داریوش امانی رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد:

وظایف سازمان راهداری چیست؟

امانی: در کشور ما بیش از ۸۰ درصد حمل و نقل از طریق جاده صورت می‌گیرد. هم ترانزیت داخل کشور داریم هم ترانزیت خارجی و هم پایانه‌های مرزی داریم . در زمینه توسعه راه ها اقدامات خوبی صورت گرفته است.

دومین وظیفه این سازمان، نگهداری از راه ها است. ۳۸ هزار کیلومتر راه اصلی در کشور داریم که بیش از ۹۰ درصد جابه جایی بار و مسافر در این راه ها انجام می شود و  مابقی  راه‌های فرعی هستند.

چه تعداد راهدار در کشور داریم؟

۱۸ هزار  راهدار در ۲۲۱ هزار کیلومتر راه کشور مشغول فعالیت هستند و مسئولیت پاکسازی و ایمن سازی راه‌ها را بر عهده دارند. در این راه ها سالانه ۳۰ نفر شهید می‌شوند که به دنبال این هستیم تا شهید خدمت محسوب شوند.

بیش از ۹۰ درصد حمل و نقل جاده‌ای  به عهده بخش خصوصی است و این افراد هم مال و هم جان خود را در این شغل آورده اند.

موقعیت جمهوری اسلامی ایران به جهت ترانزیت دالان جنوب به شمال و شرق به غرب ممتاز است، وضعیت حل و نقل کالا و مسافر در این بخش به چه صورت است؟

امانی: درآمدهای ترانزیتی می‌تواند جایگزین درآمد نفت شود. در سال گذشته با تاکیدی که رئیس جمهور داشت، ترانزیت ۵۰ درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش یافت و در ۶ ماه نخست امسال ۳۸ درصد رشد ترانزیت داشته ایم.

مذاکراتی در خصوص توسعه ترانزیت با کشورهای آسیای میانه و کشورهای همسایه انجام شده است.

در شرایط کرونا تلاش بود تا مرز‌ها بسته نشود  و به غیر از یکی دوتا مرز مابقی باز بود و ترانزیت به خوبی انجام شد.

امسال هدفگذاری شده ترانزیت از ایران  به ۲۰ میلیون تن کالا برسد. سال گذشته بیش از ۱۰ میلیون تن کالا بود که ترانزیت بیش از ۹ میلیون از طریق  جاده‌ای بود.

چه مقدار ناوگان حمل و نقل برای جهش در حوزه  ترانزیتی آماده است؟

امانی: آمادگی خوبی در این بخش داریم. ۸ هزار ناوگان به روز شده که این امر به ناوگان ترانزیتی کشور کمک کرده است. نزدیک به ۹۰ هزار ناوگان در مسیر‌های ترانزیتی فعالیت می‌کنند و آمادگی داریم این ناوگان افزایش یابد و کمبودی در این بخش نداریم.

چندین پایانه مرزی با عراق داریم. با کشور روسیه توسعه حمل و نقل ترکیبی از دریای خزر مد نظر است.

در خصوص فرسودگی ناوگان در داخل کشور چه کاری انجام شده است؟

امانی: تفاهمنامه‌ای با وزارت نفت داشتیم و هدفگذاری شده ۱۶۷ هزار ناوگان تجاری، باری و مسافری ظرف ۵ سال نوسازی شود. قرار است از محل صرفه جویی سوخت، وام‌های کم بهره داده شود. این موضوع به سازمان برنامه ارجاع شده و به دنبال اجرایی شدن آن هستیم .

چه مقدار قرار است برای نوسازی ناوگان از تولید داخل استفاده شود؟

امانی: قرار است از هر ظرفیتی که تولید داخل داشته باشد استفاده کنیم و مازاد آن واردات شود. یکی دو قرارداد با تولیدکنندگان داخلی بسته شده و امیدواریم تا پایان سال این کار انجام شود.

چه مقدار ظرفیت وجود دارد تا در دوره ۱۰ ساله ناوگان عمر بالای ۳۰ سال نوسازی شود؟

امانی: تسهیلات باید ارزان قیمت باشد که راننده از درآمد خود توان بازپرداخت آن را داشته باشد. دومین موضوع طول مدت بازپرداخت است. باید جذابیت خوبی برای بخش خصوصی ایجاد کنیم.

باید بخشی از سود این تسهیلات را از اعتبارات خود پرداخت کنیم تا قیمت ارزان‌تر تمام شود که پیگیر هستیم. اگر تفاهمنامه با وزارت نفت اجرایی شود ظرف ۵ سال به استاندارد جهانی سن ناوگان می رسیم.

چه مقدار سالانه مسافر با ناوگان عمومی جابه جا می‌شوند؟

امانی: سال گذشته ۵۰۵ میلیون تن جابه جایی کالا داشتیم  که ۵۰ میلیون تن کالای اساسی بود.

