چندی پیش وحید‌یامین‌پور معاونت جوانان وزارت ورزش و جوانان در توییتی اعلام کرد که نرخ ازدواج در سال ۱۴۰۰ برای دومین سال پیاپی مثبت شد. در سال ۱۴۰۰ تعداد ۵۶۸۹۳۰ ازدواج کردند که نسبت به تعداد ازدواج در سال ۹۹ که عدد ۵۵۶۷۳۱ بوده رشد داشته‌ایم. این در حالیست که تعداد ازدواج در سال ۹۰ عدد ۸۷۹۷۹۲ بوده‌است. در سال‌های اخیر مسوولان کشور روی ازدواج و فرزندآوری برای بهبود وضعیت جمعیتی کشور تاکید دارند و توانسته‌اند مقدار وام ازدواج را در راستای تشویق به ازدواج افزایش قابل توجهی بدهند و شرایط دریافت آن را تسهیل کنند. اگرچه آمار ازدواج در کشور هنوز با سال‌های ابتدایی دهه نود اختلاف زیادی دارد با این حال به نظر می‌رسد در دوسال کرونایی به دلایل مختلفی ازدواج برای جوانان آسان‌تر پیش رفته‌است. به همین بهانه با حجت‌الاسلام «مهدی متقی‌فر» مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی معاونت جوانان وزارت ورزش و جوانان گفتگو کردیم.

طبق آماری که آقای یامین‌پور معاونت جوانان وزارت ورزش و جوانان دادند نرخ ازدواج بعد از سال‌ها منفی بودن در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ به طور متوالی مثبت شد و این یعنی دقیقا ما در دوسالی که درگیر شرایط کرونایی بودیم این اتفاق افتاده‌است؟ به نظر شما چه عواملی موثر بوده‌است؟

بله بحث مثبت شدن آمار ازدواج هم در سال ۱۳۹۹ و هم در سال ۱۴۰۰ اتفاق افتاد. عمده‌ترین دلیلش هم این بود که برخی موانع از جمله برگزاری مراسم و تشریفات ازدواج خیلی در جامعه کم‌رنگ شد. طبیعتاً جوانان ما خیلی راحت‌تر و ساده‌تر توانستند ازدواج کنند. این تأثیر مثبتی بر بالا رفتن آمار ازدواج گذاشت.

تحلیل ما این است که به نظر می‌رسد بحث تشریفات یکی از موانع اصلی ازدواج جوانان است. اگر بخواهم مثال بزنم، یکی از مسائل ازدواج برگزاری جشن عروسی است. دیروز جوانی می‌گفت رفته‌ام یک تالار در تهران بگیرم، ولی فقط ۱۰۰میلیون پول ورودی به آن تالار است و این غیر از هزینه شام و... است! یعنی برای دو سه ساعت جشن و یک شام خوردن باید چیزی حدود ۱۳۰_۱۴۰ میلیون هزینه کنم. این جنس مراسم‌ها و از این قبیل تشریفات قبل از کرونا خیلی تأثیر گذاشته بود. الحمدالله در این دو سال کرونا کمتر شده بود و ما هم نتیجه‌اش را دیدیم.

ما در وزارت ورزش و جوانان تمام همت خود را گذاشته‌ایم برای اینکه این فرهنگ در جامعه نهادینه شود و امسال هم در هفته ازدواج شعارمان «ازدواج آسان، ازدواج پایدار» است. ان‌شاءالله قرار است در هفته ازدواج در سراسر کشور با پوشش‌های خبری، رسانه‌ای، بیلبوردی و برنامه‌های تلویزیونی که در حال آماده شدن است، در این حوزه سرمایه‌گذاری کنیم و پای آن بایستیم. این می‌تواند امیدبخش باشد و ان‌شاءالله در آینده هم این روال افزایش ازدواج ادامه پیدا کند.

به نظر شما می‌شود پیش‌بینی کرد بعد از کمرنگ شدن کرونا در سال جدید دوباره به آن تشریفات سابق و نرخ ازدواج منفی برگردیم؟

بله، قطعاً اگر پای آن نایستیم و این فرهنگ‌سازی را در جامعه نهادینه نکنیم و اگر به جوانانمان کمک نکنیم تا بتوانند به یکسری سنت‌های غلط و یکسری سنت‌هایی که جز هزینه و مانع‌تراشی خاصیت دیگری ندارد، غلبه کنند؛ قطعاً دوباره ما دچار مشکلات خواهیم شد و احتمال دارد دوباره آمار ازدواجمان رو به کاهش برود.

