آقای صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در برنامه صف اول شبکه خبر به سوالات زیر پاسخ داد.

سوال: از جزییات پیمان های دو جانبه پولی با روسیه توضیح دهید.

آقای صالح آبادی: ارزهای جهان روایی مانند دلار ابزاری شده تا قدرت های بزرگ از آن به عنوان ابزار سیاسی استفاده کنند.

در ماه های اخیر تحریم های گسترده ای در بخش پولی و بانکی روسیه ایجاد شد و مجبور به استفاده از ارزهای دیگر جهان روا شدند. تفاهمات خوبی بین ایران و روسیه در این خصوص ایجاد شده است.

در آینده ابعاد مختلف این تفاهمات پولی و بانکی ایران و روسیه آشکار خواهد شد و  تجار و فعالان اقتصادی دو کشور از آن بهره مند خواهند شد. مباحث بانکی حساسیت های خاص خود را دارند.

در بازار متشکل ارزی امکان معامله روبل و ریال فراهم شد. صادر کنندگان که کالایی که را به روسیه صادر می کنند و یا روس هایی که در ایران کار می کنند و روبل در اختیار دارند می توانند ارز خود را در این بازار عرضه کنند و ریال پرداخت کنند.

مصرف این ارزها برای بخش های غیر بازرگانی است مانند مصارف ۲۵ گانه از جمله ارز دانشجویی.

این ابتدای راه است و توسعه پیدا می کند و به روسیه ختم نخواهد شد. امکان تسویه روبلی با سایر کشورهای آسیای میانه که با روبل کار می کنند هم وجود دارد.

حدود ۴ میلیارد دلار مراوده تجاری ایران با روسیه است.

موضوع معاملات با ارزهای مالی مورد تایید رهبر انقلاب است به همین دلیل با کشورهای دیگر هم توسعه پیدا خواهد کرد.

در رابطه با پرداخت های خرد بین دو کشور و پرداخت های مالی ابعاد مختلفی دارد و در آینده اجرایی خواهد شد.

سوال: آیا با کشورهای دیگر هم این تعاملات صورت خواهد گرفت؟

آقای صالح آبادی: با کشورهای دیگر مانند چین و هند هم این موضوع درحال پیگیری است. زمانی که بانک های روسی مورد تحریم آمریکا قرار گرفتند شرایط برای همکاری ایجاد شد. باید از ارزهای ملی به جای ارزهای جهان روا استفاده شود.

شاید در گذشته این آمادگی کمتر بود اما امروز جهت گیری دولت و سیاست های کلی کشور در این راستا قرار دارد و در عین حال طرف مقابل هم به همین جمع بندی رسیده است.

سوال: با توجه به اینکه بازار ارز توافقی داریم بازهم ارز مسافرتی ایجاد رانت کرده، دلیل آن را توضیح دهید.

آقای صالح آبادی: یک بازار حواله داریم تحت عنوان سامانه نیما است که برای واردات استفاده می شود و به شکل اسکناس نیست و معمولا حجم بالای معاملات مربوط به حواله است.

اسکناس صرفا ناظر بر نیازهای خدماتی است از نظر حجم هم بالای ۹۵ درصد حجم معاملات مربوط به حواله است.

از ابتدای امسال تا امروز در سامانه نیما حواله ارزی معادل ۱۳.۶ میلیارد دلار است این عدد نسبت به پارسال ۷.۶ میلیارد دلار بوده که به دلیل افزایش صادرات غیر نفتی ۸۰ درصد رشد داشته ایم. نرخ این بازار بین ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان است.

اسکناس ارزی در بازار توافقی و متشکل ارزی، ۴۸۶ میلیون دلار بوده در مقایسه با حجم معاملات نیمایی بسیار ناچیز است و طبیعتا نرخ اسکناس بالاتر از نرخ حواله است.

موضوع ارز مسافرتی مدارک و مستنداتی می خواهد به همین دلیل نرخ متفاوت با نرخ توافقی دارد به همین دلیل نرخ کمتر دارد.

این ها در آینده به سمت همگرایی خواهد رفت. هیچ قیمت دستوی وجود ندارد و در همه بازارها به شکل عرضه و تقاضا قیمت ها تعیین می شوند. حجم عرضه از تقاضا بیشتر است.

باید ارز حاصل از درامدهای دولت در بازار فروخته شود و ریال از بازار جمع آوری شود. در ۳ ماهه ابتدای امسال رشد خالص دارایی های خارجی منفی۴.۱ درصد بوده است.

روزانه حدود ۲۰۰ میلیون دلار معامله ارزی صورت می گیرد که هم دولتی و غیر دولتی است اما بیشتر آن ارز غیر دولتی است.

سوال: چرا همچنان بازار غیر رسمی تاثیر گذار است و مبنای بسیاری از قیمت گذاری هاست؟

آقای صالح آبادی: هرچه نیاز های ارزی را با حواله نیما پوشش دهیم و نیازهای در سطح جامعه را با بازار اسکناس جواب دهیم، بازار غیر رسمی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

 پارسال ۵۷ میلیارد دلار تامین ارز صورت گرفت و ۳۰ میلیارد دلار آن در سامانه نیما قرار گرفت.

طبق قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز هرگونه معاملات ارزی خدج از شبکه بانکی، صرافی ها و یازار متشکل لرزی صورت بگیرد مصداق قاچاق است. حجم بازار غیر رسمی بسیار کم است.

برخی از معامله گرانی هستند که به صورت فردایی معامله می کنند که طبق مصوبه مجلس و سران قوا ممنوع اعلام شده و فعالان در این زمینه مجازات خواهند شد زیرا مصداق قمار و شرط بندی است.

بازارهای غیر رسمی که وجود دارند از نظر قانونی ممنوع است و معاملاتی که در آن صورت می‌گیرند اخلال در بازار ایجاد می کنند.

سوال: وضعیت نقدینگی به چه صورت است؟

آقای صالح آبادی: رشد نقدینگی در ۳ ماهه ابتدایی امسال ۵.۶ درصد رشد داشته است و به بیش از ۵ هزار هزار میلیارد تومان رسیده است.

پایه پولی هم رشد آن نسبت به اسفند سال گذشته تنها ۶ درصد بوده است. بدهی بانک ها به بانک مرکزی رشدی نداشته است.

اوراق دولتی که بانک مرکزی از بانک های خریداری می کند به ۵۹ هزار میلیارد تومان رسیده و کاهش پیدا کرده است.

بدهی دولت به بانک مرکزی در این چند ماه ابتدای امسال به دلیل استفاده از رسوب منابع خود نزد بانک مرکزی کاهش پیدا کرد. این روند تا پایان سال ادامه پیدا خواهد کرد کارگروهی بین بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه تشکیل شده است.

پایه پولی و نقدینگی در بانک مرکزی درحال مدیریت کردن است. تورم ۳ عامل دارد عوامل جانب عرضه، تقاضا و انتظارات است.
نرخ تورم به شدت در دنیا افزایش پیدا کرده است که به دلیل افزایش عوامل هزینه ای است.

اصلاح قیمتی مانند ارز ۴۲۰۰ تومانی باعث ایجاد تورم در کشور شد. تا امروز عوامل تقاضا درحال کنترل است و رشد نقدینگی و ترم در حال پیش بینی است.

سوال: مشکلات بانکی اتباع تا جه زمانی حل خواهد شد؟

آقای صالح آبادی: وزارت کشور و اطلاعات درحال ساماندهی اتباع هستند که باید کد مشخصی دریافت کنند.هیچ محدودیتی برای اتباع به وجود نیامده است.