مطالعات جدید نشان می‌دهد که گرمایش زمین ممکن است موجب «آزاد شدن ویروس‌های جدید» از قطب شمال شود و ویروس‌هایی که تاکنون در یخ حفظ شده‌اند ممکن است با میزبان‌های جدید در محیط‌های دیگر تماس پیدا کنند.

همانطور که در همه گیری اخیر کووید-۱۹ در مورد انسان مشاهده شد، ویروس‌ها برای تکثیر و انتشار به میزبان (انسان، حیوان، گیاه یا خزه) نیاز دارند تا در صورت لزوم از میزبان فاقد ایمنی استفاده کنند.

به نقل از خبرگزاری فرانسه،دانشمندان کانادایی در مطالعه‌ای به بررسی این سناریو در محیط قطبی دریاچه هازن و تاثیر احتمالی تغییرات اقلیمی بر ایجاد ویروس‌های جدید پرداختند. این دریاچه در منتهی الیه شمال کانادا قرار دارد و بزرگترین دریاچه است که فراتر از مدار شمالگان واقع است.

پژوهشگران از بستر رودخانه‌ای که تابستان هنگام ذوب یخ از این دریاچه می‌آید و همچنین از کف دریاچه نمونه برداری کردند که مستلزم حفاری دو متر یخ قبل از رسیدن به عمق آب‌های یخی دریاچه در فاصله تقریباً ۳۰۰ متری بود.

استفان آریس بروسو، دانشیار بخش زیست شناسی دانشگاه اتاوا که بر این مطالعه نظارت داشت، گفت: «این مطالعه این امکان را برای ما فراهم کرد تا بفهمیم کدام ویروس‌ها در یک محیط مشخص و کدام میزبان‌های بالقوه در آنجا هستند.»

سپس گروه تحقیق تصمیم گرفت تا با بررسی معادل شجره نامه ویروس‌ها دریابد که ویروس‌ها تا چه اندازه قابلیت تغییر میزبان خود را دارند.

آندره لومیو از دانشگاه مونترال و سرپرست این پژوهش، گفت: «ما به دنبال آن بودیم تا بفهمیم این شجره نامه‌ها تا چه اندازه مشابه است. شجره نامه‌های مشابه نشان می‌دهد که ویروس با میزبان خود تکامل یافته است و تفاوت‌ها نشان می‌دهد که ممکن است ویروس، میزبان‌ها را تغییر داده باشد و اگر دستکم یک بار این اتفاق افتاده باشد، احتمالاً دوباره انجام خواهد شد.»

تجزیه و تحلیل و بررسی نمونه ها، تفاوت‌های زیادی را در شجره نامه ویروس‌ها و میزبان‌های آن‌ها در رسوبات استخراج شده از کف دریاچه نشان داد. این تفاوت‌ها در بستر رودخانه‌ای که از دریاچه تغذیه می‌کرد، کمتر مشهود بود. پژوهشگران حدس می‌زنند که آب ذوب یخچال‌ها رسوبات بستر را فرسایش می‌دهد و به این ترتیب، تعامل بین ویروس‌ها و میزبان‌های احتمالی را محدود می‌کند.

از سوی دیگر، تسریع ذوب یخچال‌های تغذیه‌کننده دریاچه، میزان رسوب‌هایی که به آنجا منتقل می‌شوند را نیز افزایش داده است. آندره لومیو گفت: «این امر میزبان‌ها و ویروس‌ها را که در حالت عادی در تماس نیستند، در تماس قرار می‌دهد.»

مسئولان این مطالعه که نتایج آن در مجله تحقیقات بیولوژیکی انجمن سلطنتی منتشر شد، احتیاط کردند تا فعلا سخنی از پیش بینی سرریز شدن ویروس یا یک همه گیری نگویند.

اودره لومیو گفت: «در حال حاضر احتمال رویداد‌های اسف بار بسیار کم است. اما به گفته پژوهشگران، این خطر ممکن است با ادامه روند گرمایش زمین افزایش یابد.»