محمد باقری در پاسخ به این سوال که اگر قرارداد برای شغل خاصی باشد میتوان آن را تغییر داد؟ گفت: این موضوع مبتلابه است. اكثریت جامعه با كسب و كار سر وكار دارند و بحث تغییر شغل جزء قانون موجر و مستاجر سال ۵۶ است. شغل معین آن چیزی است كه طرفین در قرارداد توافق كردند و مستاجر بدون اجازه موجر حق تغییر شغل ندارد و اگر مستاجر بدون اجازه موجر شغلش را عوض كند مرتكب تخلف از قرارداد شده و قانون برای موجر حق تخلیه پیش بینی كرده است و حق و حقوق مستاجر از بین میرود.
قانونگذار برای تغییر مشاغل مشابه چه پیشبینی كرده است؟
محمد باقری: برای مشاغل مشابه در قانون هیچ ضابطهای وجود ندارد و این امر به قاضی واگذار شده است. اگر هر دو شغل اتحادیه و صنف یكسانی داشته باشند شاید قاضی بتواند كمك كند.
آیا میتوان در قرارداد اختیار شغل را به مستاجر داد؟
محمد باقری: اگر در قرارداد اجاره محل كسب و كار، شغل معین ذكر نشود مستاجر حق دارد هر شغلی را كه خواست انتخاب كند.
از لحاظ قانونی چه راهكاری برای برون رفت مشكلات مستاجر وجود دارد؟
باقری: خیلی از مشاغل قدیمی شدهاند و مشتری ندارند، مستاجر اگر بخواهد شغلش را عوض كند راه اول این است كه به موجر مراجعه كند و اجازه انتقال به شغل جدید را بگیرد، ولی از نظر قانونی نمیتوان موجر را الزام به موافقت كرد چون مالكیت حق خصوصی است. راه دیگر این كه دادخواست تجویز انتقال منافع به غیر بدهند و به هر كسی كه خواستند مغازه را منتقل كنند؛ البته مستاجر جدید تابع قرارداد قدیمی است.
آیا امكان دارد اغذیه فروشی را به كافی شاپ تغییر داد؟
باقری: به نظر من اگر اتحادیه آنها جدا نباشد میتوان مشابه تلقی كرد چون در هر دو غذا ارائه میشود.
آیا میتوان آرایشگاه زنانه را به آرایشگاه مردانه تغییر داد؟
باقری: درست است كه شغل هر دو آرایشگری است ولی زنانه با مردانه فرق میكند، شاید بنا به شرایطی موجر به زنانه اجاره داده و دوست ندارد محیط مردانه باشد.
اگر مستاجر تخلف كند و شغلش را عوض كند تكلیف چیست؟
محمد باقری: اگر مستاجر بدون اجازه موجر شغلش را عوض كند مرتكب تخلف شرط شده است و باید در قرارداد پیش بینی شود كه در صورت تخلف مستاجر آیا حق فسخ دارد یا خیر.
خیارات یعنی چه؟
باقری: خیارات از لحاظ قانونی به معنای اختیار است و برای طرفین قرارداد اختیاراتی پیشبینی شده است و اسقاط كافه خیارات چیز خوبی است و قرارداد را محكمتر میكند ولی لازمه آن این است كه فروشنده و خریدار قبل از قرارداد اطلاعاتی از قیمت داشته باشند.
قراردادهای تیپ به چه صورتی است؟
باقری: از نظر دادگاه شروط چه تایپی و چه دست نویس باشد وقتی امضا میشود یعنی همه را قبول كردهاند، پس باید دقت كنند و میتوانند شروط را با توافق طرفین تغییر دهند.
اگر در بیع نامه فسخ مقرر شده باشد برای فسخ معامله باید به دادگاه مراجعه كرد؟
باقری: باید فسخ با یك اظهارنامه اعلام شود و فسخ عملی است كه توسط صاحب فسخ اعمال میشود دادگاه نمیتواند حق فسخ را اعمال كند بلكه میتواند آن را تایید كند.
در قراردادها چه نكاتی باید رعایت شود؟
باقری: اگر در امر حقوق و معانی كلماتی كه در قرارداد میآید و دادگاهها به استناد آنها حكم میدهند تخصصی ندارند بهترین راه این است كه به متخصص مراجعه كنند.