غلامحسین شافعی در نشست سفیر قرقیزستان با فعالان اقتصادی استان در محل اتاق بازرگانی مشهد افزود: نخستین فعال اقتصادی و تجار ایرانی که پا به عرصه تجارت در قرقیزستان گذاشت از شهر مشهد و استان خراسان رضوی بود، از این رو توسعه فعالیت‌های اقتصادی و روابط تجارت خارجی با کشورهای منطقه و همسایه در اولویت تلاش‌های دولت و بخش خصوصی ایران بوده و در این ‌ارتباط، قرقیزستان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران گفت: قوانین مبتنی بر اقتصاد آزاد مهم‌ترین شاخصه اقتصاد قرقیزستان است، این قوانین به نحو مطلوبی در این کشور برقرار است و نقطه قوتی برای اقتصاد این کشور و ظرفیتی ارزشمند برای جذب سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید و حتی چنانکه گفته شده؛ مقرر است تا این قوانین در جهت تعالی هر چه بیشتر، در شرف بازخوانی و تجدیدنظر قرار بگیرد.

شافعی گفت: عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و پیمان شانگهای می‌توانند دریچه‌ای تازه را به روی توسعه اقدامات اقتصادی ایران با قرقیزستان بگشایند، بخش خصوصی کشورمان مشتاق توسعه تعاملات اقتصادی با قرقیزستان است و اتاق بازرگانی آمادگی دارد در این رابطه همکاری لازم را به عمل آورد.

او گفت: در طول سالیان اخیر، تجار و سرمایه‌گذاران ایرانی در دو منطقه آزاد «بیشکک» و «مناس» کشور قرقیزستان سرمایه‌گذاری کرده و اقدام به راه‌اندازی واحدهای تولیدی نموده‌اند و این انتظار وجود دارد که با شرایط جدید ایجادشده، شاهد استمرار این نوع حرکت و تعامل اقتصادی با قرقیزستان باشیم.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران گفت: ارتباط تجاری دو کشور از حجم قابل‌توجهی برخوردار است و در بخش‌هایی همچون معدن، کشاورزی و صنایع کوچک و متوسط، امکانات قابل‌توجهی برای همکاری طرفین وجود دارد.

منابع آبی قرقیزستان فرصتی برای کشت فرا سرزمینی ایران

او گفت: این کشور در موقعیتی ویژه جهت انجام فعالیت‌های کشاورزی قرار دارد که نظر به کمبود منابع آبی در ایران، موضوع کشت فرا سرزمینی چند سالی است که در کشورمان مورد توجه نهادهای متولی قرار گرفته و با توجه به ارتباط خوب دو کشور، ظرفیت تمرکز بر کشت فرا سرزمینی در قرقیزستان وجود دارد و باید تعاملات و مذاکراتی در همین رابطه میان بخش خصوصی و دولتی ایران و قرقیزستان انجام گیرد.

شافعی گفت: در بحث ایجاد و توسعه راه‌های ارتباطی این کشور، اقدامات ارزنده‌ای از سوی شرکت های ایرانی در گذشته انجام‌ شده است و می‌توان با برنامه‌ریزی برای آینده از این ظرفیت قابل‌ توجه در بخش خدمات فنی و مهندسی ایران استفاده کرد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران گفت: کشورهای واسط ما در این موضوع اثرگذار هستند، مشکلاتی در این مسیر وجود دارد که می‌بایست ایران و قرقیزستان طی مذاکره با کشورهای واسط، در راستای حل‌وفصل آن‎ها، اقدام نمایند.

شافعی اظهار امیدواری کرد با توجه به سیاست‌های دو دولت بر حجم فعالیت‌های اقتصادی طرفین افزوده شود و از امکانات و ظرفیت‌های موجود در راستای رونق بخشی به تعاملات، بهره لازم گرفته شود.

نقش مهم خراسان رضوی در توسعه روابط ایران و قرقیزستان

سفیر قرقیزستان نیز در این نشست  گفت: قرقیزستان در قلب آسیای میانه و جایی واقع‌ شده است که جاده ابریشم می‌گذرد و با چین و کشورهای آسیای مرکزی هم‌ مرز است، ما با ایران مشترکات فرهنگی زیادی داریم و امیدواریم در آینده نزدیک بتوانیم مجامع تجاری و نمایشگاه‌هایی به مناسبت سی‌امین سالگرد روابط دیپلماتیک در دو کشور برگزار نماییم.

"تورداکن سی‌دیکف" گفت: خراسان رضوی به‌ عنوان یکی از مناطق توسعه‌ یافته اقتصادی ایران و نزدیک‌ترین منطقه به قرقیزستان، نقشی ویژه در روابط دو کشور دارد، مشهد اولین شهر ایران بود که تجار قرقیزی برای تجارت وارد آن شدند، این کلانشهر در توسعه اقتصادی دو کشور نقشی اساسی دارد.

