اصفهان، اما در روز‌هایی که زنده رود را ندارد و خطر خشکسالی و فرونشست تهدیدش می‌کند و در زمانی که به باور همگان ظرفیت توسعه بیشتر اقتصادی و صنعتی ندارد به گردشگری بیش از پیش دل بسته است.

برای گسترش گردشگری هم اول باید دیدنی‌ها را شناخت و شناساند؛ دیدنی‌هایی که در اصفهان آنقدر مشهورند که بسیاری دیگر از آثار ارزنده را به حاشیه برده اند. آثار کمتر شناخته شده اصفهان اگر به خوبی شناسانده شوند ظرفیت قابل توجهی برای جلب گردشگر خواهند داشت.

رونق گردشگری در گروی افزایش شمار و ماندگاری گردشگران

شهرام امیری کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان به خبرنگار ما گفت: از سال ۱۳۸٠ و بعد از تدوین طرح جامع گردشگری، صنعت گردشگری تلاش کرد رویکردی علمی را در پیش بگیرد که منجر به اتفاقاتی از جمله ادغام سازمان‌های ایرانگردی و جهانگردی، میراث فرهنگی و صنایع دستی با هدف پیوند این حوزه‌ها و درآمدزایی شد.

او گفت: در سال ۱۳۸۵ حدود ۲۲ هزار اثر تاریخی در استان اصفهان شناخته و از آن زمان تلاش برای ثبت آن‌ها شروع شد.

به گفته کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان، تا پیش از همه گیری ویروس کرونا و ضربه سنگینی که بر کالبد صنعت گردشگری وارد کد، سالیانه حدود یک میلیون گردشگر خارجی به استان اصفهان سفر می‌کردند.

امیری می‌گوید: با این حال این رقم مناسب ارزیابی نمی‌شد و در دوران پسا کرونا به دنبال این هستیم که این رقم را افزایش دهیم.

او  دو موضوع مهم در رونق گردشگری را، افزایش تعداد و زمان اقامت گردشگر می‌داند و می‌گوید: تا پیش از همه گیری کرونا، حداکثر زمانی که گردشگران خارجی در استان اقامت داشتند دو و نیم روز بود که در استانی با این ظرفیت قابل ملاحظه تاریخی و طبیعی، زمانی بسیار کم و غیرقابل قبول است.

تعداد ناچیز آثار گردشگر پذیر در مقایسه با میراث تاریخی

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان درخصوص معرفی آثار تاریخی می‌گوید: حدود ۵٠٠ جاذبه در ۲۸ شهرستان استان اصفهان برای بازدید گردشگران معرفی شده که این رقم در مقایسه با تعداد ۲۲ هزار اثر تاریخی استان بسیار ناچیز است.

به گفته امیری  مرحله شناسایی آثار تمام شده، اما شیوع کرونا روند تعیین تکلیف مالکیت آن‌ها و فرایند پیچیده مرمت را کند کرده است.

او معتقد است همگرایی همه نهاد‌ها از جمله دهیاری ها، شهرداری ها، شورا‌های شهر و روستا و صدا و سیما برای معرفی تعداد انبوه میراث فرهنگی و آثار تاریخی اصفهان، ضروری است.

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان می‌گوید: در نمایشگاه گردشگری که بهمن به میزبانی تهران برگزار شد، با غرفه ۳٠٠ مترمربعی که حاصل همدلی میراث فرهنگی، شهرداری و اتاق بازرگانی اصفهان بود، رتبه اول همگرایی را کسب کردیم.

امیری به تأثیر تبلیغات در معرفی آثار تاریخی و میراث فرهنگی در جذب گردشگر می‌پردازد و می‌گوید: کشوری مثل کره جنوبی که تاریخ آن در مقایسه با استان اصفهان حرفی برای گفتن ندارد با سریال‌های تاریخی خود تبلیغات بسیار می‌کند، ولی ما همچنان دچار کمبود چنین محتوا‌هایی هستیم.

نگاهی به چند اثر کمتر دیده شده اصفهان

تالار اشرف ، بنایی متعلق به دوران صفویه که محل سکونت پادشاهان بوده و دارای گچ بر‌ها و نقوش منحصربه فردی است.

