اگرچه میدانیم ورزش برای سلامتی ما مفید است، اما هنوز مطالب بسیاری درباره راههای پیچیده و متنوعی که فعالیت بدنی منجر به نتایج مثبت سلامتی در انسان میشود، وجود دارد.
دانشمندانی که جزئیات مولکولی این رابطه را بررسی میکنند، به کشف مهمی دست یافتهاند و یک اسید آمینه اصلاحشده را مشخص کردهاند که پس از ورزش شدید در خون میچرخد و برای سرکوب گرسنگی و در نتیجه کاهش وزن به مغز میرود.
جاناتان لانگ، استادیار پاتولوژی در دانشگاه استنفورد که رهبری این تحقیق را بر عهده داشت گفت: همه ما به طور کلی میدانیم که ورزش مفید است. این برای کنترل وزن بدن و قند خون مفید است. اما میخواستیم با جزئیات بیشتری به این مفهوم نگاهی بیندازیم – میخواستیم ببینیم آیا میتوانیم ورزش را از نظر مولکولها و مسیرها تشریح کنیم.
برای این منظور، لانگ و نویسندگان دیگر مطالعه از دانشگاه کالیفرنیا، دیویس و کالج پزشکی بیلور به تکنیکی به نام متابولومیک روی آوردند.
این به معنای استفاده از طیفسنجی جرمی برای ردیابی غلظت مولکولهای مختلف در نمونههای بافت و خون بود و اینکه چگونه ورزش باعث افزایش و کاهش سطح برخی از مولکولها میشود.
در ابتدا، از این روش برای موشهایی استفاده شد که برای انجام یک جلسه کوتاه روی تردمیل ساخته شده بودند و دانشمندان توانستند یک خوشه بزرگ در یک مولکول خاص را پس از تمرین مشخص کنند. تجزیه و تحلیل خون از اسبهای مسابقه در مرحله بعدی قرار گرفت و تیم پس از تمرین مجدداً یک خوشه از همان مولکول مرموز را مشاهده کرد.
سپس این تیم از مطالعه جداگانهای که در دانشگاه استنفورد انجام میشد، استفاده کردند که در آن محققان ژنتیک افزایش مولکولهای مختلف را در انسان در حین و بعد از تمرینات ورزشی اندازهگیری کردند. این نتایج نه تنها نشان دهنده خوشههایی در یک مولکول بود، بلکه آن تیم فرمول شیمیایی آن را نیز تجزیه کردند، که نشان داد آن ترکیبی از دو ماده شیمیایی طبیعی است: لاکتات و فنیل آلانین.
لاکتات همان چیزی است که باعث ایجاد احساس درد میشود، در حالی که ما از عضلات خود تا حد خستگی کار میکشیم. ازدیاد بیش از اندازه این ترکیب در یاختههای ماهیچهای سبب گرفتگی و درد ماهیچهها میشود، در حالی که فنیل آلانین یک آمینو اسید است که به عنوان یک بلوک ساختمانی برای پروتئینها عمل میکند.
آنها با هم مولکولی را تشکیل میدهند که دانشمندان آن را لاک –ف (lac-phe) مینامند، که بررسیهای بیشتر نشان داد که توسط پروتئینی به نام CNDP۲ کاتالیز میشود که در سلولهای ایمنی بسیار فعال است.
موشهایی که فاقد این پروتئین بودند قادر به تولید لاک-ف نبودند، که باعث شد نسبت به گروه کنترل با فعالیت طبیعی CNDP۲ بیشتر غذا بخورند و وزن بیشتری داشته باشند.
در دور دیگری از آزمایشها، دانشمندان مولکول lac-phe را به گروهی از موشهای چاق تزریق کردند. این امر باعث کاهش مصرف غذای آنها تا حدود ۳۰ درصد شد که به نوبه خود باعث کاهش وزن بدن، کاهش چربی و بهبود تحمل گلوکز شد که به گفته لانگ "نشان دهنده معکوس شدن دیابت" است.
او گفت: ما فکر کردیم، همه این مدارک واقعاً نشان میدهند که lac-ph به مغز میرود تا تغذیه را سرکوب کند.
در حالی که این یافتهها برای درک ما از اینکه چگونه ورزش باعث افزایش سطح گرسنگی میشود و میتواند فواید کاهش وزن ظریف و غیرمستقیم را فراتر از سوزاندن کالری داشته باشد.
دانشمندان تاکید میکنند که این روزهای اولیه تحقیقات است. ترجمه این کشف به نوعی دستیابی یه قرص لاغری است که اشتها را مهار میکند، سفری طولانی خواهد بود، سیگنالهای گرسنگی لاک -ف و شناسایی گیرندههایی در مغز که این اثر را تسهیل میکنند، آغاز خواهد شد.
دکتر یونگ زو از کالج پزشکی بیلور، نویسنده همکار، گفت: ثابت شده است که ورزش منظم به کاهش وزن، تنظیم اشتها و بهبود مشخصات متابولیک کمک میکند، به ویژه برای افرادی که اضافه وزن دارند. اگر ما بتوانیم مکانیسمی را درک کنیم که ورزش از طریق آن این فواید را ایجاد میکند، به کمک بسیاری از افراد برای بهبود سلامت خود نزدیکتر خواهیم شد.
این تحقیق در مجله Nature منتشر شده است.
منبع: سایت نیواطلس منتشره از دانشگاه استنفورد، کالج پزشکی بیلور