افزایش نرخ بهره بانکی به کنترل تورم کمک می‌کند؟

در میز اقتصاد امروز آقایان یوسف کاوسی کارشناس مسائل بانکی و حسین خزلی کارشناس بازار سرمایه به بررسی تغییر سود بانکی به ۲۱.۳ درصد و اثرات آن در مهار سیاست های پولی پرداختند و به سوالات زیر پاسخ دادند:

سوال: آیا موافق افزایش نرخ سود بانکی هستید یا خیر؟

آقای یوسف کاووسی کارشناس بانکی: با وضعیت کنونی اقتصاد موافق افزایش نرخ هستیم.

آقای حسین خزلی کارشناس بازار سرمایه: هم اکنون بانک ها با نرخ ۲۲ درصد معامله می کنند که با پرش های بزرگ نرخ سود بانکی مخالف هستیم.

سوال: آیا افزایش نرخ سود بانکی ابزاری برای مهار سیاست های پولی است؟

آقای یوسف کاووسی: بیش از ۸۰ کشور مطرح دنیا در مواجه با مشکل تورمی که از باب جنگ روسیه و اوکراین پیش آمده، نرخ بهره بین بانکی را افزایش دادند.

در اتحادیه اروپا نرخ بهره بانکی را افزایش دادند، روسیه نرخ سود تا ۹ درصد بالا برد و توانست موفق عمل کند. بانک مرکزی وظیفه سیاست گذاری، حفظ ارزش پول و جلوگیری از تورم را عهده دار است، هر چند افزایش نرخ بهره بانکی نمی گذارد شاخص بالا و پایین آید.

در کل هدف برای اقتصاد کلان کشور است که بازار سرمایه یکی از اقتصاد های کلان کشور است که نمی توان صرفا به آن نگاه کرد.

سوال: آیا افزایش نرخ بهره بین بانکی بر بازار سرمایه اثر گذار است؟

آقای  خزلی: متوسط تورم کشور ما در ۴۰ سال گذشته بالای ۲۰ درصد است و همواره ۳ نسل با تورم زندگی‌ کردند.

ریشه تورم کشور کسری بودجه دولت است به طوریکه مخارج به حدی گسترده است که دستش را بر تمام بازارها می کند.

۲ پیچ بزرگ در اقتصاد کلان تورم و نرخ بهره است که طی سال های متمادی علت رشد نقدینگی کسری بودجه است که برای این موضوع باید فکر اساسی برای کسری بودجه دولت ها کرد. به عنوان مثال ۱۰ سال پیش بورس ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی ۲ میلیون نفر با هم معامله می‌کردند که هم اکنون ۶۰ میلیون ایرانی مستقیم و غیرمستقیم درگیر بازار هستند و تصمیمات مسئولان وزارت صمت در حوزه فولاد و ماشین و راه در حوزه قیر بر این بازار اثر می گذارد.

سوال: تغییر نرخ سود بانکی می تواند کمک کننده کاهش تورم باشد؟

آقای  خزلی: در کوتاه مدت می‌تواند منجر به کاهش تورم شود چرا که بسیاری از افراد ترجیح می دهند که نرخ سپرده بانکی را افزایش دهند، درحالیکه اگر در مرداد ۹۹ آن اتفاق برای بازار سرمایه نمی افتد، بسیاری از افراد پس انداز خود و فرزندانشان را سهام می خریدند که در این صورت بازار سرمایه با این ابعاد می تواند کنترل کننده تورم باشد.

سوال:  آیا افزایش نرخ سود بانکی می تواند به افزایش نرخ تسهیلات و رکود بیشتر بنگاه های اقتصادی دامن بزند؟

آقای کاووسی: دولت سیزدهم وقتی مبنا را می گذارد که ارز ترجیحی حذف شود و قیمت کالاهای اساسی چند برابر افزایش می یابد، این موضوع گامی در جهت تقویت بورس است، اما مشکل جهانی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و تورم و کمبود کالا که در دنیا ایجاد شد، می طلبد که تصمیماتی گرفته شود به طوریکه یک‌جاهایی بازار بورس می بندند.

اگر نرخ بهره بانکی را بالا نبریم و به قاعده عرضه و تقاضا پول اهمیت ندهیم، این موضوع موجب شده بانک‌هایی که مشکل ترازنامه ای دارند، پولشان را یکجا شبانه می برند و خرج می کنند و سپس پول ارزان قیمت می گیرند. حال اگر بخواهیم کنترل نقدینگی کنیم، قشر متوسط از بین می رود، چنانچه نرخ بهره بانکی افزایش نیابد، وارد بحث های سه رقمی تورم می شویم یا اگر به خاطر رضایت بورس دست به سیاست های قبلی بزنیم، دچار مشکل می شویم.

سوال: اولویت بانک مرکزی باید چه باشد؟

آقای خزلی: دولت کسری بودجه از طریق انتشار اوراق جبران می کند.

هماهنگی بازار پول، سرمایه و بیمه در برخی کشورها مثل انگلستان به حدی مهم است که یک نهاد fca ایجاد می شود، اما در کشور ما که قرار بود شورای ثبات مالی تشکیل شود، تاکنون محقق نشده است.

بین رکود و تورم، تورم را باید بپذیریم چرا که نرخ بیکاری جوانان ۱۷ تا ۳۵ ساله ۳۰ درصد است.

آقای  کاووسی: اولویت کار که اغلب کارشناسان بر آن اجماع دارند، کنترل تورم است که اگر انجام ندهیم طبقه متوسط از بین می رود.

بر مبنای ابزار کنترل نرخ تورم یا اصول اقتصاد در دنیا، افزایش نرخ بهره بانکی به کنترل تورم کمک‌ می کند.

در شرایط فعلی ۸۵ درصد بازار بورس دولت و نهادهای حاکمیت است که با این وجود جای این سوال مطرح است که از ۵۰ تا ۵۵ میلیون سهامدار ، سهامدار فعال بازار چند درصد است؟

هم اکنون نرخ سود مشکل ما نیست، مشکل مدیریت شرکت ها و درز اطلاعات محرمانه این شرکت هاست که سازمان بورس باید اصلاح کند چرا که به اعتقاد بنده نره سود بانکی باید بیشتر از این عدد باشد، اما رقمی را نمی توانم اعلام کنم.

سوال: بازار بورس در تامین مالی نقشی دارد؟

آقای خزلی: مجلس، بانک مرکزی و تمامی‌مسئولان دولتی به اهمیت بازار بورس پی بردند و به عبارت دیگر شرکت های بزرگ از بازار بورس باید تامین مالی کنند‌. اما نباید فراموش کرد که ۱۰۰ ساله بانک داریم، ۱۰ ساله بازار سهام داریم که با این حال ۱۰ درصد تامین مالی بازار سهام برعهده گرفته است.