لیلا وصالی کارشناس سواد رسانه‌ای در رابطه با مهارت‌های صحت سنجی محتوا‌های رسانه‌ای منتشر شده در رسانه‌ها گفت: برای شناسایی و صحت‌سنجی پیام‌هایی که در رسانه‌ها منتشر می‌شوند، مهارت‌های بسیاری وجود دارند که باید آن‌ها را بیاموزیم. در گذشته میزان اطلاعاتی که در اختیار مردم قرار می‌گرفت بسیار کم و محدود بود و در نتیجه در عرضه اطلاعات رقابت وجود داشت، اما اکنون ما در نسل فراوانی اطلاعات وجود دارد و به همین دلیل آن چه اهمیت بسیاری دارد اقتصاد توجه است.

اقتصاد توجه یعنی یک فرد توجه افراد بیشتری را به خود جلب کند

وصالی ضمن اشاره به لزوم داشتن سواد رسانه‌ای برای تشخیص صحت محتوای پیام رسانه‌ها ادامه داد: اقتصاد توجه به معنای آن است که هر فردی که بتواند توجه افراد بیشتری را به خود جلب کند مبانی اقتصادی خود را افزایش داده است. در این عصر برای تشخیص صحت محتوایی پیام باید بتوانیم سواد رسانه‌ای داشته باشیم و از آن استفاده کنیم. ما در ابتدا باید از خود بپرسیم چه فردی، با چه هدفی، برای کدام مخاطب، با استفاده از چه ابزار‌هایی و با هدف چه نوعی از اثرگذاری در جامعه یک پیام را به اشتراک گذاشته است.

بیشتربخوانید

• فضای مجازی مهمترین هدف در حوزه جنگ شناختی است/ جهاد تبیین، راهکاری اساسی در برابر جنگ شناختی دشمن

وی افزود: همچنین چند نکته در مورد تقویت دیدگاه انتقادی درباره پیام‌های رسانه‌ای وجود دارد که باعث می‌شود بتوانیم محتوای دروغین را تشخیص دهیم. به طور کلی با رشد رسانه‌ها و فناوری‌ها راستی‌آزمایی و صحت‌سنجی محتوا بسیار دشوار می‌شود.

رسانه‌ها چیزی بر ضد منافع صاحبان رسانه بیان نمی‌کنند

او اظهار داشت: ما باید بتوانیم فهم و شرایط مناسبات یک پیام را بشناسیم؛ برای مثال باید بدانم یک رسانه از چه منابع مالی استفاده می‌کند و پشتوانه آن کجا است. رسانه‌ها نمی‌توانند چیزی بر ضد منافع صاحبان رسانه بیان کنند در نتیجه ما باید به این موضوع توجه کنیم که آیا ما منافع مشترکی با صاحبان رسانه مورد نظر داریم یا اینطور نیست.

این کارشناس سواد رسانه‌ای گفت: معمولا تمام پیام‌های ارسال شده به سمت ما مناسبات اقتصادی خود را دارند؛ برای مثال سریال‌هایی که به دست ما می‌رسند نیز از تبلیغات خود برخوردارند و رد و بدل مالی داشته‌اند. حتی پیام‌هایی که در آن‌ها از خواص یک دارو یا گیاه گفته می‌شوند نیز می‌توانند اهداف مشخصی داشته باشند.

پیام‌ها چه سبک زندگی و ارزش‌هایی را به ما منتقل می‌کنند؟

وصالی ادامه داد: ما همچنین باید بفهمیم که پیام‌های ارسال شده چه سبک زندگی و ارزش‌هایی را به ما منتقل می‌کنند و آیا این ارزش‌ها با سبک زندگی ما همخوانی دارند یا بر ضد آن‌ها هستند. ما برای داشتن درک بیشتر از این مسئله باید شناخت خوبی از ارزش‌های خود داشته باشیم. پیام‌ها معمولا از نظر زیبایی سطح بالایی دارند تا بتوانند توجه مخاطبان را جلب کنند و به همین دلیل با داشتن شناخت درست از سبک زندگی خود می‌شود جلوی تاثیرگذاری این پیام‌ها را گرفت.

او ادامه داد: کسانی که فراسوی مرز‌های ایران هستند اخبار را به صورت دست دوم دریافت می‌کنند و به همین دلیل شایعات در خارج از کشور بیشتر رشد پیدا می‌کنند و شنیده می‌شوند. این اخبار معمولا توسط افرادی به کشور‌های خارجی انتقال داده می‌شود که آموزش خبرنگاری ندیده‌اند و در نتیجه اخبار خود را صحت‌سنجی نکرده‌اند.

منبع: فارس