با توجه به فعالیت‌های اخیر چین در حوزه فضا، این کشور بخاطر پیشرفت‌های چشمگیری که در حوزه فضا داشته اکنون قدرت خود در این عرصه را بیش از پبش احساس می‌کند و قصد دارد در این حوزه با ابرقدرت‌هایی همچون ناسا به رقابت بپردازد.

آمریکا تنها کشوری است که فضانوردان را روی ماه قرار داده و آخرین فرود آن تقریبا ۵۰ سال پیش طی ماموریت آپولو (Apollo) بود. اما اکنون چین و ناسا در حال رقابت برای انجام اولین ماموریت پس از ۵۰ سال و فرود انسان بر ماه هستند.

دو پرتاب اخیر نشان می‌دهد که ناسا ممکن است برتری داشته باشد، اما هنوز برنده مشخصی وجود ندارد. چین برنامه کاوش ماه خود را در سال ۲۰۰۴ آغاز کرد و از سال ۲۰۰۷ تاکنون پنج کاوشگر رباتیک را به فضا پرتاب کرده است. ناسا موشک جدید ماه خود را برای اولین بار در ۱۵ نوامبر به فضا پرتاب کرد که این موشک حامل سفینه فضایی اوریون است که برای حمل فضانوردان در ماموریت‌های بعدی ماه طراحی شده است. اکنون اوریون بدون خدمه در یک پرواز آزمایشی دور ماه می‌چرخد تا مطمئن شود دفعه بعد می‌تواند با خیال راحت مسافران خود را به آنجا ببرد.

در حالی که تا چندی پیش جهان با ابرغولی به نام کرونا در حال مبارزه بود و بیشتر توجه و تمرکز اکثر دانشمندان جهان بر روی توسعه روشی نوین برای مبارزه با این ویروس منحوس بود، چینی‌ها با آرامش در حال پیش بردن یک به یک برنامه‌های فضایی خود بودند و حتی توانستند در سال ۲۰۲۱ بخش اصلی ایستگاه فضایی‌شان را نیز پرتاب کنند. یکی از دلایلی که چین به ساخت ایستگاه فضایی خود روی آورده این است که چین قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ به قدرت اصلی فضایی تبدیل شود تا با رقبای خود از جمله ایالات متحده، روسیه و آژانس فضایی اروپا همگام شود و پیشرفته‌ترین ایستگاه فضایی را که به دور زمین می‌چرخد، ​​ایجاد کند.

چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان میلیارد‌ها دلار در برنامه فضایی نظامی خود صرف کرده است و در نهایت نیز امیدوار است بتواند انسان را به ماه بفرستد. چین برای آنکه بتواند همپای رقبایی، چون ایالات متحده آمریکا و روسیه شود، راه زیادی را طی کرده است؛ چرا که فضانوردان این دو کشور تاکنون اکتشافات فضایی گسترده‌ای را انجام داده‌اند و تجربه بسیاری نیز در انجام این کار دارند.

پس از گام نهادن آمریکا و روسیه، چین ساخت ایستگاه فضایی خود را آغاز کرد. آزمایشگاه تیانگونگ یک در سال ۲۰۱۱ پرتاب شد. در سال ۲۰۱۳ دومین فضانورد زن چینی به نام "وانگ یاپینگ" یک ویدئو از داخل ماژول این ایستگاه فضایی برای تمام کودکان سراسر جهان ثبت کرد. این فضاپیما همچنین برای آزمایش‌های پزشکی و مهمتر از همه آزمایش‌هایی که برای آماده‌سازی ساخت ایستگاه فضایی در نظر گرفته شده بود، استفاده شد.

علاوه بر یک ایستگاه فضایی، چین همچنین در حال برنامه‌ریزی برای ساخت پایگاهی در ماه است و سازمان فضایی ملی این کشور اعلام کرد که قصد دارد تا سال ۲۰۲۹ یک ماموریت سرنشین‌دار به ماه را پرتاب کند. اما ماموریت سفر به ماه آن‌ها در سال ۲۰۱۷ و زمانی که موشک لانگ مارچ-۵ Y ۲ (یک پرتابگر فوق سنگین) در ماموریت ارسال ماهواره‌های ارتباطی به مدار ناکام ماند، با شکست مواجه شد.

