هشتم خرداد فرا رسید، همه فکر می‌کردند که حال امام رو به بهبودی است، اما ناگهان همه چیز تغییر کرد و حال امام به وخامت گرایید.

 روز‌های پایانی اردیبهشت سال ۱۳۶۸ است؛ امام از ناراحتی معده رنج می‌برد و گاه ضعف و بی‌حالی به او غلبه می‌کند. بعد از انجام معاینات مقدماتی، معلوم می‌شود که بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، به سرطان بدخیمی مبتلاست؛ سرطانی که باعث خونریزی فعال در معده شده. تصمیم‌گیری برای تیم پزشکی، کار ساده‌ای نیست. آن‌ها نگران بیماری قلبی امام خمینی و همچنین، سن بالای ایشان نیز هستند که می‌تواند در روند درمان، مشکلات زیادی به وجود آورد؛ اما چاره‌ای نیست و بهترین اقدام در این شرایط، جراحی است. موضوع را با امام در میان می‌گذارند.

دکتر غلامرضا باطنی، از اعضای تیم پزشکی امام می‌گوید: «امام خمینی پس از توضیحات تیم پزشکی، عمل جراحی را پذیرفتند، اما تأکید داشتند که برای عمل جراحی به خارج از کشور نمی‌روند و حاضر نیستند زیر تیغ جراح خارجی بروند.» پزشکان بر مبنای خواست امام، ایشان را به بیمارستان بقیةا... جماران منتقل می‌کنند؛ حالا روز اول خردادماه سال ۱۳۶۸ است. امام از این روز تا پایان عمر خویش، در بیمارستان بقیةا... بستری و تحت مراقبت‌های ویژه پزشکان ایرانی هستند.


بیشتربخوانید


پذیرفتن نظر متخصصان

تیم پزشکی برای انجام جراحی مُصِر است. آن‌ها آزمایش‌های اولیه را انجام می‌دهند و برای جلوگیری از کم‌خونی بیشتر، دستور تزریق خون می‌دهند. امام با همان آرامش همیشگی، با پزشکان همراهی می‌کند. دکتر باطنی می‌گوید: «به گواه همه پزشکان، ایشان از بهترین بیمارانی بود که این تیم پزشکی، در طول عمر حرفه‌ای خود معالجه کرد؛ چرا که حضرت امام خمینی به طور دقیق به حرف‌های پزشکان گوش می‌دادند و پزشکان [در امر طبابت]برای ایشان حکم مجتهد را داشتند و به اجرای دستور‌های آن‌ها مقید بودند.» در این مدت، تغییری در برنامه عبادی امام به وجود نمی‌آید؛ حتی نماز جماعت را هم ترک نمی‌کند. روز دوم خردادماه سال ۱۳۶۸، امام را به اتاق عمل می‌برند تا جراحی انجام شود؛ یک جراحی دو ساعته که همه اعضای خانواده و برخی مسئولان از طریق دوربین مدار بسته شاهد انجام آن بودند. عمل جراحی با موفقیت انجام می‌شود. به نظر می‌رسید پاسخ بدن امام به این عملیات پزشکی، مثبت باشد. در ظاهر امر هم، چنین بود؛ امام شش روز بعدی را در حالی گذراند که حتی نشانه‌هایی از بهبودی جسمانی در وی مشاهده می‌شد.

روزهای پایانی حیات امام خمینی

حال مردم؛ دغدغه همیشگی امام
امام در شش روز بعد، باز هم اعمال عبادی خود را ترک نکرد. او حتی حاضر نشد که از مستحبات پیش از اقامه نماز خود، کم کند؛ قبل از ورود به وقت نماز، با دقتی مثال‌زدنی وضو می‌گرفت، محاسن خودش را شانه می‌زد و لباس‌ها و ملافه‌ها را بازدید می‌کرد که مبادا روی آن‌ها لکه‌ای باشد؛ امام حتی در روز‌های پایانی عمر هم، به نظافت و طهارت، اهمیت فراوانی می‌داد. برنامه تلاوت قرآن نیز، هر روز برقرار بود؛ امام قرائت روزانه یک جزء از قرآن کریم را، طبق روال، انجام می‌داد. از این‌ها گذشته، او یک دغدغه مهم دیگر هم داشت؛ مردم. بعد از آن‌که از اتاق عمل بیرون آمد و با مسئولانی روبه‌رو شد که با نگرانی به وی چشم دوخته بودند، اولین کلامی که به زبان آورد، پرسیدن از اوضاع و احوال مردم و جریان اداره کشور بود. در برخورد با تیم پزشکی، مهربان بود؛ همه را «آقای دکتر» صدا می‌کرد تا عدالت برقرار باشد.

