مهر بار دیگر از راه رسیده است، ماهی که برای دانش‌آموزانی که می‌خواهند سال تحصیلی جدید را آغاز کنند و حتی برای والدینی که پا به پای فرزندانشان به فروشگاه‌ها قدم می‌گذارند پر از شور و ذوق خرید و خاطره آفرینی است.

پس از دو سال کرونایی و تحصیل مجازی، این روز‌ها فروشگاه‌های بزرگ و کوچک مرتبط با لوازم مدرسه از مشتری خالی نمی‌شود، چه بخش‌های مربوط به فروش کیف و لوازم‌التحریر در یک فروشگاه زنجیره‌ای باشد، چه فروشگاه‌های بزرگ کتاب و لوازم‌التحریر در سطح شهر و حتی مغازه‌های کوچک، اما برای خانواده‌هایی که بی خیال و شادمانه از آخرین روز‌های شهریورماه تا روز‌های آغازین مهرماه به این فروشگاه‌ها پا نهادند، شوک بزرگی در راه بود، افزایش قیمت حداقل ۱۰۰ درصدی لوازم‌التحریر و قیمت‌های نجومی لوازم مدرسه!

در این میان کودکان بی خبر از هوار قیمت‌ها بر سر والدین طبیعی است که زیباترین و گاهی لوکس‌ترین لوازم را طلب می‌کنند، اما قدرت خرید برخی خانواده‌ها به کیف و لوازم‌التحریر‌های ساده هم نمی‌رسد.

رضا شیریان که پدر سه دانش‌آموز است در خصوص بازار بی سر و سامان لوازم‌التحریر می‌گوید: ما مستأجر هستیم و تاکنون برای فرزند اولم که در پایه دوازدهم و رشته ادبیات تحصیل می‌کند؛ سه میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، فرزند دومم در پایه دهم و رشته هنر سه میلیون تومان و برای فرزند سومم که در کلاس اول ابتدایی تحصیل می‌کند دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هزینه کرده‌ام.

قیمت‌های متفاوت و گران در فروشگاه‌های زنجیره‌ای

وی می‌افزاید: همچنین مدرسه فرزند اولم برای ثبت نام، ۵۵۰ هزار تومان هزینه ورودی دریافت کرد که ۵۰۰ هزار تومان برای فرم مدرسه بوده است، برای فرزند دوم یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و برای ثبت نام فرزند سومم در مدرسه ۵۵۰ هزار تومان پرداخت کردم و این در حالی است که حقوق من تنها پنج میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است.

شیریان تصریح می‌کند: همه این‌ها در شرایطی است که کمبود برخی وسایل مدرسه نیز در بازار محسوس است و ما مجبور شدیم بخشی از لوازم مدرسه فرزندانم را از شاهین شهر، برخی را از دستگرد و مابقی را از چهار راه تختی خریداری کنیم.

وی با اشاره به هزینه بالای کیف و لوازم‌التحریر در بازار اصفهان می‌گوید: چند روز پیش یک عدد کیف را به قیمت بالا خریداری کرده‌ام و سطل خمیر بازی که همه دانش آموزان باید به همراه داشته باشد امسال ۱۲۰ هزار تومان بود و این در حالی است که سال گذشته همین وسیله را ۲۶ هزار تومان خریدیم.

وی اضافه می‌کند: در این میان فروشگاه‌های زنجیره‌ای با وجود تبلیغات زیاد، اما قیمت‌های متفاوت و بسیار گرانی دارند و هیچ نوع نظارتی بر قیمت‌های این فروشگاه‌ها انجام نمی‌شود.

و، اما یکی از عرضه کنندگان عمده لوازم‌التحریر در کوچه معروف سفارت در چهارباغ پایین اصفهان در این ارتباط به خبرنگار مهر می‌گوید: نباید انتظار داشته باشیم، قیمت همه کالا‌ها و مواد اولیه افزایش پیدا کند، اما بازار لوازم‌التحریر تکان هم نخورد.

سینا اسدی با تأیید اینکه قیمت برخی لوازم‌التحریر و وسایل آموزشی مورد نیاز مدارس حتی بیش از ۱۰۰ یا ۲۰۰ درصد افزایش داشته است، گفت: باید به این نکته اذعان کنم که پس از دو سال کرونا برخی همکاران می‌خواهند، ناکامی‌های اقتصادی سال‌های گذشته را که بازار فروش عمده لوازم‌التحریر تا حدودی به رکود رسیده بود جبران کنند.