یک موشک "لانگ مارچ ۲ اف" (Long March-۲ F) حامل ماموریت شنژو-۱۵ چین در مرکز پرتاب ماهواره جیوچوان در استان گانسو چین قرار دارد

چین ۲۹ نوامبر سال جاری میلادی سه فضانورد چینی را در یک ماموریت به نام شنژو-۱۵ راهی ایستگاه فضایی تیانگونگ کرد و هم اکنون شش فضانورد که سه نفر از آن‌ها فضانوردان ماموریت شنژو-۱۴ هستند در این ایستگاه حضور دارند. چین ایستگاه فضایی تیانگونگ را در طول یک سال و نیم گذشته ساخت و آن را در ماه اکتبر تکمیل کرد. این پرتاب آغاز چرخش منظم فضانوردان چینی است که کارکنان آزمایشگاه مداری را تشکیل می‌دهند. چین در ماه‌های اخیر، دو ماژول را راه‌اندازی کرد تا به ماژول "تیانه" (Tianhe) بپیوندد. این ماموریت‌های بزرگ نشان دهنده تکمیل ایستگاه فضایی T شکل تیانگونگ است. چین قصد دارد تیانگونگ را حداقل برای یک دهه دارای سرنشین و عملیاتی نگه دارد. این بدان معناست که باید بیشتر از ایستگاه فضایی بین‌المللی دوام بیاورد و احتمالا به تنها ایستگاه فضایی در مدار بالای زمین تبدیل شود.

یک دانشمند برجسته چینی اخیرا اعلام کرده از آنجایی که ایستگاه فضایی تیانگونگ چین اخیرا مونتاژ درون مداری خود را تکمیل کرده است، کارشناسان پزشکی فضایی این کشور برنامه‌ای برای راه اندازی یک "بیمارستان فضایی" برای خدمت به فضانوردان را آغاز کرده‌اند.

این دانشمند گفت: یک ایده اصلی این است که ما می‌توانیم یک مجموعه پزشکی کوچک را در داخل ایستگاه فضایی یا فضاپیما‌های دیگر قرار دهیم که بتواند نیاز‌های اساسی فضانوردان را تشخیص داده و آن‌ها را درمان کنند.

تصویری از اوریون، ماه و زمین در حالی که این سفینه فضایی به دورترین نقطه خود از سیاره ما می‌رسد

در حالی که ناسا در حال آزمایش سخت افزار ماه خود در مدار ماه است، چین به طور محکم در مدار زمین گیر کرده است. مقامات چینی می‌گویند ایستگاه فضایی آن‌ها گامی مهم به سمت ماه است و آن‌ها در حال توسعه سخت افزار برای فرود روی ماه هستند. با توجه به اطلاعات محدودی که چین در مورد برنامه ماه خود به اشتراک گذاشته است، ارزیابی اینکه چقدر به ناسا نزدیک است دشوار است. رئیس ناسا چین را یک "رقیب تهاجمی" برای سفر به ماه می‌داند

"بیل نلسون" رییس ناسا گفت که ناسا می‌خواهد قبل از چین به ماه برسد

ناسا قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ فضانوردان خود را در قطب جنوب ماه فرود آورد، اما بسیاری از کارشناسان و بازرس کل آژانس می‌گویند که این جدول زمانی غیرواقعی است. به گفته اندرو جونز (Andrew Jones) روزنامه‌نگار برجسته انگلیسی زبان که برنامه‌های فضایی چین را پوشش می‌دهد، "یه پیجیان (Ye Peijian) طراح و مهندس برنامه ماه چین در نوامبر ۲۰۲۱ به تلویزیون دولتی چین گفت، چین می‌تواند تا سال ۲۰۳۰ مردم خود را بر ماه فرود آورد. محرمانه بودن برنامه ماه چین، ارزیابی این جدول زمانی را برای تحلیلگران خارجی دشوار می‌کند، اما رئیس ناسا احساس کرده است که رقابت تنگاتنگ است.