مفارقت نزدیک است
هشتم خرداد فرا رسید. همه فکر می‌کردند که حال امام رو به بهبودی است، اما ناگهان همه چیز تغییر کرد. حال امام به وخامت گرایید و پزشکان، بعد از آزمایش، متوجه شدند که سرطان، وارد مرحله «متاستاز» شده و به همه بدن سرایت کرده‌است، باید برنامه شیمی‌درمانی هرچه زودتر آغاز می‌شد. همان روز‌ها بود که خانواده دایم به دیدار امام می‌آمد. مرحوم سید رحیم میریان، از اعضای بیت امام، بعد‌ها نقل کرد که در روز دهم خرداد، امام رو به اعضای خانواده که برای وضعیت جسمی ایشان نگران بودند، کرده و گفته‌بود: «من خوبم ولیکن مثل این‌که کم‌کم وقت مفارقت فرا می‌رسد.» در آن روزها، حتی یک بار هم نماز‌های مستحبی و ذکر گفتن را ترک نکرد. حتی وقتی روز ۱۲ خرداد فرا رسید و اوضاع جسمی‌اش دچار بحران شد، باز هم زیر لب حمد و سوره می‌خواند. مرحوم میریان می‌گوید: «ساعت ۲۰ دقیقه به ۱۱ آن روز، امام بیدار شد تا نماز ظهر بخواند. گفتیم هنوز وقتش نشده‌است و به شما اطلاع می‌دهیم. پذیرفت، وضو گرفت و رو به قبله، مشغول خواندن نماز‌های مستحبی شد.» حرف‌های امام خمینی هم در روز‌های پایانی حیات، دیگر رنگ و بوی دنیوی نداشت؛ مرحوم میریان می‌گفت: «دیگر از دنیا حرفی نمی‌زد و دایم زیر لب شکرگزاری می‌کرد.»

خانم! خداحافظِ شما!
شب پایانی عمر امام خمینی فرا رسید. گفته بود همسرش را خبر کنند تا دیدار تازه شود. خانم خدیجه ثقفی به بیمارستان آمد تا امام را ببیند. ایشان را برای انجام آزمایش‌ها به اتاق مخصوص برده بودند. مرحوم حاج عیسی جعفری، خادم امام، شاهد و ناظر آخرین دیدار او با همسر بزرگوارش بود. حاج عیسی درباره این دیدار کوتاه گفته‌است: «ساعت ۹ شب بود. امام پس از معاینه از اتاق بیرون آمدند و با خانمشان رودررو شدند. با حالتی خاص به خانمشان گفتند: خداحافظِ شما! همسر امام پس از ملاقات با ایشان در حال بازگشت به خانه بودند که امام دوباره بلند گفتند: خانم! خداحافظ شما! انگار می‌دانستند که دیگر برنمی‌گردند.»

پاکیزگی، حتی در دقایق آخر
ساعات بعدی بسیار حساس بود. وقتی شب به نیمه رسید، اُفت فشار خون آغاز شد. اما امام کاملاً هوشیار بود و دایم مشغول ذکر گفتن. دکتر عارفی، متخصص قلب و از اعضای تیم پزشکی، دایم به اتاق امام آمد و شد داشت؛ او می‌گوید: «دمای بدن امام، ساعت ۵ صبح، به ۳۶ درجه رسید؛ ایشان احساس سرما می‌کرد، اما از اعمال عبادی، نماز و ذکر و دعا، غافل نبود. دایم حمد و سوره می‌خواند.» امام نماز صبح را در حالت خوابیده اقامه کرد و تا زمان نماز ظهر، در عین ضعف، کاملاً هوشیار بود. بعد از نماز ظهر، برایش کمی سوپ آوردند؛ به آرامی خورد، اما معده‌اش آن را نگه نداشت. دکتر عارفی می‌گوید: «لباس و ملافه‌های تخت کمی کثیف شد. امام فوری دستور داد که لباس‌هایش را عوض کنیم و ملافه نو بیاوریم. حتی در آن دقایق حساس، به پاکیزگی و نظافت اهمیت فوق‌العاده‌ای می‌داد.»

