در شهرستان نهبندان سالانه ۶۰۰ تن خرما و ۲۵۰ تن زیتون تولید می‌شود که هم اکنون ۳۶۵ هکتار از اراضی شهرستان نهبندان زیر کشت خرما و ۳۳۰ هکتار زیر کشت زیتون است.

وقتی کشاورزان به خرما چوب حراج می‌زنند

با توجه به آنکه سردخانه‌ای برای خرما در نهبندان وجود ندارد کشاورزان مجبورند خرما‌های باکیفیت و مرغوب را با قیمت بسیار پایین بفروش برساند.

اکبری یکی از خرماکاران روستای چاهداشی نهبندان به خبرنگار ما می‌گوید: از نیمه مرداد ماه برداشت خرما شروع شده است و تا ۲۰ روز دیگر ادامه دارد.

او اضافه می‌کند: در این شهرستان به دلیل نبود سردخانه و فرآوری مجبوریم خرمای خود را به شهر‌های دیگر ببریم یا هم باید محصولمان را در همین شهرستان بفروش برسانیم.

اکبری می‌گوید: هم اکنون خرما را کیلویی بین ۲۰ تا ۳۰ هزارتومان می‌فروشیم در حالی که قیمت اصلی این خرما بین ۴۰ تا ۵۰ هزارتومان است.

این خرمادار نهبندانی از گرما و طوفان‌های این شهرستان می‌گوید که چقدر بر روی رطب‌های خوشرنگ و خوش طعم تاثیر بد میگ ذارد و بدلیل نبود سردخانه باید سریع آن‌ها را بفروش برسانیم.

در مواقعی هم پیش آمده است که خرمای تحویل داده شده به مغازه برای فروش از سوی مغازه دار بدلیل ترش شدن پس داده شده است و نه تنها پولی عایدمان نشد بلکه ضرر و زیان زیادی هم گریبان گیرمان شده است.

از او در خصوص ایجاد سردخانه‌های کوچک مقیاس در این شهرستان پرسیدیم او گفت: مردم این منطقه بیشتر خرده مالک هستند و توان ایجاد سردخانه را به تنهایی ندارند و باید مسئولان پای کار بیایند و در این شهرستان سردخانه ایجاد کنند.

بنیاد برکت پیش قدم در ساخت سردخانه

به گفته مسئولان شهرستان نهبندان قرار است بنیاد برکت چند سردخانه کوچک مقیاس با ظرفیت ۶ تا ۵ تنی ایجاد کند تا بلکه کمی از مشکلات خرماکاران این شهرستان برطرف شود.

حیدرپور مدیر جهاد کشاورزی نهبندان می‌گوید: در زمان استاندار پیشین خراسان جنوبی، طرحی در خصوص فرآوری زیتون و خرما در این شهرستان ارائه کردیم، اما سرمایه گذاری پیدا نشد.

او اشاره کرد: از ستاد اجرائی فرمان حضرت امام نیز پیگیر راه اندازی سردخانه شدیم و هم اکنون قول‌هایی داده اند برای راه اندازی این مجموعه، اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیدیم.

راه اندازی اینگونه سردخانه‌ها هر چند کوچک می‌تواند گره بزرگی از مشکلات خرماکاران این شهرستان را باز کند تا دیگر نیاز نباشد چوب حراج به خرمایشان بزنند.

فرآوری زیتون و خرما توجیه اقتصادی ندارد

در حالی شهرستان نهبندان قطب تولید زیتون و خرما در خراسان جنوبی را به یدک می‌کشد که در این بین فرماندار نهبندان می‌گوید: به دلیل تولید پایین خرما و زیتون در این شهرستان، فرآوری این دو محصول فعلاً توجیه اقتصادی ندارد.

بیشتر بخوانید

• فرآوری و بسته بندی زیتون و خرما در نهبندان توجیه اقتصادی ندارد
• کشاورزان نهبندانی در انتظار سردخانه برای خرما و زیتون هستند
• آوازه خرمای نهبندان در خارج از کشور

ایروانی تصریح می‌کند: باید تولیدات این محصولات در شهرستان نهبندان بالا رود تا زمانی که سرمایه گذار قصد سرمایه گذاری در زمینه فرآوری و بسته بندی آن‌ها را در شهرستان نهبندان دارد برای او توجیه و صرفه اقتصادی داشته باشد.

هاشمزهی زیتون کار نهبندانی نیز از وضعیت نامناسب رقم‌های کاشته شده گلایه می‌کند و می‌گوید: سال‌ها پیش که کاشت زیتون را آغاز کردم در این شهرستان هیچ تحقیقاتی بر روی رقم‌های زیتون صورت نگرفته بود و علت آنکه بیشتر درختان زیتون این منطقه نابارور است آن است که رقم‌هایی کاشته شده که با شرایط اقلیمی نهبندان سازگار نیست.

او می‌گوید: الان بعد از ۱۵ سال روی درختان زیتون نابارور در حال کار هستم و آن‌ها را پیوند می‌زنم تا شاید بتوانم از آن‌ها محصول برداشت کنم.

هرچند این زیتون کار از وضعیت فروش زیتون و روغن زیتون راضی بود و می‌گفت: امسال ۱۵۰ تن زیتون برداشت می‌کنم و هر لیتر روغن را ۶۰۰ هزار تومان می‌فروشم.

این زیتون کار در عین حال می‌گوید: اگر در همان ابتدای کار روی بذر کاشته در این منطقه تحقیق و مطالعات لازم انجام می‌گرفت دیگر شاهد ۱۷۰ هکتار زیتون نابارور نبودیم؛ زیتون به اصلاح رقم و خرما به سردخانه نیاز دارد.

شکوفایی اقتصاد کشاورزی با اصلاح رقم‌های خرما و زیتون

قرار است در آینده مرکز تحقیقات زیتون در شهرستان نهبندان راه اندازی شود تا بررسی‌های بیشتری بر روی رقم‌های پرمحصول خرما و زیتون انجام شود.

هم اکنون از ۳۶۵ هکتار سطح زیر کشت خرما ۱۱۵ هکتار غیر بارور است و از ۳۳۰ هکتار زیتون ۱۷۰ هکتار آن محصول نمی‌دهند و کشاورزان امیدوارند با راه اندازی این مرکز تحقیقاتی، رقم‌های جدید زیتون و خرما معرفی و باردهی محصولات افزایش یابند.

از سوی دیگر خرمای شهرستان نهبندان در خراسان جنوبی زبانزد است و نیاز به سردخانه دارد تا گندیده و ترش نشود.

اما آنچه که حائز اهمیت است آن است که تا زمانی که این حجم از درختان نابارور در این شهرستان وجود داشته باشد سرمایه گذار را به سرمایه گذاری در این منطقه ترغیب نمی‌کند و نیاز است تا دولت مردان بیشتر به این دو محصول مزیت دار و با ارزش شهرستان نهبندان توجه کنند و به دنبال جذب اعتبارات ملی در مجلس برای رفع مشکلات خرما و زیتون باشند نه چشم به راه آمدن سرمایه گذار.

گزارش از زهرا رضوانیان