امروز ۲۹ دی ماه روزی است که در تقویم از آن تحت عنوان روز ملی هوای پاک نام برده شده...؛ هوای پاک! لفظی که با خود تمیزی و حس خوب به همراه دارد، اما مدت هاست که تهران و تهرانی‌ها از آن برخوردار نیستند و روز به روز هوای پایتخت آلوده‌تر می‌شود! طبق آمار جدیدی که از شرکت کنترل کیفیت هوا پیگیری کردیم،  پایتخت‌نشینان از ابتدای سال تاکنون ۱۵۵ روز هوای قابل قبول، ۱۱۷ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، ۲۵ روز هوای ناسالم برای همه افراد جامعه، دو روز هوای بسیار ناسالم، دو روز هوای خطرناک و تنها دو روز هوای پاک را تجربه کردند. 

طبق میانگین آماری و طبق شاخص های بین المللی تهران نوزدهمین شهر آلوده دنیاست...

موضوع آلودگی هوا این روزها مورد تاکید مسئولان قرار گرفته و هشدارهایی در این خصوص می دهند اما متاسفانه پاسکاری در این حوزه توسط تعدادی از دستگاه ها مشاهده می شود و همین نکته را اخیرا زاکانی شهردار تهران اعلام کرد، او به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت که با پاس‌کاری نمی‌توان مشکل آلودگی هوا و ترافیک را حل کرد و این کار نیاز به همت دارد. این همت عالی در متن جامعه و مدیران کشور وجود دارد تا رونقی را برای کشور ایجاد کنند؛ البته آلودگی هوا برخی شاخصه های مشترک از جمله خودروهای فرسوده، سوخت و حمل و نقل عمومی قدیمی دارد؛ پیرهادی رئیس کمیسیون محیط زیست و سلامت شورای شهر تهران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد که  باید ببینیم آلودگی هوا از چه زمانی اتفاق افتاده یعنی در چه دوره‌ای و چرا آغاز شده است؟ در تمام دوره‌هایی که در این خصوص اهمال شده، افراد و متولیان آن دوره باید پاسخگو باشند.

وی تاکید کرد: بایستی سنجش کیفیت سوخت واحد‌های صنعتی به ویژه پالایشگاه‌ها انجام شود و اگر سوخت این واحد‌ها استاندارد نباشد جلوی فعالیت آن‌ها گرفته شود و سازمان حفاظت محیط‌زیست و هم مجموعه‌های داخلی همچون خودروسازان، سازندگان موتور سیکلت و صنایع کوچک و بزرگ موثر در تولید آلایندگی پاسخگو باشند همچنین خودروسازان باید کیفیت خودرو‌های تولیدی را افزایش دهند، به دلیل عدم وجود رقابت بین خودروسازان داخلی، انگیزه برای ارتقاء کیفیت خودرو‌ها پایین است و عموم مردم راضی نیستند.

طبق آمار اخیر  در حمل و نقل عمومی تهران، ون‌ها حدوداً ۱۰۰ درصد و تاکسی‌ها بیش از ۶۰ درصد فرسوده‌اند و در اتوبوس هم با ضریب بالایی فرسودگی داریم که نیاز به نوسازی و بازسازی را به امری جدی بدل می‌کند؛ این یک موضوع جدی و بسیار مهم است که اسقاط آن‌ها بار‌ها و بار‌ها مطرح شده، زیرا اسقاط یکی از مهمترین راه‌های برون‌رفت است. منابع متحرک ۸۲ درصد آلاینده‌های هوا را تولید می‌کنند. درحالی‌که سهم صنایع کمتر از ۲ درصد است. در این باره سردار هادیانفر رئیس پلیس راهور فراجا اعلام کرد که  وضعیت اسقاط خودرو در کشور اصلا خوب نیست باید  دهنه قیف اسقاط باز شود تا این روند اصلاح شود. ۸۰ درصد آلودگی‌ها بابت همین وسایل نقلیه فرسوده و کامیون‌هاست یعنی با یک معاینه فنی ۵۰ سال ماشین را استفاده می‌کنند!

