را که حدود ۸۰ درصد از بخش بانکی کشور را نمایندگی میکنند، تحت محدودیتهایی قرار داده است. داراییهای بسیاری از بانکهای روسیه، از جمله VTB، دومین بانک بزرگ کشور، بانک Rossiya و Promsvyazbank نیز با مسدود کردن شدید داراییها و یا محدودیتهای تجاری جدید در اتحادیه اروپا، انگلیس، آمریکا و جاهای دیگر مواجه شدهاند.
داراییهای خارجی پوتین، رئیس جمهور روسیه، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه و سرگئی شویگو وزیر دفاع این کشور در اتحادیه اروپا، آمریکا و انگلیس مسدود شده است. همچنین داراییهای الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه و اعضای شورای امنیت کرملین نیز در لیست تحریمها هستند. اتحادیه اروپا تمامی ۳۵۱ نماینده پارلمان روسیه را تحریم کرده است. آمریکا همچنین مدیران ارشد بانکهای دولتی VTB و Sberbank را تحریم میکند.
از سوی دیگر، انگلیس محدودیت ۵۰ هزار پوندی و اتحادیه اروپا محدودیت ۱۰۰ هزار یورویی را برای حسابهای بانکی اتباع روس در کشور وضع کرده است.
خطوط هوایی روسیه و جتهای خصوصی به تدریج از حریم هوایی انگلیس و اتحادیه اروپا منع شده اند و آمریکا در حال بررسی اقدامات مشابه است؛ هرچند هنوز تصمیم نهایی را اتخاذ نکرده است. شرکت هوایی آئروفلوت روسیه در مقابل گفته است که تمام پروازها به مقاصد اروپایی را لغو خواهد کرد.
آمریکا گازپروم، و همچنین بزرگترین شرکتهای حمل و نقل، راه آهن و مخابرات کشور را از بازارهای اعتباری خود منع کرده است.
اتحادیه اروپا صادرات هواپیما و قطعات هوانوردی به روسیه و همچنین صادرات کالاهای پیشرفته از جمله رایانهها، تجهیزات مخابراتی و تجهیزات امنیت اطلاعات و حسگرها را ممنوع کرده است. شرکتهای مستقر در انگلیس و اتحادیه اروپا از صادرات به طیف گستردهای از شرکتهای دفاعی، دریایی، حمل و نقل و ارتباطات روسیه منع شده اند.
فیفا اعلام کرده است که بازی پلی آف جام جهانی روسیه در برابر لهستان در ماه آینده باید در یک مکان بی طرف و بدون تماشاگر، پرچم یا سرود ملی برگزار شود. لهستان و سایر کشورها قبلاً گفته اند که با روسیه بازی نخواهند کرد و تحریمهای بیشتر فیفا محتمل به نظر میرسد. مسابقات جایزه بزرگ فرمول یک و تمامی رویدادهای اسکی جام جهانی در روسیه نیز لغو شده است.
این در حالی است که به عقیده کارشناسان تحریمهای اعمال شده تا کنون جدی و کافی نبوده است. گاردین در گزارش دیگری به این موضوع پرداخته است که درگیری روسیه با اوکراین قرار بود با تحریمهای شدید مالی به سرعت پایان یابد.
در طول یک دهه، سیاست کرملین به دقت بدهیهای بخش دولتی و خصوصی داخلی را کاهش داده و به بانک مرکزی فرصت داده است تا صندوق جنگی از داراییهای خارجی را به اندازه کافی برای تقویت مالی کشور ایجاد کند.
این بدان معناست که بعید است تحریمهایی که در چند روز گذشته توسط اتحادیه اروپا، آمریکا، انگلیس، ژاپن و کانادا اعمال شدهاند، تأثیر قابلتوجهی بر اقتصاد روسیه یا ثبات مالی آن داشته باشد.