محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در سومین نشست کمیسیون عالی همکاری‌های پارلمانی مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران و دومای دولتی فدراسیون روسیه که صبح امروز (دوشنبه، ۳ بهمن) با حضور ویاچسلاو والودین رئیس دومای روسیه و هیأت همراه در محل مجلس شورای اسلامی برگزار شد، با بیان اینکه امیدوارم این نشست پارلمانی بتواند به تعمیق ارتباطات و همکاری ها، کمک موثری کند گفت: طی سه دوره برگزاری نشست مشترک کمیسیون عالی پارلمانی دو کشور همواره شاهد ارتقای روابط ایران و روسیه در چارچوب سند راهبردی توسعه مناسبات دو کشور بوده ایم.

وی افزود: روند رو به رشد همکاری‌های تجاری دو کشور به ویژه شکل گیری زیرساخت‌های لازم برای توسعه همکاری‌های تجاری، برگزاری کمیسیون مشترک و افزایش همکاری‌های دو کشور گویای این است که دیپلماسی پارلمانی یکی از امکاناتی است که باید از ظرفیت آن جهت تقویت مناسبات استفاده کرد.

وی در ادامه تصریح کرد: لزوم تقویت مناسبات در ابعاد منطقه‌ای با توجه به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران و روسیه، اقدامات گزینشی برخی کشورها، ضرورت مقابله با یکجانبه گرایی در سطح بین المللی و لزوم برقراری روابط را چند برابر می‌کند.

قالیباف در ادامه با اشاره به شرایط در حال تغییر منطقه و اهمیت رشد و توسعه همکاری‌های همه جانبه عنوان کرد: این موضوع بیانگر تغییر در حوزه اقتصادی، منطقه‌ای و بین المللی است و از سوی دیگر شاهد برخی سیاست‌های چالش برانگیز و تنش زا از سوی برخی کشور‌ها هستیم که نه تنها فعالیت‌های رو به رشد و همه جانبه را تحت تأثیر قرار داده بلکه تجارت آزاد و چندجانبه گرایی را با چالش روبرو ساخته که تهدید صلح و امنیت ملی را نشانه رفته است.

رئیس قوه مقننه ادامه داد: در این رهگذر، همکاری‌های رو به رشد جمهوری اسلامی ایران و روسیه در سطح منطقه‌ای و بین المللی و به ویژه در برگزاری نشست‌های همکاری‌های پارلمانی به عنوان یک ساختار منحصر به فرد در جهت پیگیری توافقات دو کشور همواره مورد عنایت پارلمان‌ها و دولت‌ها در ایران و روسیه بوده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان سخنان خود با بیان اینکه خرسندیم امروز میزبان سومین نشست این کمیسیون در کنار برادران عزیز خود در دومای روسیه و همکاران ایشان و همکاران خود در مجلس شورای اسلامی ایران باشیم، خاطرنشان کرد: امیدواریم این نشست در جهت تبادل شیوه‌ها و تجربیات سازنده و اطلاعات مورد نیاز، فرصت‌های مفیدی را به منظور تبادل دیدگاه ها، تعامل و ارتقای همکاری‌های دوجانبه در حوزه منطقه به همراه داشته و نتیجه مذاکرات خوب و ثمربخش باشد.

رئیس دومای روسیه: چارچوب انعقاد قرارداد مشترک میان روسیه و ایران در حال آماده‌سازی است

ویاچسلاو والودین رئیس دومای روسیه نیز در این نشست با بیان اینکه این سومین نشست پارلمانی برای پیشرفت روابط میان روسیه و ایران است، گفت: ۳ سال پیش نیز برنامه‌ای برای حضور در تهران و برگزاری جلسه داشتیم، اما شیوع کرونا برنامه‌های ما را تغییر داد و صرفا به ارتباط تلفنی و تصویری محدود شد ضمن اینکه هیچ ارتباطی جای ارتباط چهره به چهره را نمی‌گیرد.

