تحقیقات جدید گروهی از دانشمندان ایتالیایی، آزمایش‌های اولیه موفقیت‌آمیز یک بینی الکترونیکی را گزارش کرده که برای استشمام نشانگر‌های زیستی سرطان پروستات در ادرار طراحی شده است. این فناوری بر مبنای تحقیقات پیشین این گروه است که نشان داده بود سگ‌های موادیاب آموزش‌دیده می‌توانند سرطان پروستات را به دقت تشخیص دهند.

به نقل از نیو اطلس،  دانشمندان در چندین دهه اخیر مشاهده کرده‌اند که سگ‌های موادیاب می‌توانند انواع مختلف سرطان را به طور موثر تشخیص دهند. این یافته‌ها متعاقبا از توسعه فناوری بینی الکترونیکی خبر دادند که حسگر‌هایی برای شناسایی ترکیبات آلی فرار مسئول بو‌ها هستند.

این پژوهش جدید که به سرپرستی "جیانلوئیجی تاورنا" (Gianluigi Taverna)، پژوهشگر "دانشگاه هیومنیتاس" (Humanitas University) ایتالیا انجام شده، به طور ویژه به بررسی این موضوع پرداخته است که آیا می‌توان سگ‌ها را برای شناسایی سرطان پروستات با بوییدن ادرار بیمار آموزش داد. پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، نشان داد که سگ‌ها واقعا می‌توانند سرطان پروستات را از بوی ادرار تشخیص دهند.

تاورنا توضیح داد: این کشف تأیید کرد که تومور‌های پروستات، گروه خاصی از مواد آلی فرار را تولید می‌کنند که از نظر فنی به عنوان ترکیبات آلی فرار شناخته می‌شوند و سگ می‌تواند آن‌ها را با دقت بالایی تشخیص دهد. ما تصمیم گرفتیم روی این توانایی تمرکز کنیم تا به توسعه یک دستگاه تشخیصی پیشرفته بپردازیم که می‌تواند بخشی از آزمایش بالینی روزمره باشد.

این پروژه که "دیاگ نوز" (Diag-Nose) نام گرفته، نمونه اولیه سیستم بینی الکترونیکی را ارائه می‌دهد که برای شناسایی ترکیبات آلی فرار در ادرار بیماران مبتلا به سرطان پروستات طراحی شده است.

در این پروژه، کمتر از ۲۰۰ نمونه ادرار جمع‌آوری شد که نیمی از آن‌ها متعلق به بیماران مبتلا به سرطان پروستات تایید شده و نیمی متعلق به یک گروه کنترل‌شده سالم بودند. سیستم بینی الکترونیکی، دقت ۸۵ درصدی را در تشخیص نمونه‌های سرطان پروستات نشان داد. همچنین این سیستم، ۷۹ درصد ویژگی اختصاصی را ارائه کرد و نشان داد که از هر پنج بیمار سالم، سرطان پروستات یک نفر مثبت است.

اگرچه این میزان مثبت کاذب، نسبتا بالا است، اما پژوهشگران باور دارند که سیستم بینی الکترونیکی در ترکیب با روش‌های دیگر مانند آزمایش خون و بیوپسی می‌تواند به برخی از بیماران کمک کند تا از روش‌های تهاجمی غیرضروری بی‌نیاز شوند. تاورنا و "فابیو گریزی" (Fabio Grizzi)، همکار او باور دارند که اگر این فناوری بیشتر اصلاح شود، ارتقا می‌یابد. آزمایش‌های بزرگ‌تری نیز برای اعتبارسنجی قابلیت بینی الکترونیکی برنامه‌ریزی شده‌اند.

تاورنا و گریزی گفتند: برای اینکه بینی الکترونیکی به طور موثر به بخشی از آزمایش‌های بالینی روزمره تبدیل شود، مطالعات گسترده دیگری لازم است که به ما امکان بدهند تا نتایج به دست آمده را تأیید کنیم و قابلیت‌های نمونه اولیه را توسعه دهیم. بنابراین، گام بعدی برای تحقق بخشیدن به کاربرد بینی الکترونیکی، اعتبار بخشیدن به آن با مشارکت موسسات بالینی بین‌المللی است.

این پژوهش جدا از نخستین پژوهشی است که پیشتر یک سیستم بینی الکترونیکی را برای تشخیص سرطان پروستات از نمونه ادرار معرفی کرد. چندین پژوهش در سال‌های اخیر، صحت این ایده را نشان داده‌اند، اما هیچ یک از آن‌ها هنوز از نمونه اولیه به مرحله استفاده گسترده بالینی پیشرفت نکرده‌اند.

این پژوهش، در "International Journal of Urology" به چاپ رسید.