آخرین سخن
عقربه‌های ساعت، به عدد سه نزدیک می‌شد، یعنی ساعت ۱۵ روز ۱۳ خردادماه سال ۱۳۶۸ فرا رسیده‌بود. امام ضعف داشت، اما هنوز هم هوشیار بود. دکتر عارفی می‌گوید: «امام ناگهان با صدای بلند مرا صدا کردند. سر و گوش‌هایم را نزدیک لب‌های لرزان و ناتوان ایشان بردم و عرض کردم: آقاجان بفرمایید، در خدمتتان هستم. فرمودند: اگر وضو قبل از وارد شدن در وقت باشد، باید نیت چنین باشد. من هم فوری برادران، حاج احمد آقای خمینی و حجت‌الاسلام آقای آشتیانی را که نزدیک بودند به حضور ایشان خواندم. در حقیقت آخرین مطلب [که]ایشان [بر زبان آوردند]راجع به یک موضوع شرعی و فقهی بود.» امام حتی تا دقایق آخر نیز، وقت تلف شده نداشت؛ این را همه کسانی که او را می‌شناختند، گواهی می‌کنند. امام خمینی نماز مغرب و عشا را هم به صورت خوابیده اقامه کرد و بعد، برای مدتی بیهوش شد. ساعت ۲۲ و ۲۰ دقیقه روز ۱۳ خردادماه سال ۱۳۶۸ بود که روح بزرگمردی از تبار صالحان، به سوی ملکوت اعلی پرکشید.

