محمدعلی زلفی گل در نشست تخصصی دیپلماسی علمی و فناوری؛ فرصت ها، چالش‌ها و راهکار‌ها که در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد با طرح یک سوال مبنی بر این که بایدها، نباید‌ها و پیامد‌های دیپلماسی علمی کدام است، به باید‌ها اشاره کرد و گفت: باید‌ها این است که در عرصه دیپلماسی و علمی باید استاندارد‌ها را بپذیریم. در استاندارد سازی و استاندارد پذیری فعال باشیم. در عرصه علمی نمی‌توان به رتبه بندی دانشگاه ها، گروه هاو دانشکده‌ها بی تفاوت بود.

او گفت: باید به شاخص‌های رتبه بندی در مجامع جهانی توجه کرد. دیپلماسی علمی بدون مرجعیت علمی مقدور نخواهد بود.

وزیر علوم با بیان این که در دانشگاه‌ها باید برای مرجعیت سازی اقدام کرد، گفت: شرایط نرم افزاری و سخت افزاری و مغز افزاری را باید برای استادان، دانشجویان و مراکز آموزشی به گونه‌ای فراهم کرد که تبدیل به مرجعیت علمی شوند.

زلفی گفت: این که دیپلماسی علمی نباید فقط با کشور‌های مد نظرمان باشد و به کشور‌های کم برخوردار توجه نداشته و نسبت به همسایگان بی تفاوت باشیم. هنر دیپلماسی علمی را به خوبی یاد نگرفته ایم.

او با تاکید بر کاهش بروکراسی اداری گفت: قوانین و مقررات دستگاهی را باید کاهش داد و به جای آن قوانین و مقررات تشویقی را ارائه کرد.

او گفت: در کل ۸۰ هزار عضو هیئت علمی و بیش از ۸۰۰ هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی داریم که می‌توانند در دیپلماسی علمی موثر باشند.

به گفته وی اگر هر عضو هیئت علمی ما با یک استاد خارج از کشور ارتباط علمی داشته باشد، پتانسیل‌های زیادی در اختیار وزارت امور خارجه قرار می‌گیرد.

وزیر علوم گفت: ظرفیت ۸۰ هزار نفری اعضای هیئت علمی و ۸۰۰ هزار نفری دانشجویان تحصیلات تکمیلی دست وزیر امور خارجه ایران را در دیپلماسی علمی پر می‌کند.

او درباره دیپلماسی علمی گفت: نباید‌ها شامل محدود نکردن‌های زائد در عرصه‌های علمی است. ما چند سال است حق عضویتمان را در مجامع بین المللی پرداخت نکرده ایم و ارتباطمان با پایگاه‌های علمی قطع شده است. حداقل‌ها را برای متصل شدن به استخر دانش بشری در اختیار نداریم. این‌ها نباید‌هایی است که نباید اجازه رخ دادن دهیم.

به گفته وی، نباید به دانشجویان بین المللی به عنوان کیف پول نگاه کرد و خساست در عرصه دیپلماسی به خرج داد.

او گفت: امنیتی نگاه کردن به دیپلماسی علمی را در شان دانشمندان و دانشجویان خود نمی‌بینیم. دانشمندان را نباید محدود به مرز‌های جغرافیایی کرد؛ چرا که علم محدود به معنای علم عنکبوت وار است.

او پیامد‌های دیپلماسی علمی را برشمرد که عبارتند از رشد علمی فناوری و نوآوری، افزایش قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی، شکل گیری منافع مشترک، توسعه امنیت پایدار و کاهش هزینه‌های پیشرفت.