او گفت: اقتصاد قرقیزستان هم‌اکنون پویا و در حال رشد است و سرمایه‌گذاران از سراسر جهان به‌ویژه کشور دوست و همسایه، ایران در آن به‌طور گسترده حضور دارند، هم اکنون قرقیزستان آمادگی خود را برای توسعه همکاری از طریق سازمان‌دهی سرمایه‌گذاری مستقیم خصوصی ایران در پروژه‌های زیرساختی خود در زمینه‌هایی چون نیروگاه آبی، سدسازی، صنعتی و عمرانی، کشاورزی، صنایع تبدیلی، بهداشت و درمان و گردشگری نشان می‌دهد.

سفیر قرقیزستان گفت: ما تلاش‌های لازم را برای جذب تجار و گردشگران ایران به کشورمان انجام می‌دهیم، به‌ ویژه برای جذب گردشگران، تسهیلاتی در صدور ویزا ارائه می‌دهیم.

او گفت: با افزایش تعداد پروازها، هم رفت و آمد مردم دو کشور بیشتر شده و هم زمینه توسعه روابط اقتصادی و تجاری فراهم می شود، به منظور ایجاد شرایط دوطرفه، پرواز مستقیم مشهد- بیشکک باید راه‌اندازی شود و در این زمینه در حال تلاش هستیم.

سی دیکف گفت: در نگاه اول، قرقیزستان کشوری کوچک با جمعیتی کم (حدود ۶ میلیون نفر) است؛ اما کشور ما عضو بسیاری از سازمان‌های اقتصادی منطقه و بین‌المللی است که این مساله، امکانات و ظرفیت‌های خوبی برای تجار خارجی است. قرقیزستان از سال ۲۰۱۶ عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیاست.

به گفته او، مزیت مهم دیگر، عضویت قرقیزستان در سازمان تجارت جهانی است که اجازه می‌دهد محصولات خود را به کشور چین با یک و نیم میلیارد جمعیت صادر کند، در چین سال به سال به محبوبیت محصولات ارگانیک کشاورزی قرقیزستان اضافه می‌شود و این موضوع نشان‌ دهنده ظرفیت سرمایه‌گذاری در حوزه کشاورزی است.

سفیر قرقیزستان گفت: قرقیزستان اجازه صادرات سه هزار و ۹۰۰ قلم کالا به کشورهای اتحادیه اروپا بدون پرداخت عوارض گمرکی را در سال ۲۰۱۶ کسب کرد. در این راستا، از فعالان اقتصادی ایران دعوت می‌کنم که به سرمایه‌گذاری در کشور ما بپردازند و نسبت به تأسیس شرکت‌های صنعتی مشترک اقدام نمایند تا آن‌ها هم از این مزیت صادراتی برخوردار شوند.

تسهیلات قرقیزستان برای سرمایه‌گذاران خارجی

سی دیکف گفت: دولت ما تلاش‌های لازم را برای حمایت از سرمایه‌گذاری‌های خارجی انجام می‌دهد و برای اتباع خارجی نسبت به سرمایه‌گذاران داخل کشورمان شرایط مساوی ایجاد می‌شود.

او گفت: در سال ۱۹۹۶ موافقت‌نامه تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری بین ایران و قرقیزستان امضا شده است و هیچ مانعی برای توسعه روابط اقتصادی دو کشور وجود ندارد.

سفیر قرقیزستان گفت: ما و ایران رسومی تاریخی داریم و روابط خوبی در سی سال اخیر داشته‌ایم. این موضوع برای رشد روابط اقتصادی پایدار مهم است و تاکید می‌کنم که بین دو کشور، اختلاف سیاسی وجود ندارد و اولویت نخست هر دو، اقتصاد و تجارت است.

به گفته او، به دوره‌ای رسیده‌ایم که برای ارتباط بیشتر بایستی کارخانه‌های صنعتی و شرکت‌های مشترک راه‌اندازی کنیم تا محصولات مشترک را به کشورهای آسیای میانه و دیگر کشورها صادر نماییم.

سفیر قرقیزستان گفت: در خردادماه امسال در بیشکک با همکاری اکسپوی مشهد، نمایشگاه مخصوص محصولات ایرانی را برگزار می‌کنیم و قرار است ارتباط تجاری بین دو کشور در آنجا افزایش یابد.