وی اضافه کرد: البته منصفانه بخواهم صحبت کنم باید بگویم که لوازم‌التحریر کالایی است که از دیدگاه من ضرر مطلق ندارد چراکه حتی والدین و افراد بزرگسال به دلیل یادآوری خاطرات خود در هر مقطعی از زمان حتی دوران کرونا، با توجه به تنوع این نوع محصولات به خرید این نوع لازم می‌پردازند.

عدم نظارت کافی و آشفتگی در بازار لوازم‌التحریر

این فروشنده با تاکید بر گرانی بیش از حد لوازم مدرسه در سال تحصیلی تاکید می‌کند: در حقیقت بازار بیش از اینکه با گرانی دست و پنجه نرم کند با آشفتگی روبرو شده است چراکه عدم نظارت کافی در این عرصه محسوس است.

با کمی تجسس در شهر به راحتی متوجه این مطلب می‌شویم که قیمت لوازم‌التحریر در فروشگاه‌های کوچک، فروشگاه‌های معروف کتاب و لوازم‌التحریر که اغلب کالا‌های لوکس‌تر عرضه می‌کنند و فروشگاه‌های زنجیره‌ای فروش کالا‌های اساسی بسیار متفاوت است و گاهی با قیمت عمده کالا نیز فاصله نجومی دارد.

شکستن قیمت‌ها، تورم و تخلف را رقم می‌زند

در این ارتباط رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر اصفهان از برخی مسئولان امر شاکی است و می‌گوید: متأسفانه برخی مدارس، چندین سال است نمایشگاه‌هایی برای فروش لوازم مدرسه برگزار می‌کنند که این امر به شاغلان رسمی این کسب و کار ضرر اقتصادی می‌زند.

سید محمدرضا اعتصامی ادامه می‌دهد: انتظار ما از مسئولان آموزش و پرورش این است که جلوی برپایی این نوع نمایشگاه‌های غیرقانونی را بگیرند چراکه بسیاری از شاغلان در این عرصه در طول دو سال گذشته از کرونا آسیب دیدند و امسال نیز این نوع نمایشگاه‌ها به کسب و کار آن‌ها ضربه زده و موجب می‌شود با شکستن قیمت بازار در یک بخش، در سوی دیگر شاهد تورم و تخلف از قانون باشیم، به ویژه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای که قیمت گذاری ضابطه‌ای ندارد.

رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر اصفهان تاکید می‌کند: در طول دو سال گذشته از ۶۰۰ عضو این اتحادیه، ۸۵ نفر به خاطر عدم سود کافی این شغل را کنار گذاشتند که یکی از دلایل مهم آن برپایی همین نوع نمایشگاه‌ها و ضرر به کسب و کار‌های رسمی بوده است.

چشم و هم چشمی برای خرید لوازم‌التحریر بی کیفیت و گران!

اعتصامی می‌گوید: از مواردی که در فروشگاه‌های خرد توسط اتحادیه رصد می‌شود، فرهنگی بودن کالا و اجتناب از فروش لوازم‌التحریر بی کیفیت، اما پر زرق و برق و گران است که تنها رقابتی بیهوده و چشم و هم چشمی میان دانش آموزان ایجاد می‌کند.

در طول گشت و گذاری در فروشگاه‌های لوازم مدارس که قیمت‌های بی ضابطه لوازم‌التحریر در آنها، خبر از اجاره بهای سنگین آن‌ها می‌دهد!، ذوق خرید در چشمان برخی والدین بیشتر از دانش آموزان پدیدار است، والدینی که به همراه فرزندانشان برای خرید لوازم‌التحریر آمده‌اند، اما روی هر جنس به ظاهر شیک و نو زودتر از آن‌ها دست می‌گذارند و بدون توجه به قیمت، آن‌ها را در سبد خرید قرار می‌دهند؛ گویی ناداشته‌های زمان کودکی خود در تقابل با دیگر کودکان را اکنون طلب می‌کنند.

تأثیر تبلیغات فرهنگی بر خرید کالا‌های لوکس خارجی

در همین ارتباط یک جامعه شناس با بیان اینکه آموزش و پرورش و مدیران مدرسه باید در زمینه خرید لوازم‌التحریر مناسب به خانواده‌ها کمک کنند، می‌گوید: باید بر این نکته تاکید کنیم که بخشی از مشکلاتی که اکنون خانواده‌ها در زمینه خرید لوازم مدرسه دارند، به زمینه‌های فرهنگ ما باز می‌گردد و بر این اساس لازم است نوعی تربیت فرهنگی در این ارتباط در مدارس شکل بگیرد.

