موضوع امروز  میز اقتصاد درباره مصوبه و ابلاغیه ۱۰ بندی جدید در پی افت شاخص بورس با حضور عیضلو  عضو هیئت مدیره سازمان بورس و همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه و پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بحث و بررسی شد.

سوال: دلیل کاهش بازار بورس در این مدت چه بوده است؟

عیوضلو: عواملی  که در بازار در  مدت ۷ماه از ابتدای سال تاثیر گداز بوده مربوط به  عواملی است که در حوزه سود آوری تاثیر گذار بوده و از جنبه فروش قابل بررسی است .

افزایش درآمد عمده شرکت ها مربوط به کالای اساسی بوده که در سال ۲۰۲۲ افزایش قیمت داشتند و همین امر باعث افزایش درآمد این شركت های بورسی شد اما همزمان با  با ایجاد نوسان در قیمت کالای اساسی و  شاهد کاهش درآمد این شرکت ها به ویژه در سه ماه اخیر هستیم  واین موضوع اثر گذاری خود را در بازار گذاشته است.بنابراین  اتفاق های جهانی  و تغییر  قیمت محصولات جهانی در این حوزه اثر گذار بوده است.

سوال: نظر شما در خصوص روند منفی شدن بازار سرمایه در این مدت چیست؟

دارابی : چند عامل در این حوزه اثر گذار بوده است در  اردیبهشت ماه و سال گدشته در انتهای سال  دولت برای بهبود بازار سرمایه کمک کرد و این موضوع تاحدی در بازار اثر گذار بود اما بعد از مدتی این سیاست فراموش شد. موضوع دیگر مربوط به نرخ بهره بانکی است که هم اکنون نرخ سود بانکی  به مرز ۲۵ درصد رسیده است و هزینه بین بانکی و نرخ اوراق  سپرده افزایش یافته و با افزایش نرخ بهره میزان شاخص ۲تا ۳ واحد کاهش می یابد‌

همچنین قیمت گذاری دستوری و در فصل بهارباعث شد که بسیاری از شرکت ها از جمله صنایع لاستیک سازی و شوینده ها با زیان مواجه شدند.همچنین  بسیاری از شرکت ها از محل اختلاف نیما و بازار ار آزاد  ضرر دیدند به طوری که این نرخ هم اکنون  ۱۲ درصد اختلاف دارد و ۱۰۶ هزار میلیارد تومان به بنگاه ها آسیب زده است.

عدم تحقق وعده های دولت برای عرضه برخی از شرکت های دولتی از جمله خودرو سازی هم در این بخش اثر گذار بوده و از سوی دیگر دولت هم در  خصوص صندوق دارا و پالایش کمک نکرد.

سوال : نظر شما در خصوص زیان های وارد شده به بازار سرمایه چیست؟

پور ابراهیمی  بخشی از اتفاقات در ۷ماه در بازار سرمایه اثر گذار  بوده ات است که   عمده تصمیمات وعده های که کامل اجرا نشده است

وضعیت ساختار قیمت‌گذاری در بازار و حوزه مباحث فروش شرکت ها در این بخش نشان دهنده این مشکلات است  همچنين  فروش شرکت های  بیانگر ۵۰۰ هزار ملیارد تومان است که نسبت به سال گذشته  ۵۰ درصد بیشتر بوده است اما همچنان زیان ده هستند. 

در بحث بهای تمام شده و مولفه ها و امسال شاهد افزایش نرخ خوراک و و مجموع بهای تمام شده ۵۰ درصد حجم فروش هستیم  اما علی رغم دین وضعیت شاهد زیان ده بودن شرکت ها هستیم که این مجموع  عوامل نشان میدهد که عرم مدیریت صحیح در این بخش بی تاثیر نبوده است‌

و علی رغم تذکرات و لایحه های بودجه  مجلس بازار با افت مواجه بوده است.

بازار سرمایه الان بازار سرمایه قدیم  نیست و در حوزه  سهام عدالت ۵۰ آحاد مردم را در برمی‌گیرد  بنابراین باید در این حوزه اقدامات لازم صورت گیرد.

 اصلاحات نیاز جدی است  و ورود دولت وتصمیمات لازم مدیرتی اجرایی باید  اتخاذ  شود و در ادامه مسیر  کمیته تشکیل دادیم و برای اصلاح و در هفته گدشته  پیش نویس موضوعات بنگاه و مباحث قیمت گذاری دستوری با  وزارت اقتصاد  مطرح شد و در لایحه بودجه سال آینده این موضوع در دستور کار قرار می گیرد. نرخ سود بانکی   در این حوزه هم تاثیر گذار بوده است.

سوال :جزئیات این بسته ۱۰ بندی را می فرماید؟

عیوضلو : بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر (که حدود ۹۶ درصد از تعداد کدهای حقیقی فعال حاضر در بازار را تشکیل می‌دهند) از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی و خرید توسط سرمایه گذاران صورت می‌گیرد. سر رسید اعمال این اوراق یک ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰ درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهار شنبه، ۴ آبان ۱۴۰۱ می باشد. و بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می نماید اعمال و اجرایی خواهد شد.

انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می شود.

 تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و بمرور افزایش مبلغ مذکور. واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت از روز شنبه جمعاً به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال . هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت ها و نهاد های مالی شبه دولتی، صندوق های بازنشستگی و نهاد های نظامی و حمایت این نهاد ها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار، و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود.

افزایش سپرده گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت. محدود کردن بخش فروش بازارگردان ها تا اطلاع ثانوی. توقف پذیره نویسی اوراق بهادار و عرضه های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه از مهم ترین این موارد است.

سوال  این بسته آیا باعث افزایش شاخص بورس می شود؟

دارابی : وزارت اقتصاد  باید در این بخش وارد کار شود و تصمیماتی در حوزه نرخ سود بگیرد اما به نظر می رسد ابلاغ این بسته خود بتواند تاحدودی ترمز بازار سرمایه را بکشد و بخشی از هیجان سهام داران حقیقی‌ که ۹۶درصد از بازار را تشکیل می دهد را کاهش دهد. 

سوال چرا  بخشی از مصوبات ۱۰ بندی قبلی اجرا نشد؟

عیوضلو : در حوزه دارا و پالایش یکم یک سری اصلاحات در حال انجام است و بازار گردان نیاز است که به زودی در این بخش اجرا می شود.

سوال : مجلس برای بازار سرمایه چه اقداماتی انجام می دهد؟

پور ابراهیمی: ما حتما این  مسیر و اصلاح  آن را به صورت اساسی  مورد توجه جدی قرار خواهیم داد و یک ساله شاهدتقویت این بازار باشیم.

از اجرای قواعد تکراری گذشته که اثر منفی داردپرهیز خواهیم کرد و امیدوارم این موضوع اصلاح شود.