نمایندگان در نشست علنی امروز (سه شنبه، ۴ مردادماه) مجلس شورای اسلامی با ۱۶۳ رأی موافق، ۴۲ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۴۳ نماینده حاضر در جلسه با انجام تحقیق و تفحص از وزارت جهاد کشاورزی درباره عملکرد سازمان حفظ نباتات موافقت کردند.

در آغاز ذبیح الله اعظمی ساردوئی سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی متن تقاضای تعدادی از نمایندگان محترم (مذکور در ذیل گزارش) برای تحقیق و تفحص از «تحقیق و تفحص از سازمان حفظ نباتات» را بدین شرح قرائت کرد:

در اجرای ماده (۲۱۲) آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، ابتدائاً اطلاعات واصله از دستگاه‌های اجرایی در مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۶ در اختیار متقاضیان تحقیق و تفحص قرار گرفت و نظر به اظهار مورخ ۱۴۰۱/۱/۲۲ متقاضیان مبنی بر عدم کفایت اطلاعات ارائه شده کمیسیون، موضوع درجلسه رسمی مورخ ۱۴۰۱/۱/۲۲ کمیسیون که با حضور ۱۷ نفر حاضرین از نمایندگان عضو کمیسیون، متقاضیان تحقیق و تفحص مطرح و پس از استماع نظرات طرفین، ضرورت انجام تحقیق و تفحص در محور‌های ذیل به تصویب نرسید.

محور‌های این تحقیق و تفحص عبارت است از:

- چرا سازمان حفظ نباتات نسبت به سموم و قرنطینه بقدری بی مسئولیت بوده که اکنون سلامت محصولات کشاورزی ایران در دنیا زیر سوال رفته و سلامتی مردم ایران نیز تهدید شده است؟

- نحوه برون سپاری آزمایشگاه‌ها و علت عدم تجهیز آزمایشگاه‌ها و عدم تست سموم باقیمانده محصولات کشاورزی؟

- بررسی وجود یا عدم وجود رانت‌های وابسته به بدنه کارشناسی و مدیران که جان مردم و اعتبار محصولات کشاورزی ایران را در بازار‌های جهانی تهدید کرده اند؟

- نحوه صدور مجوز‌های واردات سموم کشاورزی؟ (چه کسانی، چگونه، از کجا و چه سموم را وارد می‌کنند)

- علت عدم اجرای کد شناسایی کشاورز در ۱۰ سال گذشته؟

همچنین معصومه پاشائی بهرام در جریان بررسی گزارش کمیسیون کشاورزی مجلس در مورد رد تقاضای تحقیق و تفحص از وزارت جهاد کشاورزی در مورد عملکرد سازمان حفظ نباتات به عنوان نماینده درخواست کننده انجام این تحقیق و تفحص گفت: بحث ما سلامت و امنیت غذایی جامعه بوده و مجلس در حوزه نظارتی در قبال مردم وظیفه‌ای بالاتر از تأمین سلامت و امنیت غذایی ندارد.

نماینده مردم مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: نمایندگانی که به دنبال ساخت و تجهیز بیمارستان هستند باید توجه کنند مهمتر از درمان پیشگیری بوده و غذای آلوده به سموم آفت‌کش‌ها علت بسیاری از سرطان‌ها است که آمار آن هر روز در کشور ما رو به افزایش است.

وی با بیان اینکه آیا آفتی در جایی از جهان بوده است که سریع وارد کشور ما نشده باشد، گفت: سالانه درگیر چندین نوع آفت هستیم و گا‌ها از حوزه کشاورزی عبور کرده و وارد جنگل‌های ما می‌شود و برای مهار آن‌ها مجبوریم میلیارد‌ها تومان هزینه کنیم در حالی که با یک نظارت خوب و قوی می‌توانیم هزینه‌های درمان، حفظ نباتات و پوشش گیاهی را کم کنیم لذا این تحقیق و تفحص یکی از مهمترین مواردی است که با سلامت مردم درگیر است.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم اضافه کرد: بحث ما ترک فعل در انجام وظایف حاکمیتی در راستای حفظ سلامت و امنیت فضای جامعه است. در همین راستا یکی از وظایف سازمان حفظ نباتات کنترل سموم است. بیش از ۹۵ درصد آفت‌کش‌های شیمیایی استفاده شده در باغات و مزارع و گلخانه‌ها از کشور‌های دیگر وارد می‌شود و سازمان حفظ نباتات بر اساس وظایف قانونی باید در خصوص منبع و کیفیت و مسائل فنی آفت‌کش‌ها قبل از ورود عمل کند.