اما متاسفانه تاکنون آنطور که باید به آن توجه نشده؛ به تازگی درباره اسقاط خودرو کلیات لایحه ای به تصویب رسیده که عده ای را نگران کرده است؛ در جلسه علنی سه‌شنبه نوزدهم مهرماه مجلس شورای اسلامی لایحه دوفوریتی الحاق یک تبصره به ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۱ را در دستور کار قرارداد و با ۱۹۹ رأی موافق، ۱۹ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع از مجموعه ۲۳۵ نماینده حاضر در جلسه کلیات این لایحه به تصویب رسید. براین اساس شرط تولید خودرو دیگر، وابسته به گواهی اسقاط نبوده بلکه تولیدکننده باید ۱.۵ درصد به صندوق ویژه‌ای واریز کند که مبالغ آن‌هم برای اسقاط خودروهای فرسوده هزینه شود و این‌گونه خودروساز، مجوز شماره‌گذاری را دریافت می‌کند. اقدامی که با انتقادات فراوان روبه‌رو شد.

افزون بر این سرهنگ محمد رازقی معاون عملیات پلیس راهور تهران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان  اظهار کرد: درباره اسقاط خودرو، قانونی داریم در بخش قانون هوای پاک، که دولت مکلف است نسبت به اسقاط خودرو‌هایی که فرسوده هستند و سن فرسودگی دارند اقدام کند؛  با توجه به قانون جدیدی که در حال تصویب است و کلیات آن تصویب شده است، در صورت اجرا این خودرو‌های فرسوده که می‌بایست از رده خارج شوند برابر قانون جدید این اتفاق نمی‌افتد.

وی افزود: در این قانون خودروسازان می‌توانند با واریز مبلغی ناچیز از اسقاط خودرو‌ها صرف نظر کنند؛ اجرای این قانون نقش زیادی در آلودگی شهر تهران دارد. همین آمار کمی هم که در مورد اسقاط خودرو‌ها هست متاسفانه از بین خواهد رفت و دیگر مشوقی برای اقدام مردم برای اسقاط خودرو‌ها مخصوصا موتورسیکلت‌ها نیست.

سرهنگ رازقی گفت: دولت مکلف است نسبت به این موضوع اقدام نماید یعنی متناسب با تولید خودرو، واردات خودرو درصدی از خودرو‌های فرسوده را خارج نماید که با اجرای این قانون متاسفانه دیگر اسقاطی انجام نمی‌شود و آلودگی هوای تهران تشدید می‌شود.

 سمیه رفیعی رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس هم گفته که در لایحه  اعلام شده که اسقاط یک به چهار خودرو‌ها لحاظ نشود و به ازای آن یک و نیم درصد مبلغ تولید خودرو از تولید کننده پول گرفته شود. بدین ترتیب تولید کننده عملاً این مبلغ را از خریدار دریافت کرده و دیگر مسئولیتی برای اسقاط خودرو‌های فرسوده نخواهد داشت، در عجبم که اصلاً چرا سازمان محیط زیست در دولت اجازه داد که لایحه پولی کردن اسقاط خودرو که اساس آن به محیط زیست و هوا  صدمه وارد می‌کند و آسیب‌های آن به مردم مرتبط می‌شود، به مجلس ارائه شود؟

در ادامه حسینعلی حاجی دلیگانی در مخالفت با کلیات این لایحه گفت: معنی نهایی این لایحه این است که هوای پاک شهرها آلوده شود اما در مقابل پول جزئی گرفته می‌شود و در اختیار سازمان محیط زیست قرار می‌گیرد. به عبارتی سازمان محیط زیست از دریافت این پول دلخوش خواهد بود. پیش از این مصوب شده بود که خودروهای فرسوده از رده خارج شوند ولی این لایحه قانون قبلی را زیر سوال خواهد برد. همچنین اشکال دیگر این لایحه این است که سبب می‌شود میزان مصرف سوخت مایع، نفت و گاز و بنزین، بیشتر شود. 

با توجه به این گلایه ها باید گفت که جدی نگرفتن تبعات آلودگی هوا از مضرات و عوارض آن بدتر است و لازم است برای تنفس مردم تدبیری اندیشید کرد؛ تدبیری که نتیجه آن تنها کاهش آلودگی هوا باشد.