این گزارش به این نکته اشاره می‌کند که بازماندگی از تحصیل و ترک تحصیل یکی از اصلی‌ترین چالش‌های نظام آموزش و پرورش ایران است که در سال‌های اخیر به ویژه پس از همه گیری کووید-۱۹ و غیرحضوری شدن آموزش‌ها رشد چشمگیری داشته است.

گزارش دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‏های مجلس می‌افزاید که طبق آخرین آمار‌های اعلامی ازسوی وزارتخانه آموزش و پرورش در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ هرچند تلاش‌هایی برای جذب بازماندگان و تارکان از تحصیل و کاهش آمار نسبت به سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ انجام شده است، اما همچنان بیش از ۹۱۱ هزار نفر در مقاطع مختلف از تحصیل بازمانده اند و ۲۷۹ هزار دانش آموز نیز ترک تحصیل کرده اند.

نتایج بررسی‌های این گزارش نشان می‌دهد که پنج استان سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، تهران، خوزستان و آذربایجان غربی دارای بیشترین فراوانی مطلق بازماندگان از تحصیل هستند. همچنین استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان، آذربایجان غربی و کرمان نیز به ترتیب دارای بیشترین آمار تارکان از تحصیل در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ هستند.

گزارش دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‏های مجلس ضمن بررسی روند آماری بازماندگی و ترک تحصیل در سال‌های ۱۴۰۰-۱۳۹۳ راهکار‌هایی برای مقابله با مسئله بازماندگی و ترک تحصیل به نمایندگاه خانه ملت پیشنهاد می‌کند.

پژوهشگران این گزارش می‌افزایند که به نظر می‌رسد یکی از اصلی‌ترین چالش‌های این حوزه، فقدان آماری دقیق، شفاف و جامع از دانش آموزان بازمانده و تارک از تحصیل و شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آنان است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود ایجاد سامانه آماری جامع و یکپارچه با هماهنگی دستگاه‌های ذی ربط شامل آمار همه جانبه دانش آموزان، اصلاح ساختاری شورای پشتیبانی سوادآموزی، انجام مأموریت سوادآموزی توسط آموزگاران (مدارس ابتدایی) در اقصی نقاط کشور، اتخاذ رویکرد مدرسه محوری در ریشه کنی بیسوادی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل، استفاده از فناوری اطلاعات و آموزش‌های ترکیبی، تهیه نقشه جامع سوادآموزی، ایجاد فرصت‌های آموزشی متنوع، اصلاح برنامه درسی با رویکرد انعطاف پذیری و همچنین اصلاح قانون بازگشایی مدارس مصوب سال ۱۳۷۶ از دیگر راهکار‌های ارائه شده در این گزارش است.