یکی از بیماری‌هایی که سلامت کودکان را به‌شدت تهدید می‌کند، بیماری مزمن کبدی است.

بیماری کبدی مزمن عبارت است از فعالیت غیر طبیعی کبد همراه با التهاب و نکروز به مدت حداقل ۶ ماه.

این بیماری ناشی از یک رشته اختلالات با علل و شدت متغیر است که از فرم‌های غیر پیش‌رونده تا اشکال شدید را در برمی‌گیرد.

اشکال شدید این بیماری همراه با تشکیل زخم یا اسکار در کبد و تغییر ساختمان آن هستند و در صورت پیشرفت، نهایتاً به بیماری سیروز منتهی می‌شوند.

شایع‌ترین نشانه‌های بالینی در بیماری‌های کبدی شامل زردی و کلستاز، بزرگی کبد، فشار خون بالا در ورید کبدی، نارسایی کبدی و آنسفالوپاتی کبدی مزمن هستند.

بیماری مزمن کبدی به گفته متخصصان صرف نظر از نوع آن، کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد و در صورت بروز در کودکان، زندگی نامطلوبی را برای آن‌ها رقم می‌زند.

کودکان مبتلا به بیماری کبدی مزمن علائمی مانند درد شکم، خستگی و نشانه‌های خلقی را دارند. این بیماری منجر به آسیب‌های پاتوفیزیولوژی پیچیده‌ای در کبد می‌شود و از آن جایی که کبد ارگان اصلی متابولیسم غذا و انرژی است، آسیب رسیدن به آن باعث اختلال در هضم، جذب، توزیع، ذخیره و کاربرد غذا در کودکان مبتلا می‌شود.

بدین ترتیب علت زمینه‌ای بیماری در کودکان مبتلا هرچه که باشد، می‌تواند منجر به بی کفایتی و سیروز کبدی شده و مشکلات متعددی را برای سلامت عمومی آن‌ها به وجود آورد.

در یک تحقیق پژوهشی که توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد و دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این خصوص انجام شده است، سعی شده تأثیر یک برنامه تعدیل رژیم غذایی بر وضعیت کودکان مبتلابه بیماری مزمن کبدی مورد بررسی قرار گیرد.

محققان، این پژوهش را بر روی ۷۵ کودک بیمار بیمارستان قائم مشهد انجام داده‌اند و در این راستا برای گروهی از آنان، علاوه بر مراقبت معمول، برنامه آموزشی تعدیل رژیم غذایی را در طول ۶ جلسه کارگاهی ارائه کرده‌اند.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که برنامه تعدیل رژیم غذایی، اثرات مثبتی بر وضعیت اختصاصی کبدی کودکان مورد آزمایش داشته است؛ به‌نحوی‌که بین دو گروه کنترل و مداخله از نظر آزمون‌های اختصاصی کبدی شامل پروترومبین، آلبومین، آسپارتات ترانس آمیناز (ALS) و آلانین ترانس آمیناز (ALT) تفاوت معنی‌دار و قابل توجهی حاصل شده است.

زهرا نامجو، محقق گروه پرستاری کودکان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد و همکارانش دراین‌باره گفتند: استفاده از رژیم غذایی کم‌کالری در کنترل و مدیریت بیماری کبدی مزمن جایگاه ویژه‌ای دارد؛ چراکه در اکثر این بیماران، افزایش چربی‌های پلاسما و سایر عوامل خطر متابولیک مانند چاقی دیده‌شده است. به‌نحوی‌که در بسیاری از مطالعات افزایش چربی احشایی گزارش می‌شود. بنابراین یکی از روش‌های درمان کبد چرب غیر الکلی، کاهش تدریجی وزن است که منجر به کاهش سطح آنزیم‌های کبدی سرم و التهاب و فیبروز می‌ شود.

آن‌ها افزودند: با توجه به نتایج این پژوهش، می‌توان با استفاده از کتاب راهنمای عملی تغذیه در کودکان مبتلا به بیماری کبدی مزمن، برای بهبود وضعیت تغذیه و پیشگیری از سوء تغذیه و بهبود وضعیت کبد اقدام کرد.

آگاهی از نتایج این پژوهش می‌تواند سطح دانش پرستاران و تیم‌های درمانی را در جهت بهبود وضعیت تغذیه کودکان مبتلا به بیماری مزمن کبدی افزایش دهد. علاوه بر آن، به گفته نامجو و همکارانش، کتاب ارائه‌شده در این طرح پژوهشی می‌تواند در کارگاه‌ها و سمینارها ارائه شود و راهنمایی جامع تغذیه برای کودکان مبتلا به بیماری کبدی مزمن باشد.