کم نیستند جوانانی که پس از اتمام دوره تحصیل چه متوسطه و چه دانشگاه، در پی یافتن شغل، کفش‌های آهنین می‌پوشند؛ همان افرادی که بیکاری شان هر فصل و هر سال جزو شاخص‌های آماری قرار می‌گیرد و هر روز ناراضی‌تر و شاید ناامیدتر از قبل باشند؛ در حالی که بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند فرصت‌های شغلی زیادی وجود دارد که برای آن‌ها نیروی کار پیدا نمی‌شود.

بخشی از مشکل، فرهنگی است: جوان دانشگاه رفته ایرانی به هر شغلی رضایت نمی‌دهد؛ بخش دیگر آن، اما دلیلی حقیقی دارد؛ افراد فاقد مهارت، مناسب بازار کار نیستند، چون نظام آموزشی ما مهارت محور نیست؛ این خلاء را تاکنون سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای پر کرده؛ سازمانی وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که سال ۵۹ از ادغام سه نهاد آموزشی پدید آمد و امروز ثمره آموزش هایش، تبدیل افرادی جویای کار به کارآفرینانی است که مهارت آموخته اند و برای دیگر کارجویان، فرصت‌های شغلی ایجاد می‌کنند. ۶ مرداد روز کارآفرینی و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای است.

چتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر سر کارجویان، کارکنان و ایده پردازان

شاید تصور اولیه ما از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای این باشد که این سازمان متولی ایجاد اشتغال است؛ موضوعی که آرش اخوان طبسی مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان اصفهان آن را رد می‌کند و می‌گوید: فنی و حرفه‌ای متولی اشتغال نیست؛ اما آموزش افراد و حمایت از آن‌ها را وظیفه خود می‌داند.

به گفته او، هر سال حدود ۱۲۰ هزار نفر در دوره‌های آموزش فنی و حرفه‌ای استان اصفهان شرکت می‌کنند که در سه دسته جویای کار، ارتقای کاری و ایده پردازان دسته بندی می‌شوند.

مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان اصفهان توضیح داد: افرادی که در دوره‌های ارتقای کاری شرکت می‌کنند جزو آمار فنی و حرفه‌ای به شمار نمی‌آیند، چون شاغل هستند و برای دریافت آموزش‌های بیشتر در این دوره‌ها شرکت کرده اند.

اخوان درباره گروه ایده پردازان هم اینطور می‌گوید: این افراد ایده‌های خوبی در ذهن دارند و توانایی کارآفرین شدن دارند؛ محلی به اسم مدرسه کسب و کار برای این گروه در نظر گرفته شده که ابتدا به آنان مشاوره می‌دهد و سپس این افراد در آن به ایده پردازی می‌پردازند.

دوره‌های دوگانه، راهی برای اشتغال

او به نقش آموزش‌ها در رسیدن افراد به فرصت‌های شغلی اشاره و اضافه کرد: آمار‌ها نشان می‌دهد، در وضع معمول، ۳۰ درصد از دوره‌های آموزشی، افراد را به سوی کار سوق می‌دهد.

مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان اصفهان با توضیح طرح موسوم به دوره‌های دوگانه گفت: در این طرح که اجرای آن از چهار سال پیش در اصفهان آغاز شده، ابتدا نیاز مراکز و شرکت‌ها را جویا می‌شویم و سپس یک سوم از آموزش‌ها را در فنی و حرفه‌ای و دو سوم باقی مانده آموزش‌ها را در محل کار به افراد ارائه می‌دهیم.

اخوان، هدف اصلی دوره‌های دوگانه را اشتغال دانست و تصریح کرد: شمار شرکت کنندگان در این دوره‌ها محدود است و به طور میانگین از هر ۱۲۰ هزار نفری که سالیانه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای را فرا می‌گیرند هزار نفر در دوره‌های دوگانه شرکت می‌کنند، اما صد درصد این افراد، مشغول به کار می‌شوند.

او این را هم گفت که برخی رشته‌های فنی و حرفه‌ای مانند رشته‌های مرتبط با تولیدات غذایی فراغت محور هستند، اما رشته‌هایی مثل تعمیر آسانسور، پکیج و … که مهارت‌های فنی را آموزش می‌دهند، بالای ۷۰ درصد، اشتغالزایی دارند.