او گفت: امیدواریم با شروع به کار قطار ترانزیتی به مقصد بندرعباس، شاهد مسیری ارزان‌تر و سریع‌تر برای حمل کالاها باشیم، این قطار ظرف یک هفته به مقصد می‌رسد.

سی دیکف گفت: همچنین، در زمینه حمل‌ و نقل هوایی، با شرکت هواپیمایی «وارش» مذاکراتی صورت گرفته و فرودگاه قرقیزستان برای این شرکت ۴۰درصد تخفیف در نظر گرفته است. انتظار ما این است که بعد از عید فطر هفته‌ای یک پرواز صورت گیرد.

سفیر قرقیزستان گفت: امروز به‌طور یک‌طرفه برای مسافران و تجار ایرانی در فرودگاه، ویزا صادر می‌کنیم؛ اما این امکان برای قرقیزها در ایران فراهم نیست و شهروندان ما باید از یک هفته قبل در سایت تقاضا بدهند. امیدواریم این موضوع با مذاکره مرتفع گردد.

شناسایی ۵۰ پروژه سرمایه‌گذاری ایرانیان در قرقیزستان

رایزن بازرگانی سفارت قرقیزستان نیز در این نشست از شناسایی ۵۰ پروژه برای معرفی به ایرانیان جهت سرمایه‌گذاری در کشورش خبر داد و گفت: دولت قرقیزستان اولویت زیادی به رشد نیرو و انرژی می‌دهد. منابع انرژی این کشور آب و سدهای برق‌آبی است و امسال چند پروژه از محل بودجه کشور اجرا خواهد شد. همچنین، دولت زمین مورد نیاز برخی پروژه‌ها را تأمین کرده و به دنبال سرمایه‌گذار است.

ساگین بیک کوچکوربایف گفت: در زمینه کشاورزی، قرقیزستان صادرکننده برخی محصولات به روسیه و قزاقستان و برخی دیگر از کشورهای اتحادیه اوراسیاست و انبار و یخچال نگهداری از میوه و سبزی‌ها را در استان‌ها و شهرهای گوناگون دارد. پروژه سرمایه‌گذاری کنسرو هم یکی از طرح‌های موجود است که ایران نیز از تجربه زیادی در این زمینه برخوردار است.

او گفت: در پروژه کارخانه تولید شکر نیز با توجه به مواد اولیه قرقیزستان، شرایط خوبی فراهم است، ما در قرقیزستان به دنبال احداث کارخانه تولید روغن آفتابگردان هستیم که ایران در این زمینه تجربیات زیادی دارد.

کوچکوربایف گفت: سابقه خوبی در زمینه صادرات گوشت گوسفند به ایران داریم و پروژه‌هایی هم در این زمینه موجود است.

او گفت: در خصوص محصول پنبه خالص نیز آمادگی صادرات و سرمایه‌گذاری را داریم، در زمینه نساجی، پروژه آماده داریم و با توجه به پنبه خالص موجود در قرقیزستان، ظرفیت خوبی در این زمینه موجود است. همچنین، پروژه سرمایه‌گذاری در حوزه ایجاد گلخانه و چند پروژه راه‌سازی و پل‌سازی داریم.

انوشیروان قدس نهری، نماینده اتاق بازرگانی قرقیزستان نیز گفت: حدود ۷ ماه است که اتاق قرقیزستان کمیته‌ای برای حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی تشکیل داده و در حال برنامه‌ریزی برای امنیت بیشتر تجار ایرانی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، هستیم تا به مشکلاتی چون مالکیت و انتخاب شرکا و امور دولتی برخورد نکنند.

او گفت: تشکیل کمیته همکاری بین اتاق قرقیزستان و ایران یکی دیگر از اقدامات بوده است. در این کمیته از هر طرف ۹ نفر حضور می‌یابند و در بخش‌های مختلف نظیر توریسم، صنعت و کشاورزی به بیان نقطه نظرات می‌پردازند تا مشکلات موجود بررسی و رفع آن‌ها پیگیری شود. درواقع، این کمیته برای سهولت در کار تجار شکل‌گرفته است.

نهری گفت: از اتاق ایران تقاضا داریم که به شرکت هواپیمایی وارش کمک کند؛ زیرا به دلیل عدم به فروش رفتن بلیت‌های پرواز قرقیزستان، این شرکت هم‌اکنون در حال ضرر دهی است و اگر اتاق ایران در زمینه چارتری شدن تعدادی از این بلیت‌ها کمک کند، بسیار مؤثر خواهد بود.