به هر حال خیلی باید تلاش کنیم. این رشدی هم که الان اتفاق افتاده خوشحال‌کننده است، اما هنوز با آن رشدی که در سال ۱۳۹۰ یا ۱۳۹۲ تجربه می‌کردیم، فاصله داریم. الان در این سال‌ها ما متأسفانه دچار یک افت شدیدی شده بودیم. الحمدالله در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ یک حرکتی در شاخص و نمودار اتفاق افتاده است، ولی این هنوز خیلی جای کار دارد تا به آن اتفاقی که باید در کشور بیفتد، برسد.

آیا می‌توانیم بگوییم این رشد منفی را مدیون کرونا بودیم؟ چون اوضاع اقتصادی که بهتر نشده‌است و حتی می‌توان گفت هرسال از سال قبل سخت‌تر هم شده‌است؟

نه مدیون کرونا نیستیم. بلکه مدیون حذف تشریفات و برگزاری ساده مراسم‌های ازدواج هستیم. کرونا یک عامل بوده و اگرچه مشکلات متعدد و اتفاقات تلخی را رقم زد. اما خب یکسری عوارض مثبت اینطوری هم داشته‌است. به نظرم بیشتر از کرونا، آدم‌ها مؤثر بودند که یکسری سنت‌های غلط را حذف کردند و آمار ازدواج ما بالا رفت.

این حرف را نه بر اساس گمانه که بر اساس تحقیقات میدانی و به صورت متقن عرض می‌کنم که حذف تشریفات باعث می‌شود که جوانان خیلی راحت‌تر ازدواج کنند. البته موانع که زیاد است! یکی از اصلی‌ترین موانع مسئله تشریفات است؛ وگرنه بحث سربازی، شغل، اقتصادی، مسکن و… هم واقعاً جزء موانع ازدواج هستند و جوانان را دچار سختی می‌کند. خود همین ماجرای عروسی و برخی تشریفات، یک بار بزرگی است که جوانان ما را در ازدواج واقعاً اذیت می‌کند.

شما می‌فرمایید که باید مراقب بود تا دوباره به تشریفات قبل از کرونا برنگردیم. در این خصوص معاونت جوانان چه برنامه‌ای دارد؟

ما در معاونت امور جوانان وظیفه داریم برای اینکه بتوانیم در حوزه فرهنگ‌سازی، ترویج ازدواج، ازدواج آسان و بحث ازدواج آگاهانه هم کار فرهنگی کنیم و هم به اجرایی شدن برخی قوانینی که در حوزه جوانان و خانواده تصویب شده است، کمک کنیم. یعنی ما دو وظیفه مهم داریم؛ یکی فرهنگ‌سازی به واسطه کار‌هایی که انجام می‌شود مثل کار‌های رسانه‌ای، تبلیغات شهری، آموزشی و…. همان‌طور که مستحضرید ما الان متولی آموزش‌های پیش از ازدواج هستیم و سالیانه چندین هزار کارگاه در کل کشور دارد به واسطه وزارت ورزش و جوانان برگزار می‌شود. محتوای این کارگاه‌ها که ۹۰درصد برای جوانان برگزار می‌شود، در حوزه ازدواج آسان هم تأثیر به‌سزایی دارد.

غیر از این یک وظیفه دیگر هم داریم که کمک و حمایت کنیم و از حاکمیت مطالبه‌گری کنیم تا قوانینی که برای ازدواج جوانان در نظر گرفته شده مثل وام ازدواج، برخی قوانینی که برای جوانی جمعیت مصوب شده و… به اجرا برسند. الان چندین ماه است که ما مطالبه‌گر وام ازدواج هستیم و نتیجه هم داده است. به یاری خدا توانسته‌ایم در این حوزه باعث شویم که در برخی استان‌ها با محوریت ستاد ساماندهی امور جوانان که با ریاست استانداران محترم در استان‌ها برگزار می‌شود، در نرخ پرداخت وام‌های ازدواج در سه ماهه اول سال ۱۴۰۱ یک رشد واقعاً چشمگیر نسبت به سال گذشته داشته باشیم. این یکی از وظایف ما است و برای سایر قوانین هم به همین شکل در تلاشیم؛ قوانینی که به نفع جوانان است و ما باید پیگیری کنیم تا موانع و مشکلاتش برطرف شود تا کمک کند وقتی جوانان تصمیم به تشکیل خانواده گرفتند، بتوانند به راحتی این کار را انجام دهند.

منبع : فارس