کارآفرینی با ایده نوآوری در هنری سنتی

بعد از گفتگو با مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان، سراغ دو نفر از هنرجویان فنی و حرفه‌ای رفتم که امروز به کارآفرین تبدیل شده اند؛ افرادی با طرح‌های نوین و ابتکاری برای اشتغالزایی.

اولین نفر مینا خالدی بود؛ بانویی که از سال ۱۳۹۵فراگیری میناکاری و فیروزه کوبی را آغاز کرده و تا یک سال پیش هم در کارگاه‌های مختلف مشغول به کار بوده، اما حالا یک سالی هست که برای خود کارگاه فیروزه کوبی مدرن دایر و حدود ۱۵ نفر را هم مشغول به کار کرده است.

او که معتقد است آمیخته‌ای از خلاقیت و ذوق هنری می‌تواند برترین طرح‌ها را رقم بزند، می‌گوید: فیروزه کوبی مدرن، اولین بار در کشور در کارگاه ما رونمایی شد و توانستیم طرح‌های نوین را در قالب فیروزه و مینا درآوریم.

این کارآفرین حوزه صنایع دستی یادآور شد: دوره‌های فیروزه کوبی را در مراکز زیر نظر فنی و حرفه‌ای پشت سر گذاشتم و فنی و حرفه‌ای هم تعدادی از افراد را در نمایشگاه‌های مختلف شرکت می‌داد و تا الان هم از ما حمایت کرده است.

خالدی که تلاش کرده با بکارگیری ایده‌های نو در هنر‌هایی که آموخته بازار کار خوبی را به دست آورد می‌گوید: طرح‌های نوین مورد استقبال جوان‌تر‌ها قرار گرفته و بنابراین سعی کرده ایم با تلفیق شیوه‌های سنتی و ایده‌های نو، گستره مخاطبان خود را افزایش دهیم که خوشبختانه در این زمینه موفق هم بوده ایم.

او درباره توسعه کسب و کارش هم بیان می‌کند: بسیاری از هنرجویان برای خرید مواد اولیه دچار مشکل می‌شدند، ما در کنار فروش طرح‌های فیروزه کوبی مدرن، سایتی برای فروش مواد اولیه و آموزش طراحی کردیم که جزو اولین سایت‌های فروش مواد فیروزه کوبی در کشور است.

این کارآفرین اصفهانی معتقد است  با توجه به سایت و فروش طرح‌ها می‌توانیم کارگاه را بزرگتر و افراد بیشتری را برای کار جذب کنیم.

به گفته خالدی، آموزش‌های حضوری و مجازی او و همکارانش سبب شده فیروزه کوبی مدرن در استان‌های دیگر هم معرفی شود و کارشان رونق بیشتری بگیرد.

کارآفرینان، نیاز به حمایت دارند

کارآفرین بعدی که با او گفتگو کردم زینب صفری بود؛ کسی که سال ۱۳۸۸ سراغ شیرینی پزی رفته و بعد از آن این هنر را با شرکت در کلاس‌های آموزش فنی و حرفه‌ای فرا گرفته و توانسته کارگاه قنادی راه اندازی کند.

او می‌گوید: در کارگاه کوچک من، ۵ نفر مشغول به کار بودند و در کنار شیرینی پزی، دوره‌های آموزش مجازی برگزار می‌کردیم.

این کارآفرین که البته دل پُری از مشکلات اقتصادی دارد به گرانی مواد اولیه اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر برای خرید مواد اولیه، دستگاه‌ها و وسایل مورد نیاز، مورد حمایت قرار بگیریم می‌توانیم در این کارگاه فعالیت بهتر و موثرتری داشته باشیم.

قطعا شروع کسب و کار آسان نیست؛ هم به سرمایه اولیه نیاز است و هم مهارتی که کار را پیش ببرد و هم طرح‌های نویی که آن را رونق دهد. سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای تلاش کرده در این زمینه گام‌های موثری بردارد. اگر شما هم جویای کار هستید پیشنهاد می‌کنیم با شناسایی استعداد‌های خود یک یا چند رشته را به صورت تخصصی فرا بگیرید؛ شاید همین فردا بتوانید کسب و کارتان را راه بیندازید.

گزارش از ملینا بابایی