بانک مرکزی در تاریخ ۳۱ فروردین فهرست اسامی ابربدهکاران ۱۴ بانک دولتی و خصوصی را منتشر کرد؛ اما اعلام کرد که به علت همکاری نکردن برخی از بانک‌ها در این زمینه، فهرست مذکور به صورت کامل منتشر نشده است و در صورت همکاری بانک‌ها، تا نیمه اردیبهشت ۱۴۰۱ لیست اسامی ابربدهکاران تکمیل خواهد شد.

آقای کاووسی، کارشناس امور بانکی در این رابطه به سوالات زیر پاسخ داد:

علت منتشر نشدن فهرست‌ ابربدهکاران تاکنون چیست؟

آقای کاووسی: ۳۰ سال است که بانک مرکزی از بانک‌ها اطلاعات تسهیلات کلان و ابربدهکاران بزرگ بانکی را دریافت می‌کند؛ اما تاکنون مجوز‌های قانونی برای انتشار آن وجود نداشت. با توجه به قوانین پولی و بانکی و قانون‌های مشابه، بانک مرکزی و بانک‌ها از انتشار اطلاعات مشتریان حقیقی و حقوقی خود منع شده بودند؛ به جز مواردی که مقام قضایی درخواست انتشار این اطلاعات را داشته باشد.

با تصویب قانون بودجه ۱۴۰۱، بانک مرکزی باید این فهرست‌ها را منتشر کند که این کار را آغاز کرده؛ اما به دلیل اینکه بانک‌ها باید این اطلاعات را ارسال کنند، فهرست اسامی ابربدهکاران بانکی ناقص منتشر شد.

نظر شما در رابطه با فهرست‌های منتشر شده چیست؟

آقای کاووسی: در مورد این فهرست‌ها، دو دیدگاه وجود دارد که نشان دهنده اختلاف نظر بین وزارت امور اقتصاد و دارایی با بانک مرکزی است. فهرستی که بانک مرکزی منتشر کرده، به استناد قانون بودجه بوده؛ اما انتشار فهرست ابربدهکاران از سوی بانک‌ها به خصوص بانک‌های دولتی که رئیس مجمع آن‌ها وزارت اقتصاد است، پیش از اقدام بانک مرکزی بوده است.

بیشتر بخوانید:

• انتشار لیست ابربدهکاران بانکی؛ شناسایی فردی که به ۶ بانک بدهکار است!

دولت‌های قبلی در این زمینه چه عملکردی داشتند؟

آقای کاووسی: از زمان دولت‌های نهم و دهم، ستادهایی به ریاست معاون اول رئیس جمهور تشکیل می‌شد که همیشه تاکید بر وصول بدهی‌ها بود؛ اما در هیچ سالی این اتفاق نیفتاده است.

بیشتر بدهکاران بانکی، موسسات دولتی یا شرکت‌های سهامی عام غیردولتی مانند شهرداری‌ها و مترو هستند که باید میزان بدهی آن‌ها، ارزی یا ریالی بودن آن و اینکه این تسهیلات به چه نرخ هایی پرداخت شده اند، مشخص شود؛ به عنوان مثال، متروی تهران به شش بانک بدهی دارد.

بانک‌ها برای وصول این بدهی‌ها چه اقداماتی انجام داده اند؟

آقای کاووسی: به دلیل کوتاه بودن مدت مدیریت‌های بانکی، بانک‌ها علاقه نداشتند تا خود را درگیر مراجع قضایی کرده و بدهکاران خود را در محاکم حاضر کنند که سبب می‌شد، در پایان دوره مالی بدهی‌های ابربدهکاران امهال شود و بانک‌ها فقط سود خود را دریافت می‌کردند.

همچنین بانک‌ها تاریخ قرارداد‌هایی که وصول نشده بود را به روز و نرخ سود‌های خود را در ترازنامه‌ها درج می‌کردند که این اقدامات علاوه بر سودرسانی به بانک‌ها، نشان دهنده‌ فعال بودن مدیران بانکی بود؛ یعنی آمارسازی می‌کردند.

به نظر شما هدف از انتشار این فهرست‌ها در زمان فعلی چیست؟

آقای کاووسی: در این فهرست‌هایی که منتشر شده بسیاری از وزارت خانه‌ها بدهکار هستند که همه‌ این اطلاعات و آمار‌ها در بانک مرکزی، قوه قضائیه، نهاد‌های نظارتی، دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور، از قبل وجود داشته است و و باید دید که این دستگاه‌ها، به چه صورت می‌خواهند با ابربدهکاران برخورد کنند.

به نظر می‌رسد هدف از انشار این فهرست‌ها، فقط افشا کردن بدهی یک گروه خاص باشد. یک سری از اطلاعات وجود دارد که باعث بروز مشکلاتی در داخل دولت می‌شود و هنوز افشا نشده اند.

آبان ۱۴۰۰ بود که آقای خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی، طی نامه‌ای از بانک مرکزی درخواست کرد که بانک‌ها و موسسات اعتباری هر سه ماه یک بار، اسامی ابربدهکاران خود را منتشر کنند. او روز دهم اردیبهشت اعلام کرد، تاکنون بیش از ۹۰ درصد ابربدهکاران بانک‌ها معرفی شده اند.