ظرفیت‌های صادراتی به قرقیزستان

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم گفت: انواع ادوات و سم‌های کشاورزی قابلیت صادرات به قرقیزستان را دارند. هم‌اکنون ۱۴۵ واحد در استان داریم که بیش از ۷۰ نوع از ادوات و سمپاش‌های کشاورزی را تولید می‌کنند و بسیاری از آن‌ها صادر می‌شود. همچنین، ۱۱ واحد تولیدکننده انواع کودهای آلی و شیمیایی و زیستی داریم که می‌تواند در قرقیزستان استفاده گردد. سه واحد تولیدی بذر سبزی و صیفی نیز داریم که در زمینه صادرات بذر و سبزی و صیفی آماده‌اند.

محمدرضا اورانی گفت: ۱۱ تولیدکننده انواع نهال‌های میوه مبتنی بر دانش روز با محوریت دانشگاه فردوسی در استان مستقر است که می‌توانند در زمینه توسعه باغات در قرقیزستان مؤثر باشند. همچنین، در استان، ۲ واحد سازنده گلخانه‌های پیشرفته و نوین داریم که استان ما در این زمینه هم می‌تواند نسبت به صدور دانش اقدام نماید.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست گفت: یکی از معضلاتی که موجود است و در محافل تجاری به آن کمتر توجه می‌شود، ارتباط با محافل علمی است. دانشگاه فردوسی آمادگی ارائه خدمات علمی و فنی مهندسی را به شهروندان قرقیزستانی دارد. هلدینگ دانشگاه فردوسی با ۸ زیرمجموعه بسیار قوی در بحث انرژی های نو در حال فعالیت است.

نرگس صالح نیا گفت: در حالیکه ۹۰ تفاهم نامه همکاری با کشورهای مختلف و ۲ هزار و ۵۰۰ دانشجوی بین المللی داریم؛ اما از قرقیزستان دانشجویی نداریم و آماده انعقاد همکاری با این کشور هستیم. ما پیشنهاد میز مشترک مطالعات ایران و قرقیزستان را داریم. دانشگاه می‌تواند در کنار فعالان اقتصادی تسهیل‌گری کند.

رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: جایگاه روابط تجاری دو کشور بسیار پایین است و ما هجدهمین تامین‌کننده اقلام قرقیزستان هستیم، ۷۵ درصد واردات ایران از قرقیزستان توسط استان خراسان رضوی انجام می گیرد.

محمدعلی امیرفخریان گفت: پارسال ۷۹ میلیون دلار صادرات به قرقیزستان انجام گرفت که ۷۰ درصد آن سهم استان خراسان رضوی بوده است.

او گفت: آنچه اهمیت دارد این است که باید به رابطه برد- برد برسیم و منافع مشترک در تعاملات باید تامین گردد، در کنار سرمایه‌گذاری مشترک، حجم مبادلات بایستی افزایش یابد. ایران می‌تواند پنبه، ابریشم، حبوبات و محصولات معدنی مورد نیازش را از قرقیزستان وارد کند و اقلامی چون کفش، داروها، محصولات مخابراتی، سیگار و پارچه و محصولات غذایی و تبدیلی را صادر نماید.

امیرفخریان با تأکید بر لزوم افزایش حجم مبادلات دو کشور گفت: بحث لغو ویزا می‌تواند در ارتباطات گردشگری دو کشور بسیار مؤثر باشد. بحث استاندارد مشترک هم می‌تواند در تسهیل تجارت نقش‌آفرینی کند. نمایشگاه‌ها نیز باید متقابل و تهاتری باشد و ما نیز نمایشگاه قرقیزستان را در مشهد برگزار نماییم.

او گفت: برای تبادلات ریلی، اگر باراندازی در بندرعباس و در یکی از مناطق قرقیزستان ایجاد شود، شاهد نتایج مطلوبی در این عرصه خواهیم بود.

محمدرضا تازیکی، مدیرعامل سازمان همیاری شهرداری‌های خراسان رضوی نیز گفت: سازمان همیاری در سه حوزه و پروژه می‌تواند با قرقیزستان همکاری نماید؛ نخست در بحث واردات گوشت از قرقیزستان به خاطر خشکسالی‌ها و نیاز ایران، می‌توانیم همکاری خوبی داشته باشیم و واردات را انجام دهیم؛ مشروط به اینکه کشتارگاههای قرقیزستان مورد تایید ما باشد.

او گفت: سرمایه‌گذاری در بحث سدهای برق‌آبی هم ممکن است؛ شرکتی دانش‌بنیان داریم که حاضر به سرمایه‌گذاری در این حوزه است و می‌توانیم در مقابل، تهاتر کالا داشته باشیم.

تازیکی گفت: در حوزه پروژه‌های راه‌سازی و شهرسازی هم می‌توانیم با یکی از شرکت‌ها برای همکاری به‌سرعت ورود کنیم و محدودیت خاصی در این زمینه وجود ندارد.