تصویر ایستگاه فضایی بین‌المللی در بالا و تصویری از ایستگاه فضایی تیانگونگ چین در پایین

بیل نلسون، مدیر ناسا، در یک نشست مطبوعاتی در نوامبر ۲۰۲۱ گفت: ما همه دلایلی داریم که باور کنیم رقیبی داریم، یک رقیب بسیار تهاجمی. چینی‌ها می‌خواهند با فضانوردان‌شان به ماه بازگردند.

او افزود: این موضع ناسا و به اعتقاد من، دولت ایالات متحده است که می‌خواهیم ما ابتدا در آنجا باشیم و بعد از نیم قرن دوباره به ماه برگردیم.

نلسون گفت: برنامه فضایی چین به طور فزاینده‌ای قادر است فضانوردان چینی را خیلی زودتر از آنچه که در ابتدا انتظار می‌رفت فرود بیاورد. ما تا جایی که می‌توانیم تهاجمی خواهیم بود و به روشی ایمن و از نظر فنی امکان‌پذیر برای شکست دادن رقبای خود عمل می‌کنیم.

یک مانکن در سفینه فضایی اوریون ناسا در سمت چپ قرار دارد، در حالی که چین سه فضانورد خود را در سمت راست به ایستگاه فضایی تیانگونگ می‌فرستد

ساخت پایگاه در ماه زمینه ساز مسابقه فضایی بزرگتر است: مریخ

جونز گزارش داد که چین و ناسا برخی از نقاط فرود مشابه را در قطب جنوب ماه شناسایی کرده‌اند. هر دو برنامه‌های بلندمدتی برای ساخت ایستگاه‌های دائمی در سطح ماه دارند و در حال ایجاد ائتلاف‌هایی برای همکاری با کشور‌های دیگر در آنجا هستند، اما قصد ندارند با یکدیگر همکاری کنند.

قطب جنوب ماه می‌تواند به املاک و مستغلات با ارزشی تبدیل شود، زیرا به نظر می‌رسد که قسمت زیادی از آب ماه را در خود جای داده است. این یک منبع حیاتی برای برنامه‌های فضایی خواهد بود که قصد دارند فضانوردان را از ماه به مریخ بفرستند، زیرا آن‌ها می‌توانند آب را به هیدروژن و اکسیژن برای سوخت موشک تجزیه کنند.

به گفته "داگ لاورو" (Doug Loverro) معاون سابق ناسا، در مریخ رقابت فضایی تنگ‌تر است. لاورو به سی ان ان گفت: اگر هدف فرود آمدن روی ماه و بازگشت باشد، به وضوح ایالات متحده چین را شکست خواهد داد. هیچ شکی در مورد آن وجود ندارد. اما اگر هدف فرود اولین انسان‌ها بر روی مریخ باشد، پاسخ آنقدر‌ها قطعی نیست.

ناسا این ۱۳ منطقه را به عنوان اهداف بالقوه برای فرود انسانی خود بر ماه شناسایی کرده است

ناسا قصد دارد طی یک دهه آینده فضانوردانی را به مدت دو ماه برای کار و زندگی به ماه بفرستد. فضاپیمای آرتمیس ناسا هفته‌های گذشته راهی ماه شد و یک کپسول نسل جدید را ۵۰ سال پس از آخرین ماموریت آپولو برای یک سفر بدون خدمه به دور ماه فرستاد.

هدف این پرتاب که پس از تاخیر‌های متعد انجام شد، بازگرداندن فضانوردان به سطح ماه در این دهه و ایجاد پایگاهی پایدار در آنجا به عنوان پله‌ای برای اکتشافات انسانی آینده در مریخ است و اکنون ناسا گفته است که این برنامه در واقع یک گام مهم برای ارسال منظم خدمه به ماه و حتی برای ماندن آن‌ها برای دوره‌های طولانی‌تر است.

برنامه آرتمیس از سال ۲۰۱۷ در دست اجرا بوده و تاکنون حدود ۴۰ میلیارد دلار هزینه داشته است. هدف اصلی این ماموریت، ایجاد حضور پایدار در ماه در قالب یک ایستگاه فضایی و یک کمپ در ماه است.

منبع : ناسا