معضل مسکن در کلانشهری چون تهران جزو مشکلات و معضلات عمده و ثابتی است که می توان گفت در سال‌های اخیر وضعیت پیچیده‌تر و سخت‌تر هم شده است؛ اجاره‌های سنگین و گزافی که با حقوق اغلب شهروندان چه آن‌ها که شغل دولتی دارند و کارمند دولت هستند و چه کسانی که صاحب مشاغل آزاد محسوب می‌شوند هیچ گونه همخوانی و هماهنگی ندارد و بیراهه نیست اگر بگوییم قشر متوسط جامعه هم در تأمین مسکن مناسب در شهری مثل تهران عاجز و ناتوان هستند.

 مدیریت شهری دوره ششم از همان روز اول یکی از شعارهایش رسیدگی به مسکن پایتخت نشینان بود و شاید بتوان این شعار و وعده را برای رفع معضل مسکن به فال نیک گرفت تا شاید پس از سالها درماندگی و بی‌پناهی مستاجران طعم شیرین خانه‌دار شدن را بچشند و از طرفی هم دست دلالان بی‌انصافی که اولین کارشان سیاه نمایی در بازار مسکن و ساخت و ساز و کسب پول‌های نجومی بی دردسر از آشفته بازار بود را هم از این حوزه کوتاه کند. البته باید دید که تا چه حد این شعار به نتیجه می رسد! به گفته برخی مسئولان، بیش از نیمی از مردم شهر تهران اجاره نشین بوده و از داشتن سقف خانه‌ای که برای خودشان باشد محروم هستند و از آن بدتر توانایی پرداخت اجاره های نجومی را هم ندارند.

متاسفانه بد مسکنی و بی‌مسکنی دو مشکل عمده اهالی پایتخت محسوب می‌شوند و این دو مشکل بزرگ بسیاری از خانواده‌هایی که در سال‌های نه چندان دور وضع مالی مناسب و متوسط داشتند را هم دچار چالش کرده و قشر فقیر جامعه را هم به حاشیه‌های ناامن و پرمخاطره شهر تهران رانده است و طبق آمار اخیر  ۵۱ درصد مردم تهران اجاره‌نشین هستند و خرید مسکن در تهران ۶۷ سال برای یک فرد عادی زمان می‌برد، یعنی چند نسل باید بگذرد تا یک خانواده بتواند خانه‌دار شود.

یکی از راهکارهایی که می تواند به مسکن کمک کند طبیعتا تخفیف عوارض ساخت و ساز است،  وقتی تولید مسکن رونق بگیرد اجاره نشینی کمتر می‌شود و تخفیف در عوارض باعث می‌شود که به طور مثال پروژه های مسکنی که ۷۰ درصد آن‌ها تمام شده است ۳۰ درصد باقیمانده هم با برخورداری از این گونه تخفیفات زودتر به پایان برسد و هزینه‌های مسکن برای مردم کاهش پیدا کند.

خلیل محبت خواه مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان در ارتباط با این موضوع اظهار کرد:در قانون جهش تولید مسکن و نهضت ملی مسکن گفته شده بود که ۳۰ تا ۵۰ درصد تخفیف در پرداخت عوارض ساخت شامل حال سازندگان شود.

وی تاکید کرد: هر چقدر تخفیفات عوارض ساخت مسکن بیشتر باشد ساخت و ساز بیشتر شده و سازندگان مسکن همان مبالغی که جهت دریافت پروانه و عوارض به نظام مهندسی داده می‌شود را می‌توانند در اجرای ساختمان صرف کنند. وقتی تولید مسکن رونق بگیرد اجاره نشینی کمتر می‌شود و تخفیف در عوارض باعث می‌شود که به طور مثال پروژه های مسکنی که ۷۰ درصد آن‌ها تمام شده است ۳۰ درصد باقیمانده هم با برخورداری از این گونه تخفیفات زودتر به پایان برسد و هزینه‌های مسکن برای مردم کاهش پیدا کند.

افزون بر این؛ مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان هم اعلام کرد که مردم چه تخفیف بگیرند و چه تخفیف نگیرند، باید حتما ساختمان‌های ایمن بسازند و تخفیفات که در خصوص عوارض ساخت و ساز لحاظ شده است، در مورد ایمن ساختن ساختمان‌های مسکونی فرقی ندارد.

وی تصریح کرد: تخفیفاتی که برای عوارض ساخت و ساز ساختمان‌های مسکونی تعیین شده باعث می‌شود تا افرادی  که مبلغ پیش از تخفیف را نداشته‌اند پس از دریافت تخفیف تامین کرده و نقدا بپردازند و از تخفیف ۴۰ درصدی که برای یک ماه اول گذاشتیم استفاده کنند.هر کسی که پول عوارض خود را نقدا پرداخت کند می‌تواند از تخفیف عوارض ساخت و ساز بهره ببرد و قاعدتا مردم هم می‌توانند از این شرایط برخوردار شوند.

چمران تأکید کرد: کسانی که بساز و بفروش هستند، چون بلافاصله پول خود را مجددا به کار میکشند عموما پول نقد کمتر دارند و مردم عادی ممکن است امکانات بیشتری در این زمینه داشته باشند و از این رو تخفیفات در نظر گرفته شده در پرداخت عوارض ساخت و ساز بیشتر به نفع مردم خواهد بود. اقساطی کردن پرداختعوارض ساخت و ساز مسکن می‌تواند به افرادی که پول نقد زیادی ندارند کمک کند تا با استفاده از این امکان کار ساخت مسکن خود را انجام بدهند.

بر اساس امضای ۵ تفاهم نامه شهرداری  با سپاه، ارتش، فراجا،تامین اجتماعی و همچنین با مشارکت بخش خصوصی ۱۵۰ هزار واحد مسکونی دیگر نیز علاوه بر آن تعداد واحدهایی است که سازمان نوسازی شهرداری تهران مسئولیت ساخت آن را بر عهده دارد و باید دید که تا چه حد به مرز تحقق نزدیک می شود، متاسفانه در تهران حدود یک میلیون مسکن کم داریم و تعداد اجاره نشین ها هم که چه بگوییم؟ روز به روز بیشتر می شود! 

حتی این موضوع بر مسئولان هم پوشیده نیست، شهردار تهران معتقد است که در بررسی‌های صورت گرفته به این نتیجه می‌رسیم که با ابلاغیه‌ها و ایجاد تنگناها نه تنها برای مردم راه را باز نکرده‌ایم بلکه شرایطی را ایجاد کرده‌ایم که قیمت مسکن سرسام آور شده است. هیچ پاسخ شایسته‌ای در مقابل وضعیت موجود وجود ندارد که دو سوم پول و اعتبار فردی در سبد خانوار صرف داشتن سرپناه شود. پس از دهها سال باید به نقطه‌ای برسیم که اگر بناست مشکلات متعدد کشور حل شود در ابتدا سد بزرگی به نام مسکن وجود دارد.

حال باید منتظر ماند و دید مدیریت شهری دوره ششم درباره چنین معضل بزرگ  و مهمی که هم و قم سهم زیادی از جامعه است، وعده هایش را آیا به درستی عملیاتی می کند یا خیر؟ زیرا هر مسئولی اگر اهتمام لازم به موضوعی همچون مسکنی را داشته باشد و کارنامه ای درخشان داشته باشد، علاوه بر رضایت، دعای خیر مردم هم همراهش است.

گزارش از نوشین نثاری