منبع روزنامه خراسان

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۷
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
سلیمی
۰۷:۰۷ ۱۰ خرداد ۱۴۰۱
خامنه ای خمینی دیگر است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۱۳ ۱۰ خرداد ۱۴۰۱
روحت شادامام عزیزم.خدایابه حق زهراقسمت میدهم امام خامنه ای راتاانقلاب مهدی برای مانگهدار
Iran (Islamic Republic of)
Kamal
۲۳:۴۷ ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
روزی که ساعت ۷صبح اقای حیاتی خبر غم انگیز وتلخ رحلت امام راحل(ره)راقرائت کرد جان از بدن پرکشید وتابحال هنوز به خود قبولاندم امام زنده هست وسیمای ایشان را در رخ زیبای مقام معظم رهبری وحکیم فرزانه میبینم ومیدانم امام زنده هستن وخداوند نگهدار ایشان باشد سلام فرمانده
Iran (Islamic Republic of)
7891
۲۰:۱۶ ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
السلام علیک یا روح پاک حضرت امام خمینی(ره) ادرکنی. فمن دق باب الکریم انفتح.یا علی.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۰۰ ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
خدا رحمت کنه آقای خمینی و همسر و پسرانش رو ، اون کجا بعضی از (بیشتر) نوه هاش کجا
Iran (Islamic Republic of)
علی
۰۹:۰۲ ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
اگر بگویم امام از آینده خبر داشت دروغ نگفتم ایشان آینده نگر هم بودند......
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۰:۲۰ ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
خدا بیامرزه روحش شاد، هر وقت یاد اون روز می‌افتم گریه میکنم یادم امتحان تاریخ و مدنی داشتم چهارم ابتدایی بودم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۴۲ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
امام خمینی درخشان ترین ستاره ی آسمان ایران بودند که از روشنایی ایشان ماهی مثل حاج قاسم پدیدار شد ...
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۱۴ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
امید وارم خداوند بزرگ مرا با امام عزیزمان خمینی کبیر رضوان
الله تعالی علیه محشور گرداند امام احیاگر اسلام در زمان ما هستند قطعا در پیشگاه خداوند بزرگ و آقا رسول الله صلوات الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم سلام الله اجمعین جایگاه ویژه ای دارند .
Iran (Islamic Republic of)
سیروس اصلان زاده
۲۰:۰۷ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
چه خوش گفته است امام این پیر فرزانه
که نامحرم ندارد جا در این خانه
درود و برکات خدا و رسول(ص) به روح و روان امام امت(ره)
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۰۳ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
نویسنده این متن انقدر سواد نداشته که فرق مفارقت رو با مفارقت بدونه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۰:۰۳ ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
خودتم که دوتا کلمه مثل هم نوشتی.فرقشو بگو ما بدونیم
Poland
ناشناس
۰۵:۳۷ ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
تو بگو مفارقت با مفارقت چه فرقی داره؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۷:۴۹ ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
حالا تو که ادعای با سوادی داری میدونی چی نوشتی؟
Iran (Islamic Republic of)
فرشاد محمدی
۱۶:۴۵ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
انالله وانا الیه راجعون.
روح امام امت شاد و یادش گرامی باد.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۰۲ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
به چشم خودم دیدم و به گوش خودم شنیدم که دشمنانش هم به بزرگواری این مرد شریف گواهی دادند. خدایش قرین رحمت کند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۳۹ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
امام یکی از اولیا خدا بودند که از این جهان رخت بر بستند و رفتند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۷ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
خدا با مادرت فاطمه زهرا سلام الله علیها محشورت کنه، خدا رحمتت کنه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۱۴ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
انسانهای که تا دقایق آخر عمر خودشون اینگونه سر از مهر و سجده برای خدا بر نمیدارن مطمنا چیزهای زیادی از عالم غیب میدانند که حتی فکر ما قدرت درک آنها ندارد تا چه رسد که ببینیم، (بدرستی که الله حق است مرگ حق است و محشور شدن در قیامت حق است)
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۴۲ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
نگذارید انقلاب به دست نامحرمان بیفتد،امام خمینی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۴۰ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
ایشان مردی بزرگی بودند خداو ند روحشون رو با انبیا محشور کند،
Iran (Islamic Republic of)
باقر
۰۰:۴۴ ۱۰ خرداد ۱۴۰۱
عالم محضر خداست در محضر خدامعصیت نکنید، این فرموده امام که هیچ وقت فراموش نمیکنمممممم
Iran (Islamic Republic of)
بنامین
۱۳:۱۶ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
السلام علیک یا روح الله الموسوی الخمینی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۱۵ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
ای مراد و ای آقای من , هنوز از یاد نبرده ام سال 1360 , آن روزی را که در سن سیزده سالگی در حسینیه جماران به دیدارت شرفیاب شدم. و با دیدن جمالت چنان بهت زده شدم که تا آخرین لحظات مراسم , فقط به سیمای ملکوتیت می نگریستم و اشک می ریختم و اصلا نمی فهمیدم اطرافم چه میگذرد و زمان مثل برق سپری میشد و چه زود مراسم به پایان رسید . آنان که شما را دیدند و درک نمودند میدانند که آئینه تمام نمای عبد صالح خدا و عارف فی الله بودی و این ایام را میدیدی که چگونه خائنین داخلی و معاندین خارجی چگونه دست به هم داده اند تا یادگار تو را که حاصل عمر با برکتت میباشد را , سلاخی کنند , اما زهی خیال باطل . تا فرزندانت زنده هستند , این آرزو را بگور میبرند و خمینی زنده هست تا اسلام ناب محمدی زنده هست .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۵۹ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
چرا 13 >؟
14 بهتر بود که !
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۵۰ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
ساعت ۲۲ و ۲۰ دقیقه روز ۱۳ خردادماه سال ۱۳۶۸ بود که روح بزرگمردی از تبار صالحان، به سوی ملکوت اعلی پرکشید.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۵۰ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
خداوند رحمتش کند چقدر دوست داشتنی وعزیز و شجاع بود چه روزهای خوشی بود آن دوران باتمام سختیها و جنگی که بود همدلی مردم و مسئولان
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۱۰ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
رحمت ورضوان خداوندبراما م امت ان شاالله شافی ماباشد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۸ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
بد درحقش خیانت کردن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۶ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
فداش بشم . ای کاش بودم و خادمیشو میکردم هر چند من لیاقت انسانی بزرگی چون او را نداشتم و ندارم. به هر حال دارم گریه میکنم.
این روزها بدجوری شیطان افسار نفسمو در دستش گرفته ...
انسان عزیزی که میدونه پیش خدا آبرو داره برام دعا کنه... التماس دعا
Iran (Islamic Republic of)
آشتیانی
۱۰:۴۲ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
ما که امام را ندیده‌ایم، ولی خوش به حال آنان که حضورش را درک کردند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۳۶ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
ای نزدیکترین عالِم دین به معصومین و عصمت روحت قرین حضرت رسول اعظم و علی اعلا...
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۳۰ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
کاش بود کاش عمر نوح داشت
Iran (Islamic Republic of)
سیدمجید احمدی
۱۰:۲۲ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
انا لله وانا الیه راجعون دیگر مادر نمیزاید کسی مثل امام را به دنیا بیاورد امام تک بودوبی نظیر در دنیا مثل ومانند ندارد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۰۹ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
روحت شاد امام بزرگوار
Iran (Islamic Republic of)
محمد هادی
۰۹:۴۸ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
خدا ایشان را قرین رحمت کند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۲۵ ۰۸ خرداد ۱۴۰۱
بزرگوارترین مرد تاریخ ایران بودند ایشان.