پاشایی بهرام با اشاره به ضعف نظارتی سازمان حفظ نباتات گفت: در حال حاضر کشاورزان به راحتی از مسیر‌های مختلف سموم مجاز و غیرمجاز را تهیه و استفاده می‌کنند، فروش آفت کش‌های شیمیایی با وجود عدم ثبت برند در حال فروش بوده و با حمایت غیرمستقیم سازمان حفظ نباتات به بهانه تأمین سموم مورد نیاز کشور انجام شده است.

وی ادامه داد: برنامه‌های کنترل بیولوژیک آفات و بیماری‌های گیاهی در باغات از حمایت کافی مسئولان سازمان حفظ نباتات در سال‌های اخیر برخوردار نبوده است و سطح استفاده از روش کنترل بیولوژیک کاهش چشمگیری داشته است. در همین راستا با ورود آفت‌هایی نظیر سوسک سیب‌زمینی و مگس میوه مدیترانه‌ای باغات ما را تحت تأثیر قرار داده است. همچنین آفت‌های سایر سبزیجات‌ها و گیاهان وارد کشور شده و برخی از گلخانه‌های کشور را تحت تأثیر قرار داده است.

نماینده مردم مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی افزود: به دلیل عدم نظارت بر باقی مانده سموم بر میوه‌ها و سبزیجات کشور، صادرات محصولات با مشکل مواجه شده است. ترک فعل و عدم انجام وظایف حاکمیتی به بهانه واگذاری وظایف مهم و تخصصی سازمان حفظ نباتات به بخش خصوصی و کلینیک‌های گیاه‌پزشکی به بهانه اشتغالزایی بدون نظارت کافی یکی از موضوعات مهم انجام این تحقیق و تفحص است.

مهرداد ویس کرمی نیز به عنوان نماینده دیگر درخواست کننده انجام این تحقیق و تفحص گفت: در بحث سموم کشاورزی نگرانی‌های متعددی داریم که مهمترین آن امنیت غذایی و سلامت مردم است.

نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هر ایرانی به طور متوسط در سال نیم کیلو سم مصرف می‌کند، افزود: برخی از سمومی که اخیراً استفاده می‌شود به طور مسلم مشکل داشته و سرطان‌زا هستند و شاید علت بسیاری از بیماری‌های ناشناخته امروز همین موضوع است. در واقع در حوزه مصرف سم رتبه دهم در جهان را داریم و متأسفانه تدابیر لازم جهت کاهش استفاده از سموم در سازمان حفظ نباتات وجود ندارد.

وی با بیان اینکه توزیع سموم باید بر اساس نسخه گیاه‌پزشکی باشد، گفت: سازمان حفظ نباتات آیین‌نامه اجرایی این موضوع را هنوز تهیه نکرده در حالی که قانون مصوب سال ۱۳۹۳ است. همچنین جریانی مانع از تولید سموم سبز کشاورزی شده و همچنین موارد تولیدی نیز حتماً باید از مسیر واردکنندگان در کشور توزیع شود و این امر انحصاری را در کشور ایجاد کرده است.

ویس کرمی با بیان اینکه حدود ۴ هزار میلیارد در یک سال به واردات سموم ارز دولتی اختصاص داده شده که نحوه هزینه‌کرد آن دارای ابهام است، افزود: توزیع سموم خارج از سامانه و نبود کنترل و نظارت یکی از موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با اشاره به ابهامات در حوزه مجوز سموم افزود: نحوه صدور مجوز سموم باید مورد بازبینی قرار گرفته و از تولید سموم سبز کشاورزی حمایت شود. سازمان حفظ نباتات دبیر هیأت نظارت بر سموم بوده و در همین راستا تولیدکنندگان سموم را در بروکراسی پیچیده قرار داده و انگیزه لازم را از آن‌ها سلب می‌کند؛ از طرفی ضریب خودکفایی تولید سموم کشاورزی در کشور تنها ۱۰ درصد بوده که علت آن نیاز به توجه نمایندگان دارد.