در بخش مسافر؛ دو رویداد بزرگ اربعین و ایام پایان صفر را پشت سر گذاشتیم. در اربعین حسینی ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار مسافر جابه جا شدند. در اربعین، ظرفیت ما ۸ هزار ناوگان بود و ۷ هزار ناوگان کم داشتیم که به لطف خدا به ۹ هزار سرویس  در روز هم رسیدیم. در بعضی مسیر‌ها جابه جایی مسافر با مشکل همراه بود اما مسافران زیر نیم ساعت معطلی داشتند. ۱۳۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات سازمان در زیرساخت‌های اربعین برنامه ریزی شده بود .در ایام پایان صفر هم  ۵ میلیون زائر به مشهد سفر کردند.

در کل سالانه ۱۶۰ میلیون مسافر از طریق ناوگان عمومی حمل و نقل جاده ای جابه جا می شوند.

چرا به سمت اینترنتی شدن فروش بلیت نمی روید؟

امانی: امسال در ایام اربعین روی این موضوع کار شد. قرار بود نرم افزاری در این زمینه در مشهد به صورت آزمایشی اجرا شود که متاسفانه به تاریخ اربعین نرسید اما  برای ۲۸ صفر آماده و اجرا شد که اشکالات آن برطرف می شود و ظرف ۲ ماه آینده برای اجرا در سراسر کشور ابلاغ خواهد شد.

البته الان هم بستر اینترنتی فروش بلیت داریم اما این نرم افزار تکمیل شده است.

در زمینه تاخیر اتوبوس ها چه اقدامی می کنید؟

امانی: تاخیر اتوبوس ها قطعا تخلف است و اگر  به ما گزارش برسد برخورد می کنیم. هموطنان می توانند به سامانه جامع ۱۴۱ اطلاع رسانی کنند و در خود پایانه های مسافری هم دفتر نمایندگی داریم.

دلایل این تاخیرها باید آسیب شناسی شود. با توجه به اینکه در طول سال بخش حمل و نقل با ضرر مواجه است، رانندگان برای اینکه ظرفیت ناوگان را پر کنند ممکن است در راه تاخیر داشته باشند. بحث بهره وری را هم  پیگیری می کنیم اما اصل موضوع تخلف است و  با رانندگان و شرکت های متخلف برخورد می شود.

نصب سامانه سپهتن روی خودروهای سنگین  در چه مرحله ای است؟

امانی: پیمایش هوشمند تردد ناوگان ابتدا در ناوگان مسافری نصب و به طور  آزمایشی اجرا شد که در ایمنی، کنترل رفتار رانندگان و صرفه جویی سوخت موثر بود. طبق قانون  این سامانه باید در کل ناوگان نصب شود که باید تامین اعتبار انجام شود.

در ناوگان باری اقدامات اولیه انجام شده و  فراخوان برای شرکت های داخلی داده شده است. اشکالات کارشناسی شده و بحث های بین دستگاهی هم صورت گرفته است. تا یک ماه آینده بین  ۴ دستگاه ذی ربط قراردادی امضا می شود و  تا پایان سال این کار عملیاتی خواهد شد.

چه تعداد نقاط حادثه خیز در راه ها داریم و مسئولیت بهینه کردن این نقاط بر عهده کیست؟

امانی: نقاط حادثه خیز شاخص های علمی دارد. طبق تفاهمنامه ای که با پلیس راهور داشتیم، ۱۵۸۰ نقطه پرحادثه خطرناک در کشور موجود است. سال گذشته ۵۸۰ نقطه را برطرف کردیم. اعتباری درخواست کردیم و اگر ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز را سازمان برنامه و بودجه بدهد ظرف یک سال تمام این نقاط برطرف می شود.

با توجه به کمبود اعتبارات امسال ۲۵۰ نقطه هدفگذاری شده است و رفع هزار نقطه باقی مانده با این وضعیت اعتباردهی شاید تا ۴ سال دیگر هم طول بکشد. البته اقداماتی برای هشدار به رانندگان قبل از این نقاط حادثه خیز انجام شده است.

بارنامه های الکترونیکی در چه مرحله ای است؟

امانی: از اول فروردین این کار شروع شده و  الان تنها  در ۳ نقطه کشور خیلی کم و محدود بارنامه چاپ شده است. در بیش از ۹۰ درصد کشور بارنامه الکترونیکی صادر می شود.

چقدر از خدمات شما در پنجره واحد ارائه می شود؟

امانی: تکالیفی که در حوزه پنجره ملی خدمات دولت هوشمند مشخص کرده بودند را انجام دادیم.در برون سپاری کارها پیش‌رو بودیم و خیلی از امورات و خدمات به بخش خصوصی واگذار شده است.