امروزه با افزایش آمار جدایی و طلاق، روانشناسان توصیه میکنند تا دختران و پسران در انتخاب همسر عجله نکنند و قبل از ازدواج به شناخت درست و کافی دست یابند. به توصیه مشاوران یکی از مسائل مهمی که در امر ازدواج باید موردتوجه قرار بگیرد، تشخص میزان کمالگرایی در طرف مقابل است چراکه پژوهشها نشان میدهد که مدت دوام ازدواج با افراد کمالگرا، ۴۷ درصد کمتر از افرادی است که نگاه ایدهآل به رابطه ندارند. از طرفی، آمار طلاق بین افراد کمالگرا بالا است و شانس ازدواج آنها تقریباً نصف افرادی است که نگاه ایدهآلگرایانه ندارند و سختگیر نیستند.
ابوالقاسم مهری نژاد، مشاور ازدواج و استاد دانشگاه در رابطه با دشواریهای ازدواج با افراد کمالگرا میگوید: «زیاد انتقاد کردن، زود ناامید شدن، نظم وسواسی و ریزبینی بیشازاندازه از رایجترین مشخصههای رابطه با افراد کمالگرا است. این رفتارها باعث میشود ازدواج با این افراد دشوار و بیش از ازدواج افراد عادی در معرض شکست باشد.»
افراد کمالگرا همسری کامل و بینقص میخواهند
دکتر مهری نژاد در توضیح فرد کمالگرا میگوید: «انسان ذاتاً دنبال رشد و پیشرفت است. تمایل انسان به کمالگرایی و رشد ممکن است درزمینههای مختلف ازجمله مذهبی، اقتصادی، ظاهری، فرزنداوری، تحصیل، ارتباطی، احساسی و... بروز پیدا کند، اما شدت کمالگرایی در افراد مختلف، متفاوت است و افراد کمالگرا استاندارهای بسیار بالایی دارند.»
به گفته مهری نژاد، کمالگرایی یک ویژگی شخصیتی است مانند هر ویژگی دیگری که فرد ممکن است داشته باشد مثل خجالتی بودن یا برونگرایی. او تأکید میکند: «افراد کمالگرا علاوه بر اینکه تمایل دارند خودشان در همه زمینهها کامل و بینقص باشند، به دنبال همسر بینقص و کامل میگردند و دوست دارند تا همسر و فرزندانشان نیز درزمینههای مختلف عالی و موفق باشند.»
راضی کردن یک کمالگرا کار آسانی نیست
مهری نژاد میگوید زندگی با فرد کمالگرا بسیار دشوار است: «کمالگرایی معمولاً با وسواس، ایرادگیری و ریزبینی ارتباط دارد. این مسئله باعث میشود تا فرد کمالگرا انتظارات غیرواقعبینانهای از همسرش داشته باشد. ازاینرو، او بهسختی طرف مقابل را کامل و بینقص میبیند و به همین جهت، بهطرف مقابل فشار وارد میکند.»
این روانشناس ادامه میدهد: «فرد کمالگرای افراطی، در امور مختلف ازجمله آشپزی، ظاهر، نظافت خانه، روابط اجتماعی و... به شریک زندگیاش ایراد وارد کند و از او میخواهد که بهترین باشد.»
مهری نژاد با اشاره به قواعد اولیه روابط زوجین میگوید: «قاعده اولیه در روابط این است که زوجین همدیگر را همانگونه که هستند، بپذیرند، اما متأسفانه افراد کمالگرا اینگونه نیستند و اغلب نمیتوانند طرف مقابل را همانگونه که هست، بپذیرد، چون طرف مقابل کامل نیست و فرد کمالگرا به دنبال همسری کامل و بینقص است.»
آیا ازدواج دو فرد کمالگرا هم میتواند مشکلساز باشد؟
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال میگوید: «همه افراد ذاتاً تمایل به رشد و ارتقا دارند و همانطور که اشاره کردم درصد کمالگرایی در افراد متفاوت است. طبیعتاً در زوجینی که هر دو موفق هستند، یک نسبت کمالگرایی وجود دارد و وجود کمالگرایی در هر دو فرد بهشرط همکفوی در سایر امور نه تنها مشکلساز نیست بلکه ممکن است باعث رشد زوجین در کنار یکدیگر شود.»
