زکات سومین رکن اسلام است که شخص را پس از اقرار به یگانگی خدا و به جا آوردن نماز در زمره امت اسلام قرار می دهد. خداوند می فرماید: فان تابوا واقاموا الصلوة واتوا الزکوة فاخوانکم فی الدین (توبه) «پس اگر توبه کردند و نماز بجا آوردند و زکات دادند، برادران دینی شما هستند».

دین اسلام نیز كامل ترین و برترین دین الهی است كه برنامه ای كامل برای زندگی مادی و معنوی انسان ارائه نموده و در تمام امور، دستورات دقیق، و حكیمانه ای مطرح ساخته است،

زكات در لغت و قرآن، به معنای «طهارت، پاكیزگی، رشد و نموّ» به كار رفته است. به نقل دانشمند بزرگ شیعه، شیخ حمدحسن نجفی (صاحب كتاب ارزشمند جواهرالكلام) : «زكات عبارت است از خارج كردن قسمتی از دارایی تا بقیه آن با بركات خداوند رشد كند ( و زیاد شود) و درجات صاحبش را بالا برد و مال را از حرام و صاحب آن را از صفات ناپسند، پاك گرداند». 

زكات یكی از فروعات دین اسلام است، احكام و مسائل فراوانی دارد كه بر یكایک مسلمانان لازم است در احیا و اقامه احكام آن بكوشند. كسانی هم كه حكم وجوب زكات به آنها تعلق می گیرد، باید احكام آن را درست و دقیق بیاموزند، چرا كه اگر به احكام اقتصادی اسلام (به خصوص در مورد زكات و خمس) توجه كرده و بدان عمل كنیم، آثار مثبت آن ها به زودی در زندگی ما آشكار گشته و عواقب و نتایج ناشی از عدم اهتمام به این فریضه های اسلامی، از جامعه دینی ما دور خواهد شد.در اسلام برای هر چیزی زکات مخصوصی معرفی شده مثلا :

زكات علم و دانش، نشر و یاد دادن آن به دیگران و تلاش برای عمل به آن است.
زكات زیبایی، حفظ عفت و آلوده نكردن خود به گناه است.
زكات سلامتی بدن، كوشش در عبادت پروردگار و روزه گرفتن است.
زكات قدرت، رعایت انصاف نسبت به دیگران است.
زكات توانگری و دارایی، نیكی به همسایگان و صله رحم است.
زكات شجاعت، جهاد در راه خدا است.