مهدی شیخیان که به عنوان معلم در چند مدرسه نیز تدریس می‌کند، اضافه می‌کند: ما اکنون با خانواده‌هایی روبرو هستیم که گاهی برای یک جعبه مداد رنگی ۴۸ رنگ چند میلیون خرج می‌کنند، اما اگر به حدود ۱۰ تا ۱۵ سال قبل برگردیم، برخی مدارس اجازه نمی‌دادند دانش‌آموزان لوازم‌التحریر لوکس با خود به مدرسه ببرند چراکه خانواده همه دانش آموزان قدرت خرید این نوع لوازم را ندارند و این امر از نظر روحی بر آموزش آن‌ها تأثیر می‌گذارد، به نظر می‌رسد این روند به نوعی دیگر باید از سر گرفته شود.

این معلم جامعه شناس تصریح می‌کند: باید بپذیریم که به دلیل کم کاری ما و تبلیغاتی که از کودکی ذهن ما را نشانه رفته است جامعه باور دارد که کیفیت لوازم‌التحریر خارجی بیشتر است و این در حالی است که این موضوع در روانشناسی به «تسلط بر ذهن مخاطب» مشهور است و سالهاست در امر تبلیغات در دنیا به شیوه‌های مختلف رواج دارد.

وی اضافه می‌کند: شاید جالب باشد بدانیم بسیاری از برند‌های مشهور لوازم‌التحریر‌هایی که سالهاست در بازار ایران به فروش می‌رود و نام آن‌ها شائبه خارجی بودن را القا می‌کند، ایرانی هستند و تولیدکننده تنها به دلیل همین دیدگاه چنین تصمیم گرفته است، برخی برند‌ها نیز از نماد‌های کارتونی غربی برای فروش بیشتر کیف و لوازم‌التحریر استفاده می‌کنند که نوعی تهاجم فرهنگی محسوب می‌شود.

ظرفیت صادراتی لوازم‌التحریر داخلی، فرصتی که دیده نمی‌شود

شیخیان می‌گوید: اگر جامعه به سمتی برود که از بازار طلب این لوازم‌التحریر که اغلب آن‌ها کیفیت ندارند و فقط ظاهری زیبا را یدک می‌کشند را نداشته باشیم، طبیعی است هم به تولید داخلی کمک می‌شود و هم قیمت‌ها کنترل شده‌تر پیش می‌رود.

یک کارشناس اقتصادی می‌گوید: اکنون در شرایطی قرار داریم که کشور‌هایی مانند چین به دلیل تنوع، بازار لوازم‌التحریر دنیا از جمله ایران را در دست گرفته‌اند و این در حالی است که بسیاری از کالا‌های داخلی هم ظاهر شیک‌تر و هم کیفیت بهتری دارند و حتی ظرفیت صادراتی برای آن‌ها وجود دارد.

نسیم رجبی با اشاره به اینکه اکنون ظرفیت تولید نوشت افزار در کشور، چهار برابر نیاز بازار است و تنها ۳۰ درصد آن‌ها فروش می‌رود، می‌گوید: این مطلب بدان معناست که تولیدکننده ما قدرت رقابت با تایوان و چین را ندارد، چه این رقابت در داخل کشور و چه برای صادرات به کشور‌های دیگر باشد که این مطلب هشدار مهمی است که باید جدی گرفته شود و نباید اجازه دهیم تولیدکنندگان داخلی از این عرصه خارج شوند.

وی ادامه می‌دهد: اینجاست که لوازم‌التحریر قاچاق نیز عرصه فروش بازار را در دست می‌گیرد و هم بر آشفتگی بازار قیمت‌ها دامن می‌زند و هم اعتماد به نفس تولیدکننده ایرانی خدشه وارد می‌کند.

«نظارت» ابرازی دو جانبه است که هم پیشگیری از تخلف را برعهده دارد و هم می‌تواند جبران کننده خسارتی باشد که گاه از تخلف نشأت می‌گیرد، موضوعی که به نظر می‌رسد حداقل در بازار لوازم‌التحریر اصفهان هنوز جایگاه مناسبی ندارد به نوعی که آشفتگی قیمت و کیفیت در این عرصه کاملاً مشهود است، از یک سو قیمت لوازم‌التحریر لوکس و بی کیفیت سر به فلک کشیده است و از سوی دیگر، فروش بی ضابطه در این بازار پر سود، گلایه فروشندگان رسمی را در برداشته است.

منبع:مهر