بهزاد امیری گفت: بیماری آبله میمونی یا بیماری مانکی پاکس (monkeypox) یک بیماری ویروسی از خانواده آبله و هم خانواده ویروس آبله، واکسینیا و آبله گاوی است.
به گفته وی اولین مورد شناخته شده ویروس آبله میمونی در سال ۱۹۵۸ در بین میمونهایی که برای تحقیقات و پژوهش نگهداری شدند، مشاهده شد.
او گفت: اولین مورد انسانی این بیماری در سال ۱۹۷۰ در آفریقا و در یک کودک شناسایی شد. زادگاه آبله میمونی در کشورهای مرکزی و غرب آفریقا و در مناطقی پوشیده شده از جنگلهای بارانی استوایی است؛ چرا که مخزن این ویروس علاوه بر میمونها برخی از جوندگان نیز هستند که البته هنوز به صورت دقیق و کامل مخزن این ویروس شناسایی نشده است. به علت تماس بین انسان و حیوانات در این مناطق این بیماری به انسان سرایت کرده است.
دوره کمون ویروس آبله میمونی ۵ تا ۲۱ روز است
امیری گفت: آبله میمونی علائم فاز اولیه و ثانویه دارد. وقتی این ویروس وارد بدن میشود ممکن است بین یک تا دو هفته هیچ علامتی نداشته باشد. بعضا گفته میشود بین ۵ تا ۲۱ روز علامتی ندارد؛ اما وقتی دوره کمون و پنهان آن خاتمه پیدا میکند، با علائم عمومی نظیر تب، سردرد شدید، درد عضلانی، کاهش انرژی بدن، کمر درد و تورم غدد لنفاوی شروع میشود.
علائم اولیه بیماری آبله میمونی
او گفت: ابتلا به ویروس آبله میمونی ابتدا با علائم عمومی نظیر تب، سردرد شدید، درد عضلانی، کاهش انرژی بدن، کمر درد و تورم غدد لنفاوی شروع میشود.
به گفته وی انتقال ویروس آبله میمونی از زمان شیوع علائم آغاز میشود و بعد از آن اثرات پوستی همچون تاولهای پوستی ایجاد شده که ابتدا مسطح، اما آرام آرام برجسته و آب دار میشوند و در درون آن تغییر رنگ ایجاد کرده و سپس پوستهریزی میکنند و سپس محو میشوند.
امیری گفت: معمولا از زمانی که علائم بالینی آبله میمون در فرد ایجاد شده تا زمانی که تاولها کاملا برطرف شده و بهبود مییابند، فرد میتواند ناقل بیماری باشد و اگر در تماس نزدیک با یک فرد سالم قرار بگیرد میتواند این بیماری را انتقال دهد.
بیشترین علت ابتلا به ویروس آبله میمونی
او گفت: بیشترین راه انتقال بیماری آبله میمونی، تماس نزدیک از جمله تماس پوست به پوست است؛ اما انتقال قطرهای از طریق تنفس، تماس انسان با حیوانات آلوده و خوردن گوشت آلوده نیز از دیگر راههای ابتلا به آبله میمون است.
امیری گفت: گاهی اوقات در صورت تماس فرد سالم با لباس، روتختی و ظروف آلوده به ویروس آبله میمونی، فرد به این ویروس مبتلا میشود. یکی دیگر از اشکال انتقال، انتقال بیماری از طریق مادر به جنین است. به گونهای که این بیماری در عین زایمان به دلیل تماس پوستی سبب انتقال از مادر به جنین میشود.
به گفته وی درصد مرگ و میر بسیار کم و بین ۳ تا ۶ درصد و آن هم در بیمارانی مشاهده شده که یا کودک و یا دارای نقص سیستم ایمنی بودند و بیماریهای زمینهای داشته اند.
او گفت: هنگامی که انسان تماس فیزیکی با حیوان آلوده برقرار میکند، این بیماری منتقل میشود و میزبان جانوری این ویروس شامل جوندگان مثل موشهای صحرایی و نخستیسانان یعنی میمونها (پرایمتها) است.
او گفت: افرادی که در گذشته دور واکسن آبله را تزریق کردهاند تا حدود نسبتا قابل توجهی نسبت به این بیماری مصونیت دارند. به این علت که ایمنی آن همچنان در بدنشان باقی مانده و افرادی که این واکسن را دریافت نکرده اند، نسبت به این بیماری حساستر هستند.
