اولین آزمایش خون در نوع خود، DNA‌ را که سرطان‌های متاستاتیک وارد جریان خون می‌ کنند، تجزیه و تحلیل می‌کند که به عنوان DNA تومور در گردش یا ctDNA شناخته می‌شود. با تعیین توالی کل ژنوم این ctDNA، این آزمایش ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد که برای سرطان هر بیمار منحصر به فرد است و به پزشکان ابزار جدیدی برای توسعه برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی شده‌تر می‌دهد.

دکتر الکساندر وایات، استادیار علوم اورولوژی در دانشگاه بریتیش کلمبیا (UBC) گفت: فقط با چند قطره خون، ما می‌توانیم اطلاعات مهمی در مورد بیماری کلی یک فرد و بهترین روش مدیریت سرطان او را کشف کنیم.

این آزمایش پتانسیل دارد که به پزشکان در انتخاب گزینه‌های درمانی مناسب‌تر و تشخیص موثرتر مقاومت درمانی کمک کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد مراقبت‌های بالینی را در صورت نیاز تنظیم کنند.

برای این مطالعه، محققان نمونه‌های ctDNA جمع آوری شده از بیماران مبتلا به سرطان پروستات متاستاتیک را بررسی کردند. سرطان متاستاتیک - سرطانی که به سایر اندام‌های بدن گسترش یافته است - اغلب قابل درمان نیست و شیمی‌درمانی و درمان‌های هدفمند جدیدتر ممکن است برای همه بیماران کارساز نباشند.

بیوپسی برای کمک به تعیین بهترین درمان برای این نوع سرطان به دلیل ماهیت تهاجمی و خطر بالای عوارض به ندرت انجام می‌شود که مانع بزرگ در مطالعه و درمان این بیماری است.

محققان کشف کردند که توالی یابی کل ژنوم ctDNA مجموعه‌ای از اطلاعات در مورد متاستاز‌های مختلف منتشر شده در بدن ارائه می‌دهد. با استفاده از برنامه‌های رایانه‌ای جدید توسعه‌یافته، محققان توانستند ترکیب ژنتیکی منحصربه‌فرد جمعیت‌های مختلف سرطان در بدن را مشخص کنند تا به درک جامع‌تری از این بیماری دست یابند.

دکتر وایات گفت: سرطان‌های متاستاتیک پیچیده هستند و درک ما از آن‌ها محدود بوده است. در حالی که نمونه‌برداری‌های سنتی تنها یک اطلاعات محدود از بیماری ارائه می‌دهند، این آزمایش جدید می‌تواند تصویر کامل‌تری از متاستاز‌ها در سراسر بدن ارائه دهد. این اطلاعات همه از یک آزمایش خون ساده و آسان منشء می‌گیرد.

محققان می‌گویند این اطلاعات همچنین می‌توانند برای کمک به پیش‌بینی این که کدام درمان در هر بیمار موثر یا بی‌اثر خواهد بود، استفاده شود.

دکتر وایات گفت: هر سرطانی منحصر به فرد است و هر بیمار به درمان واکنش متفاوتی نشان می‌دهد.

نسل جدید آزمایش‌های ctDNA می‌تواند به پزشکان کمک کند تا گزینه درمانی را انتخاب کنند که به احتمال زیاد برای بیمار مفید است.

در حالی که تعداد گزینه‌های درمانی سرطان در سال‌های اخیر گسترش یافته است، یک مشکل رایج این است که در نهایت آن درمان‌ها از کار می‌افتند.

مقاومت دارویی می‌تواند در طول زمان ایجاد شود، زیرا سلول‌های سرطانی تغییرات مولکولی را انباشته می‌کنند که آن‌ها را نسبت به یک دارو یا درمان خاص کمتر حساس می‌کند.
مطالعه دکتر وایات و تیمش دانش جدیدی را در مورد چگونگی ایجاد این مقاومت نشان می‌دهد. با جمع‌آوری نمونه‌های ctDNA متعدد در طول زمان، آن‌ها توانستند نحوه تکامل سرطان در پاسخ به درمان را بیاموزند.

این یافته‌ها مکانیسم‌های ژنتیکی جدیدی را برای مقاومت به رایج‌ترین دارو‌ها برای درمان سرطان متاستاتیک پروستات نشان داد و به طور گسترده‌تر نشان داد که چگونه می‌توان از پروفایل ctDNA برای درک مقاومت درمانی در سایر انواع سرطان‌ها استفاده کرد.

دکتر وایات گفت: این فناوری را می‌توان در سایر سرطان‌ها به کار برد تا بفهمد این تومور‌ها چگونه متاستاز می‌دهند و چگونه در نهایت از درمان فرار می‌کنند.  همچنین به ما کمک می‌کند تا نسل بعدی درمان‌های سرطان را طراحی کنیم که به طور موثرتری بیماری‌های مقاوم را هدف قرار می‌دهند.

محققان گفته اند: این فناوری کم تهاجمی، نسبتاً ارزان و بسیار مقیاس پذیر اکنون در آزمایشات بالینی بزرگ به کار گرفته شده است و شامل آزمایشات بالینی انکولوژی با دقت پیشرو در بیماران سرطانی کانادایی است که در BC Cancer و مرکز پروستات ونکوور انجام می‌شود.

این فناوری در Nature منتشر شده است.

منبع: سایت مدیکال اکسپرس