 مجموعه علی قلی آقا ، در محله بیدآباد اصفهان که در آن چهار مجموعه مسجد، زورخانه، حمام و بازار با استفاده عام المنفعه در اواخر دوران صفویه احداث شده است.

 آرامگاه صاحب بن عباد وزیر شیعی آل بویه و آرامگاه کمال الدین اسماعیل شاعر قرن هشتم از دیگر بنا‌هایی است که گردشگران نمی‌شناسند.

مارنان ، پلی به طول ۱۷۵ متر که در دوره سلجوقیان، روی رودخانه زاینده رود کشیده شده و دارای ۱۷ دهانه با اندازه‌های متفاوت است.

 خانه مشروطه ، محل زندگی حاج آقا نورالله اصفهانی، یکی از روحانیون تراز اول ایران در دوران مبارزه علیه استبداد که هم معماری خانه دیدنی است و هم مدارک موجود در گنجینه آن.

 عصارخانه شاهی که قدمت آن به اوایل دوره صفویه نسبت داده می‌شود. این کارگاه روغن گیری تا ۱۰۰ سال پیش دایر بود.

راه اندازی تور‌های اصفهان گردی و بازارگردی

علیرضا مساح رئیس اداره گردشگری شهرداری اصفهان گفت: با توجه به همه گیری کرونا در دو سال گذشته، تلاش کردیم از بستر فضای مجازی برای بازدید شهروندان از آثار تاریخی و میراث فرهنگی، استفاده کنیم.

او گفت: در گام دوم تلاش کردیم، گردشگران را به سمت بازار اصفهان که پرجاذبه‌ترین مکان شهر از لحاظ تاریخی و فرهنگی است سوق دهیم؛ کتاب و نقشه گردشگری بازار را تهیه و پیشنهاد بازدید از این بازار را در چند نیم روز به شهروندان ارائه کردیم.

رئیس اداره گردشگری شهرداری اصفهان معتقد است  درست است که بازار اصفهان شناخته شده است، اما آثار تاریخی و جاذبه‌های آن تقریبا ناشناخته مانده و ما به تدریج در حال معرفی آن هستیم.

مساح می‌گوید: بنا داریم با فروکش کردن کرونا، تور‌های بازارگردی، شبانه چهارباغ، میدان امام علی (ع) تا میدان امام خمینی (ره) را راه اندازی کنیم تا مردم بتوانند از آثار کمتر دیده شده شهر هم بازدید کنند.

به گفته او  شهرداری اصفهان، حمام شاهزاده‌ها و عصارخانه شاهی را که شبیه آن در هیچ جای کشور نیست، برای بازدید گردشگران بازسازی کرده است.

دیوارنگاره‌های نوروزی برای معرفی آثار تاریخی اصفهان

حمید قنادنیا سرپرست سازمان زیباسازی و بهسازی شهرداری اصفهان گفت: نوروز ۱۴۰۰ در ۲۵ دیوارنگاره شهری با عنوان «نیمه پنهان اصفهان» از زاویه‌ای متفاوت و خلاقانه آثار مهم معماری اصفهان را به تصویر کشیدیم.

او گفت: رویکرد ما توجه به بخش‌هایی از میراث تاریخی بوده که شهروندان به آن کمتر توجه کرده ان.د  

به گفته قنادنیا  تعدادی از آثار معماری و تاریخی که تخریب شده اند، در ابعاد کوچک‌تر به صورت موزه و نمایشگاهی بازسازی می‌شود و اطلاعاتی درباره چگونگی کاربری و تخریب این بنا‌ها در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

بیشتر گردشگرانی که به اصفهان می‌آیند بازدید خود را محدود به حضور در میدان امام (ره) و گردش حوالی سی و سه پل و پل خواجو می‌کنند و سری هم به چهلستون می‌زنند؛ اما اصفهان آثاری تاریخی دارد که شاید پای اصفهانی‌ها هم به آن‌ها نرسیده باشد.

معرفی این آثار اول به شهروندان اصفهانی و بعد به میهمانان داخلی و خارجی به حفظ هویت تاریخی نصف جهان و توسهع گردشگری کمک می‌کند؛ هدفی که البته برای رسیدن به آن باید برنامه داشت.

گزارش از عارفه طاهری