ابتلا به آبله مرغان باعث ایمنی در برابر ابتلا به آبله میمونی نمیشود
او گفت: اصلا هیچ نوع واکنش متقاطعی بین آبله مرغان و آبله میمونی وجود ندارد؛ چون دو ویروس از دو خانواده کاملا مجزا هستند. پس ابتلا به آبله مرغان در گذشته هیچ گونه ایمنی از ابتلا به آبله میمونی ایجاد نخواهد کرد.
علائم بالینی آبله میمونی شبیه آبله مرغان است
امیری گفت: مهمترین تشخیص افتراقی ما در مورد آبله میمونی، آبله مرغان است؛ چرا که علائم بالینی آبله میمونی شبیه آبله مرغان است. به همین منظور تاکنون همه مواردی که مشکوک به آبله میمونی بوده اند، در حقیقت مبتلا به آبله مرغان شده بودند.
در صورتی که مشکوک به آبله میمونی شدیم، چه کنیم؟
او گفت: اولین مسئلهای که باید مد نظر داشته باشیم این است که هیچ جای نگرانی و اضطراب وجود ندارد. فرد دارای علائم باید به یک مرکز بهداشتی، درمانی مراجعه کند. همکاران ما در این درمانگاههای دولتی آموزش دیدهاند که چگونه از این افراد نمونهگیری کرده و به کجا ارسال کنند. خوشبختانه با هماهنگی که بین آزمایشگاه انستیتو پاستور و قطبهای دانشگاهی در سراسر کشور انجام شده، امکان انجام تست آزمایشگاهی این بیماری در کشور میسر است.
روشهای تست آبله میمونی
او گفت: از افرادی که در آنان هنوز اثرات پوستی مشاهده نشده مثل مبتلایان به ویروس کرونا، تست حلق و بینی گرفته میشود. اما در بیمارانی که اثرات پوستی ایجاد شده از روی مایع درون تورمهای ایجاد شده و حتی پوستههای خشک شده آن نمونهگیری شده و آزمایشات لازم انجام می شود.
او گفت: برخی واکسنها برای مقابله با آبله میمونی تهیه شده اند که تا حدود زیادی میتوانند پیشگیری کنند. اما ضرورتی به تزریق واکسن نیست؛ چون طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت الگوی انتقالی آن با کرونا متفاوت بوده و نیازی به واکسیناسیون عمومی نیست.
واکسیناسیون عمومی آبله میمونی ضرورت ندارد
او گفت: در حال حاضر که هنوز موردی از آبله میمونی در کشور شناسایی نشده، ضرورتی برای واکسیناسیون عمومی وجود ندارد؛ اما اگر ابتلا مشاهده شد و تعداد آن افزایش یافت، بهتر است که برای گروههای خاص و جمعیتهای محدود برنامهریزی واکسیناسیون انجام شود.
او گفت: درمانهای ضد ویروسی مورد تایید مجامع بینالمللی وجود دارند که در صورت همهگیر شدن ویروس آبله میمونی از آن ها استفاده خواهد شد.
توصیههایی برای مبتلا نشدن به آبله میمونی
امیری گفت: توصیه ما نخست این است که مردم از سفر به برخی از کشورهای آفریقای مرکزی و غربی اجتناب کنند و اگر ضرورت به سفر بود، در معرض تماس با افراد مشکوک به این بیماری قرار نگیرند و از استفاده از مواد غذایی که کاملا طبخ نشده خودداری کنند.
او گفت: برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آبله میمونی، اگر فرد بیماری شناسایی شد در یک اتاق ایزوله شده قرار گیرد و ارتباط با وی به حداقل برسد. باید از دستکش و ماسک معمولی در مواجه با بیمار استفاده و پس از آن دست خود را ضدعفونی کنند. از تماس با ترشحات، مایعات، سطوح و یا وسایل، ملحفه و لباسهای بیمار پرهیز و این لوازم به وسیله دستکش جمع آوری شده و با مواد بهداشتی و حرارت ضدعفونی شود.
ماسک در عدم ابتلا به آبله میمونی موثر است
طبق گفته امیری، مردم برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا باید همچنان از ماسک استفاده کنند؛ چرا که استفاده از ماسک میتواند به طور قابل قبولی از ابتلا به آبله میمونی نیز جلوگیری کند.