حجت الاسلام والمسلمین محمدباقر مشکاتی ،رئیس اداره موزه حرم حضرت معصومه(س)به مناسبت عید بزرگ غدیر در یادداشتی به معرفی گنجواره غدیر موزه حرم مطهر پرداخته است که در ادامه می خوانید: یکی از اماکن فرهنگی حرم مطهر بانوی کرامت که می‌توان آن را به منظور معرفت افزایی نسبت به پیشینه حرم مطهر فاطمی و فرهنگ و تمدن شیعیان در طول تاریخ اسلام و همچنین معرفت نسبت به وقایع مهم تاریخ اسلام که باعث عبرت آموزی است به زائران معرفی کرد، موزه آستان مقدس فاطمی است.

در حال حاضر نزدیک به ۴۰ گونه اثر در موزه فاطمی وجود دارد که حدود ۳۰ گونه در قالب گنجینه‌ها و گنجواره‌های چیدمان جدید موزه در دو تالار عترت و عبرت به نمایش گذاشته شده که یکی از این گنجواره‌ها به نام گنجواره غدیر خم در گنجینه اسلام و شیعیان تالار عترت موزه فاطمی است که آثاری مربوط به امیرالمؤمنین علیه السلام و غدیر را در خود جای داده است.

یکی از آثار مربوط به واقعه غدیر خم که در موزه حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علی‌ها وجود دارد تابلو «شبیه واقعه غدیر» است که از آثار دوره قاجار و در بر دارنده ظرافت‌های هنری، تاریخی و اعتقادی خاص و ویژه و درخور توجه است.

این تابلو با قدمت ۱۶۵ ساله، در سال ۱۲۷۷ هجری قمری به سفارش سهراب خان تقدسی از رجال دوره قاجار، توسط استاد حاجی فارسی نقاشی شده است و خوشنویسی کتیبه‌های این اثر توسط احمدبن شیخ حسین المشهدی انجام شده است.

ابعاد و اندازه این اثر ۲۰۸ در ۱۵۳ سانتی متر است که با تکنیک رنگ روغن و به سبک شبیه قهوه خانه‌ای بر روی بوم پارچه‌ای بسیار ماهرانه و فاخر کشیده شده و از بین ۱۲۰ هزار نفر حاضر و شاهد صحنه غدیر، تصاویر حدود صد نفر از افراد و شخصیت‌هایی که در واقعه غدیر حضور داشته اند را با ذکر اسامی برخی از آن‌ها به تصویر کشیده است.

اثر دیگری که در گنجواره غدیر خم موزه فاطمی به نمایش در آمده است کتابچه خطی شرح یکی از خطبه‌های نهج البلاغه به خط نسخ ساده مربوط به دوره قاجار و سال ۱۲۸۹ هجری قمری است.

این نسخه خطی از شرح یکی از خطبه‌های نهج البلاغه به خط ابوالمعالی ابن محمد ابراهیم که از فق‌های اصلی امامیه بود نوشته شده است که به خط خوش و دقت نظر شهرت داشته است.

این نسخه خطی دارای ۸۳ ورق با جلد چرمی به رنگ مشکی با نقوش ضربی ترنج و سر ترنج در ابعاد جلد ۱۰ × ۱۵ سانتیمتر و با سرلوح است و هر صفحه آن در ۸ سطر تنظیم شده است.

از دیگر آثار شاخص گنجواره غدیر خم در موزه فاطمی یک صفحه از قرآن منسوب به امیرالمؤمنین (ع) است که قدیمی‌ترین اثر قرآنی موجود در موزه آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علی‌ها است هم از نظر تاریخی و هم از نظر معنوی ارزش بالایی دارد.

این اثر بسیار نفیس قرآنی متعلق به قرن اول هجری قمری است و در دوره قاجار به حرم مطهر فاطمی اهدا و منتقل شده و در حال حاضر در گنجواره غدیر خم در گنجینه اسلام و شیعیان موزه به نمایش درآمده است.

آیات نوشته شده بر یک طرف این ورق قرآنی از انتهای آیه ۱۰۸ تا انتهای آیه ۱۰۹ سوره مبارکه هود شامل «رَبُّکَ عَطَاءً غَیْرَ مَجْذُوذٍ ﴿۱۰۸﴾ فَلَا تَکُ فِی مِرْیَةٍ مِمَّا یَعْبُدُ هَؤُلَاءِ مَا یَعْبُدُونَ إِلَّا کَمَا یَعْبُدُ آبَاؤُهُمْ مِنْ قَبْلُ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمْ نَصِیبَهُمْ غَیْرَ» و آیات نوشته شده بر روی دیگری این ورق ادامه آیه ۱۰۹ تا پایان آیه ۱۱۰ سوره مبارکه هود است که شامل «مَنْقُوصٍ ﴿۱۰۹﴾ وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ وَلَوْلَا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ ﴿۱۱۰﴾» می‌شود.

این اثر نفیس بر جای مانده از امیرالمؤمنین (ع) در ابعاد ۱۸ در ۱۲ سانتیمتر است و در هر طرف این ورق قرآنی ۷ سطر به خط کوفی و بر روی پوست نوشته شده است.

اثر نفیس دیگر در گنجواره غدیر خم موزه فاطمی تندیس منبت کاری زیبا از نام علی و شمشیر ذوالفقار است که در دوره معاصر از جنس چوب عناب ساخته و به موزه فاطمی اهدا شده است.

این اثر نفیس دارای بیش از یکصد تصویر از نماد‌های فرهنگی شیعه شامل غدیر، عاشورا، شمایل ائمه (ع)، نقش پرندگان، حیوانات و گیاهان و دارای کتیبه‌های مختلف که تمامی نقوش با مهارت و ظرافت تحسین برانگیزی منبت کاری شده است.

از دیگر آثار موجود در این گنجواره می‌توان به تابلو نقاشی نگار گری مینیاتوری شمایل حضرت علی علیه السلام از دوره قاجار، نقاشی شمایل امیرالمؤمنین علیه السلام روی پوست با حروف الفبا مربوط به دوره قاجار، آثار خطاطی نفیس از نام، القاب و احادیث امیرالمؤمنین علیه السلام، تابلو نقاشی جنگ خندق و پیروزی امیرالمؤمنین علیه السلام بر عمر بن عبدود و دیگر آثار هنری و تاریخی مربوط به حضرت علی علیه السلام اشاره کرد که گنجواره‌ای نفیس و دیدنی را به همراه عبرت آموزی از این واقعه مهم تاریخی به نمایش گذاشته است.