روشهایی برای پی بردن به کمالگرایی طرف مقابل
یکی از مسائل مهم در انتخاب همسر، شناخت میزان کمالگرایی طرف مقابل است، اما اینکه چطور میتوان در دوران خواستگاری میزان کمالگرایی فرد را تشخیص داد، موضوعی است که دکتر مهری نژاد درباره آن توضیح میدهد: «همه افراد پیشینه و اهدافی دارند که با بررسی بر روی آنها میتوان میزان کمالگرایی را تشخیص داد؛ بهعنوانمثال، نمرات دانشگاه، دانشگاه محل تحصیل و رزومه کاری ازجمله مسائلی است که میتواند نمایانگر میزان کمالگرایی افراد باشد.»
این روانشناس میگوید توجه بهظاهر و پرسیدن برخی از سؤالات در دوران خواستگاری از دیگر مواردی است که میتواند نوع و میزان کمالگرایی را مشخص کند: «پرسیدن سؤال درباره اهداف و برنامه برای آینده، توقعات از همسر، نحوه برگزاری مراسم عروسی و نوع پوشش و ظاهر ازجمله اموری است که در خواستگاری باید به آنها توجه شود. چنانچه فردی درباره این مسائل بلندپروازانه صحبت کند و از توقعات بالایی برخوردار باشد، احتمال کمالگرایی در فرد وجود دارد.»
مهری نژاد ادامه میدهد: «نشانههای ظاهری و پرسیدن برخی سؤالات در دروان خواستگاری تنها راه برای تشخیص کمالگرایی در افراد است، اما میزان کمالگرایی در افراد مسئلهای است که تنها توسط متخصص و روانشناس قابلتشخیص است.»
این روانشناس تأکید میکند: «توجه به کمالگرایی از موضوعات مهمی است که در ازدواج باید به آنها توجه شود چراکه برخی افراد از کمالگرایی بالا و ظرفیت پایینی برخوردارند و هرچقدر فاصله بین ایدهآل و واقعیت فرد بیشتر باشد، این مسئله میتواند باعث تنش در زندگی شود؛ لذا لازم است تا با مراجعه به متخصص و انجام تستهای روانشناسی، نوع و میزان کمالگرایی تشخیص داده شود.»
به دنبال درمان کمالگرایی باشید
مهری نژاد میگوید: «یک مشکل اساسی در افراد کمالگرا این است این افراد ایدهآلهایی دارند و ناتوانی در دستیابی به آن ایدهآلها اغلب باعث میشود تا آنها خودشان را قبول نداشته باشند؛ به همین جهت دچار اضطراب، ناامیدی و یأس، افسردگی و تنش میشوند.»
این استاد دانشگاه به افراد کمالگرا توصیه میکند ترجیحاً قبل از ازدواج این ویژگی را کنترل کنند وگرنه در زندگی مشترک دچار مشکل خواهند شد: «هرکسی در زندگی لازم است تا هرازگاهی بر روی افکار، گروههای ارتباطی و احساسات خود بازبینی کند و برای پی بردن به درصد کمالگرایی و رفع آن تحت نظر متخصص رواندرمانگر قرار بگیرد چراکه کمالگرایی و عدم درمان آن میتواند مانع بزرگی در ازدواج و انتخاب همسر باشد.»
این روانشناس به افراد کمالگرایی که در زندگی مشترک به سر میبرند نیز توصیه میکند: «باید به این مسئله باور پیدا کنید که هر انسانی ظرفیتی دارد و توانایی افراد در امور اقتصادی، تحصیلی، آشپزی، خانهداری، روابط عاطفی و... متفاوت است لذا برای حفظ آرامش در زندگی مشترک لازم است تا همسرتان را همانگونه که است، بپذیرید.»
به گفته مهری نژاد، درک متقابل یکی دیگر از اصول زندگی با فرد کمالگرا است: «برای ثبات آرامش در زندگی، فرد کمالگرا باید کمی از استانداردها و توقعات خود نسبت به همسرش کم کند و همسر فرد کمالگرا نیز باید با بالا بردن آستانه تحمل خود تلاش کند به همسرش در ناامیدی و افسردگی کمک نماید.»
مهری نژاد در پایان تأکید میکند: «کمالگرایی تا زمانی که متوجه خود فرد باشد مشکلی ایجاد نمیکند؛ شما میتوانید کمالگرایی بالایی داشته باشید و بخواهید در مسائل تحصیلی، مالی و حتی احساسی رشد کنید، اما بهشرط آنکه برای دستیابی به اهدافتان تلاش کنید و مراقب باشید تا کمالگرایی در ازدواج و روابط با همسرتان تأثیر نگذارد.»
منبع: ایرنا