پدافند هوایی و سامانه‌های آن را باید مهم‌ترین بخش در دفاع از کشورمان دانست. یعنی همان طور که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده کل قوا نیز فرموده‌اند. ایشان گفته‌اند: امروز پدافند هوایی خط مقدم دفاع از حیثیت کشور است. به همین دلیل هم مسئولان دفاعی کشورمان از نخستین روز‌های پیروزی انقلاب اسلامی با دستور امام خمینی (ره) به دنبال بومی‌سازی تجهیزات و تسلیحات رفتند. البته وجود تحریم‌های آمریکا زمینه‌ساز چنین تصمیمی بود.

این کار با حمله رژیم بعثی عراق به کشورمان در نخستین روز‌های دفاع مقدس و همچنین ضعف سیستم پدافندی ایران رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفت.  پدافند هوایی که از مهم‌ترین بخش‌های کشورمان در دفاع سراسری بود نیز آماج این تحریم‌ها قرار گرفت و در تامین قطعات اصلی با مشکل روبرو شد. به همین دلیل هم مسئولان دفاعی کشورمان با مهندسی معکوس قطعات و همچنین آغاز طراحی سامانه‌های بومی به سوی ساخت این سامانه‌ها حرکت کردند.

صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران از آغازین نقطه خودکفایی در طراحی و ساخت سامانه‌های پدافندی تا به امروز توانسته‌اند به پیشرفته‌ترین دستاورد‌ها دست پیدا کنند. طراحی و ساخت سامانه برد بلند باور ۳۷۳ در در مدت زمان کم‌تر از ۱۰ سال نشان از بلوغ کامل آن دارد. البته ساخت چنین سامانه‌ای که در تراز پیشرفته‌ترین سامانه‌های پدافندی جهان قرار دارد، یعنی ایران دیگر به خودکفایی رسیده و به هیچ کشوری متکی نیست.

معنای دیگر دستیابی به فناوری‌های پیشرفته نظامی به ویژه در حوزه پدافند هوایی به این معناست که متخصصان کشورمان در لبه فناوری حرکت می‌کنند و در آینده نزدیک نیز دستاورد‌های دیگری را خواهند داشت.

وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح به عنوان بخش اصلی وظیفه پشتیبانی نیرو‌های مسلح کشورمان را برعهده دارد. اما هر کدام از نیرو‌های مسلح نیز با دارا بودن سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی توانستند دستاورد‌هایی نیز داشته باشند. نیروی زمینی سپاه پاسداران نیز یکی از فعال‌ترین این مجموعه‌ها را داراست. سلاح ضد بالگرد رعد حاصل فعالیت این بخش است و توانایی عملکرد در بخش پدافند زمین‌پایه را داراست.

رعد؛ مهره کاربردی ایران برای مقابله با دشمن

این سلاح پدافندی کوتاه‌برد برای اولین بار در رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۸ سپاه پاسداران استفاده شد. تا کنون دو نسخه از این سلاح طراحی، تولید و به کار گرفته شده است. نخستین نمونه از آن شامل دو پرتابگر ۴ عددی است و قادر است پس از شناسایی اهداف، ۴ فروند راکت ۱۲۲ میلی‌متری را به طور همزمان شلیک کرده و با چند هدف درگیر شود.

پرتابگر سامانه سلاح رعد در بخش طراحی شامل یک سکوی کششی با قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه است که سرعت چرخش آن ۳۰ درجه بر ثانیه (۵ دور کامل در یک دقیقه) اعلام شده. این سامانه همچنین می تواند در بازه زاویه ۵ - تا ۸۹ + درجه در راستای عمود حرکت کند.

نسل جدید رعد؛ مهلک‌تر از نسل نخست

نسل جدید این سامانه نیز در اواسط دهه ۹۰ به میدان مبارزه آمد. سامانه سلاح جدید شامل یک پرتابگر چندفروندی است که به یک سامانه هدف‌گیری اپتیکی تجهیز شده. یعنی مشابه آنچه در سامانه صافات مشاهده می‌کنیم.

طبق آنچه در فیلم آزمایش این سامانه منتشر شده برد نسل جدید سامانه رعد ٨ کیلومتر و ارتفاع درگیری نیز ١٠ کیلومتر عنوان شده. کلاهک آن نیز مجهز به فیوز زمانی - ضربه‌ای مجهز شده است.

مزیت استفاده از این سامانه اصلاح خطا‌های راکت‌های ۱۲۲ میلی‌متری است. همچنین به آن‌ها کمک می‌کند در هنگام ثابت بودن مکان استقرار بالگرد‌های دشمن بتوانند با دقت بیشتری آن‌ها را هدف قرار بدهند. می‌توانیم با استفاده از کلاهک‌های ترکش‌شوند و فیوز‌ها مجاورتی یا مدت‌دار و شلیک چند فروند راکت به محل استقرار بالگرد‌های دشمن آن‌ها را با حجم بسیاری از ترکش‌ها هدف قرار داد. 

دیگر مزیت نسل جدید رعد را باید قدرت تحرک بالای آن دانست. این سامانه سلاح می‌تواند در مدت کوتاهی به محل ماموریت اعزام شده و هدف را منهدم کند. البته کارایی آن نیز در آتش پشتیبانی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، یعنی همان جا که مقاومت دشمن در حال شکسته شدن است.