گونه ای از کرم وجود دارد که به نظر می رسد اشتهای قابل توجهی برای مصرف پلیاستایرن دارد. آن هم در شرایطی است که مصرف پلاستیک برای این کرم ها عوارض جانبی ندارد.
دانشمندان دانشگاه کوئینزلند کشف کرده اند که این اَبَرکرم ها می توانند پلیاستایرن را به لطف آنزیم باکتریایی موجود در روده خود به عنوان غذا مصرف کنند. یافته های آن ها در Microbial Genomics منتشر شده است.
این کرم های پلاستیکخوار می توانند به زیست تجزیه پذیری (Biodegradation) زباله های پلاستیکی کمک کرده و نقش چشمگیری در بازیافت پلاستیک در مقیاس انبوه داشته باشند.
این اَبَرکرم ها در واقع کرم های واقعی نیستند؛ بلکه لاروهای سوسک زوفوباس موریو (Zophobas morio) هستند. پس از تخمگذاری توسط این نوع سوسک و گذشت یک هفته، لارو از تخم بیرون می آید و این اَبَرکرم ها پیش از آن که وارد مرحله شفیرگی شوند تا در نهایت به یک سوسک بالغ تبدیل شوند، حدود پنج ماه را در مرحله لارو سپری می کنند.
آن ها بسیار بزرگتر از لارو حشرات دیگر در خانواده حشرات مشابه هستند که عنوان اَبَرکرم را برای آن ها به همراه داشته است.
لارو حشرات در واقع سابقه خوبی در مورد تجزیه و خوردن پلاستیک دارند. گزارش های پیشین نشان داده اند که کرم های مومخوار (Waxworm) و کرم های میلورم (Mealworm) عادی قادر به خوردن پلیاستایرن هستند.
اینها لاروهای حشرات نسبتا کوچک (۱ تا ۲.۵ سانتیمتر) هستند و پژوهشگران این نظریه را مطرح کرده اند که اَبَرکرمهای بسیار بزرگتر میتوانند حتی پلیاستایرن بیشتری در مقایسه با همتایان کوچکتر خود مصرف کنند.
دکتر کریس رینک و تیم پژوهشی وی از دانشگاه کوئینزلند، اَبَرکرمها را با رژیمهای غذایی متفاوت طی سه هفته تغذیه کردند. یک گروه پلی استایرن، یک گروه سبوس و گروه دیگر رژیم روزهداری را دنبال کردند.
کرمهایی که تنها به پلیاستایرن دسترسی داشتند، خوردن آن را پس از ۲۴ ساعت آغاز کردند، احتمالا به دلیل این که هیچ منبع غذایی دیگری در اختیار نداشتند.
پژوهشگران متوجه شدند که این اَبَرکرمها نه تنها زنده ماندند، بلکه حتی مقداری افزایش وزن را تجربه کردند. این نشان میدهد که کرمها میتوانند به احتمال زیاد با کمک میکروبهای روده خود از پلیاستایرن انرژی دریافت کنند.
اگرچه مطالعات دیگری در مورد اَبَرکرمها انجام شده است، اما پژوهش دانشگاه کوئینزلند نخستین موردی محسوب میشود که از تکنیک متاژنومیکس استفاده کرده است. این تکنیک به پژوهشگران اجازه میدهد تمام آنزیمهای کدگذاری شده توسط میکروبها با توانایی تجزیه پلیاستایرن و استایرن در روده اَبَرکرمها را بازیابی کنند.
هدف بلند مدت مهندسی آنزیمهایی برای تجزیه زبالههای پلاستیکی در کارخانههای بازیافت از طریق خرد کردن توسط ماشین آلات و به دنبال آن زیستتجزیه آنزیمی است.
به گفته دکتر رینک، اَبَرکرمها همانند کارخانههای بازیافت کوچک هستند که پلیاستایرن را با دهان خود خرد کرده و سپس باکتریهای روده خود را با آن تغذیه میکنند.
محصولات تجزیه شده حاصل از این واکنش سپس میتوانند توسط میکروبهای دیگر برای ایجاد ترکیبات ارزشمند مانند زیستپلاستیک استفاده شوند.
امید است که این چرخه زیستی موجب تشویق بازیافت زبالههای پلاستیکی و کاهش دفن زباله شود.
تیم پژوهش دانشگاه کوئینزلند رشد باکتریهای روده در آزمایشگاه و آزمایشهای بیشتر در زمینه توانایی آن برای تجزیه پلیاستایرن را هدف قرار داده است. سپس، میتوان بررسی کرد که چگونه میتوان این فرآیند را به سطح مورد نظر برای کل یک کارخانه بازیافت ارتقا داد.