علی فکری رئیس کل سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران در گفت و گویی به سوالات زیر پاسخ داد.

باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به سطح سرمایه گذاری خارجی پایین در کشور، علت عدم تعریف منافع مشترک با سایر کشورها چیست؟ 

فکری: سرمایه گذاری خارجی حوزه‌ای است که حساسیت‌های امنیتی و سیاسی در آن وجود دارد و خیلی از کشور‌ها نمی‌توانند با ما منافع مشترک کلان سیاسی تعریف کنند.

در همان کشور‌ها واحد‌های حقوقی، شرکت‌ها و افرادی حضور دارند که به سرمایه گذاری در ایران تمایل دارند. ما نیز در عین اینکه ممکن است با دولت‌های آن‌ها مسائلی داشته باشیم، سعی می‌کنیم که با آن افراد مرتبط شویم و زمینه حضور آن‌ها را در کشور فراهم کنیم.

زمانی که حجم سرمایه گذاری بزرگ می‌شود، عوامل دیگری هم وارد محاسبات سرمایه گذار خواهند شد و صرفا عامل سودآوری و عامل اینکه بتواند یک توسعه بلندمدت و پایدار اقتصادی را ایجاد کند، دیگر تعیین کننده نیست و عوامل سیاسی هم وارد می‌شود.

بسیاری از کشور‌ها نه تنها نمی‌توانند با ما منافع مشترک سیاسی تعریف کنند بلکه در برخی موارد با هویت ما دچار مشکل هستند. زمانی که چنین مشکلات هویتی با ما و ملت ما دارند، طبیعی است که برای سرمایه گذاری اقدام نمی‌کنند. حتی در برخی مواقع به این سمت حرکت می‌کنند که برای ملت ایران مانع هم ایجاد کنند. پس در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت که سرمایه‌های کلان و بزرگ به سمت ما حرکت کند، مگر اینکه محاسبات آن‌ها را تغییر دهیم.

باشگاه خبرنگاران جوان: راهکارهای افزایش جذب سرمایه گذاری خارجی در کشور چیست؟

فکری: اگر ما بتوانیم در جهت جذب سرمایه گذاری خارجی به گونه‌ای عمل کنیم که بتوانیم طرف‌های معارض خارجی خود را به این نتیجه برسانیم که بیش از این فشار آوردن به ملت ایران و جلوگیری از توسعه ایران از طریق ایجاد مانع برای ورود سرمایه به ایران منفعت ندارد، به تدریج محاسبات آن‌ها نیز تغییر می‌کند؛ بنابراین نقطه شروع از داخل کشور و از سوی خودمان است. انتخاب درست شرکا، تعریف درست منافع که منجر به این می‌شود سطحی از توسعه و در هم تنیدگی روابط خارجی را ایجاد کنیم تا آن‌ها هم ناچار شوند در سیاست‌های خود تجدید نظر کنند و مدل محاسباتی آن‌ها هم تغییر کند.

موضوع دوم که باعث می‌شود محاسبات طرف‌های متخاصم را تغییر دهیم، این است که زمینه‌های فشار را در داخل کشور کاهش دهیم. یعنی از طریق تقویت اقتصاد داخلی، پروژه‌های معنی دار و زنجیروار اقتصادی را با هم تعریف کنیم که این پروژه‌ها خود به خود به سودآوری برسند. خیلی اوقات بسیاری از سرمایه گذاری‌ها انجام می‌شود، اما پراکنده هستند و یک استراتژی هماهنگ و متوازن در آن‌ها حاکم نیست.