دکتر بابک دانشفرد؛ پزشک متخصص طبایرانی با اشاره به اینکه بازههای زمانی سی سال اول را دوران رشد و نمو، سی تا چهل سال دوران جوانی و چهل تا شصت سال را دوره میان سالی و بعد از ۶۰ سالگی را دوره کهنسالی در نظر میگیریم، بیان کرد: از دوران میانسالی به بعد یعنی سن ۴۰ سال به بالا افت حرارت بدن اتفاق میافتد یعنی حرارت پایه بدن کاهش پیدا میکند که در منابع طبایرانی به آن حرارت غریزی گفته میشود؛ اگر بخواهیم ساده و قابل درک عنوان کنیم همان افت حرارت پایه بدن یا متابولیسم بدن است که منجر به کاهش توان و نیروی اعضا و دستگاههای مختلف بدن میشود و از میانسالی آغاز و تا ۶۰ سالگی بروز آن فاحشتر و علائمش بارزتر میشود و شرایطی را برای فرد ایجاد میکند که ضرورت دارد عزیزان سالمند با توجه به این مسأله یکسری نکات و تدابیر را بیشتر رعایت کنند.
وی افزود: از دیدگاه طبایرانی و حکمای بزرگ همچون ابنسینا علم حفظ الصحه یا دانش نگاهداشت تندرستی مقدم برهرکار دیگری است، حتی در حوزه درمان هم اول از همه به اصول پیشگیری و اصلاح سبکزندگی و مخصوصاً تغذیه میپردازیم و بعد از آن مراتب مختلف درمان طی میشود یعنی حفظ سلامتی هم هدف است و هم وسیله درمان. این اصول که به سته ضروریه معروف است شامل وضعیت هوا، خوردنیها و آشامیدنی ها، خواب و بیداری، ورزش و تحرک بدن، وضعیت روحی و روانی و بحث ورود و خروج مواد یا احتباس و استفراغ میشود.
دکتر دانش فرد با بیان اینکه اولین و مهمترین بخش سبکزندگی تحرک است، گفت: برای اینکه عملکرد همه اعضای بدن در حالت طبیعی خود باشد و سلامت اعضای بدن حفظ شود باید همه افراد به این اصل توجه داشته باشند. حتی سالمندان نیز از این قضیه مستثنی نیستند، اما انتظار و توقعی که از این گروه سنی داریم همانند جوانان و حتی میانسالان نیست.
وی ادامه داد: نکته مهم با توجه به شرایط این گروه سنی این است که ورزش آنها در فواصل زمانی مختلف روز انجام شود و یک حرکت بدنی معتدلی را داشته باشند. یکی از رایجترین توصیههایی که میتوان به این گروه سنی کرد پیادهروی ملایم است بخصوص برای کسانی که محدودیتهای حرکتی دارند این گروه میتوانند در فواصل زمانی پنج الی ده دقیقهای در طول روز ورزش کنند تا مشکلی برایشان ایجاد نشود و توصیه ما این است که افرادی که محدودیت حرکتی دارند به هر صورتی که برایشان مقدور است حتی در حالت نشسته یا دراز کشیده حرکات کششی را انجام دهند تا حرارت مختصری در بدنشان ایجاد شود این خیلی به سلامت بدنشان کمک میکند.
این پزشک متخصص طبایرانی افزود: سالمندان اگر به دلیل مشکلاتی همچون ضعف قوای بدنی و دردهای مفصلی که به اقتضای سن به آن دچار میشوند تحرکشان کم شود، بیشتر از سایر گروههای سنی به بیماریهای گوارشی همچون سوهاضمه ویبوست مبتلا میشوند چرا که افت حرارتی که به صورت طبیعی و تدریجی با بالا رفتن سن اتفاق میافتد با کم شدن تحرک بدنی تشدید میشود به دلیل اینکه از نظر مزاجی سالمندان مزاج سرد و خشکی دارند که با یکسری رطوبتهای اضافه در دستگاه گوارش و قسمتهای مختلف بدن همراه است و علت اصلی این مسأله هم نقصان حرارت در دستگاه گوارش است.
دکتر دانشفرد گفت: یکسری نکات کلیدی و در عین حال پیش پا افتاده وجود دارد که در بسیاری مواقع رعایت نمیشود. در این خصوص به دو نکته مهم باید توجه کنیم، اول اینکه موقع غذا خوردن باید در کمال ارامش غذا را به خوبی و به دور از عجله و استرس و هیجانات روحی و روانی بجویم و هواسمان به غذا باشد نه اینکه در حین غذاخوردن مشغول کارهای دیگری باشیم، زیرا در پروسه جذب غذا اثر منفی میگذارد و در سالمندان که مشکلات دندانی هم دارند تاثیرات منفی آن بیشتر است. نکته دوم پرهیز از درهم خوری است، یکی از مشکلات رایج ما سفرههای رنگین است، اینکه همراه غذا نوشیدنی و سالادهای مختلف و دسرهای رنگارنگ مصرف میشود و باعث ایجاد نقص در هضم غذا میشود که خود زمینه ساز بیماریهای دیگر است و به دلیل افت حرارت بدن سالمندان مشکلات بیشتری برایشان ایجاد میکند بنابراین به طور کلی در سالمندان از نیم ساعت قبل تا یک ساعت بعد از غذا حتی الامکان از خوردن نوشیدنیها سالاد و دسر پرهیز شود.
دکتر دانشفرد در پایان گفت: به طور کلی خوردن فست فود برای همه افراد بخصوص سالمندان ممنوع است، اما در عوض بسیاری از انواع آبگوشتها برایشان مفید است البته با ادویه کم و همچنین بعضی از سوپها مثل سوپ برنج و جو که با گوشت جوجه و کبک و گوشتهای سبک پخته باشد مفید است. افراط در ادویه برای سالمندان مشکل آفرین است برخی از مواد غذایی همچون سیر و پیاز و زنجبیل در طبایرانی به دارو نزدیک هستند و مصرفشان بخصوص به طور خام توصیه نمیشود و در سالمندان ایجاد مشکل میکند، توصیه میشود از اینگونه مواد غذایی به صورت معتدل در غذاها استفاده شود. در صورتی که مشکل نفخ دارند غیر از عمل به توصیهها، استفاده از زیره سبز در غذا و بعد غذا توصیه میشود.