رئیس دومای روسیه در ادامه تصریح کرد: به رئیس مجلس نیز گفتم که تنها در ارتباط رو در رو می‌توانیم امور را پیش ببریم از این رو به برگزاری این نشست روی آوردیم و قرار شد با توجه به دستور جلسات این نشست، سفری نیز به روسیه شکل گیرد تا برگزاری جلسات در هر دو کشور ادامه یابد.

وی در ادامه با بیان اینکه برگزاری این جلسات برای ما اهمیت دارد تا پیشرفت‌هایی را برای اقداماتی که داشته ایم بررسی کرده و دستورالعمل‌های رؤسای جمهور را پیگیری کنیم تا ارتباط میان دو کشور مستحکم شود، عنوان کرد: باید در تبادل کالا و گفتگو در زمینه‌های مختلف موضوعات را بهتر درک کنیم و این نشست‌ها محل‌های مناسبی برای افزایش همکاری‌هاست.

والودین در ادامه با تأکید بر اینکه امروزه همکاری ایران و روسیه به سمتی می‌رود که به اعتماد دوطرفه منجر شده و عمل گرایی در آن مد نظر قرار گرفته است، یادآور شد: چارچوب قرارداد بین دولتی میان دو کشور در حال آماده سازی است که طی آن مباحث حمل و نقل، تجارت، لجستیک، انرژی، کشاورزی، بانکی، سرمایه گذاری و گمرکی مطرح خواهد شد.

رئیس دومای روسیه در ادامه با بیان اینکه تا کنون این مسائل به صورت دقیق میان دو کشور مطرح نشده بود، اظهار داشت: ما توانستیم علیرغم ادامه تحریم‌ها علیه دو کشور فعالیت کنیم تا جایی که در سال ۲۰۲۲ توانستیم ۲۰ درصد افزایش تبادلات تجاری داشته باشیم و این میزان به ۴.۶ میلیارد دلار می‌رسد.

وی افزود: تفاهمنامه‌های اقتصادی پیشرفت بالایی داشته و توانسته ایم این موضوع را به خوبی درک کنیم همچنین موضوعات مهمی وجود دارد که یکی از آن‌ها این است که بتوانیم کریدور شمال به جنوب را به پایان رسانده و نهایت استفاده را از آن داشته باشیم.

والودین در ادامه حوزه ارتباطات بانکی را از دیگر حوزه‌های مورد توجه دانست و افزود: باید بتوانیم با استفاده از ارز‌های ملی یعنی روبل و ریال، تبادلات تجاری را ادامه دهیم که تا کنون ۶۰ درصد کار انجام شده لذا باید در زمینه پیشرفت سیستم بانکی کار کرده و همکاری‌های اقتصادی را از این طریق توسعه دهیم و این به ما اجازه می‌دهد که تبادلات اقتصادی میان هم داشته باشیم.

رئیس دومای روسیه همچنین به پیشرفت گفتگو‌ها میان دو کشور در حوزه امنیت اشاره کرد و گفت: روسیه و ایران اقدامات مستقلی را در این زمینه پیگیری کرده و معتقدند در دنیا نباید تک قطبی باشد و باید چندقطبی باشد و همکاری میان روسیه و ایران در حوزه حملات تروریستی در سوریه به تأمین امنیت منطقه کمک می‌کند از این رو در مبارزه با تروریسم در منطقه می‌توانیم با افزایش همکاری‌ها به صلح بیشتر کمک کنیم.

وی افزود: روسیه و ایران در برابر استعمارگری آمریکا و ناتو مقابله می‌کنند و علیرغم تحریم‌های فزاینده که به دو کشور فشار آورده است، همکاری‌های خود را ادامه دادیم. واشنگتن با اقدامات خود و ارائه اطلاعات غلط و نادرست قصد تخریب امنیت در منطقه را دارد که نمونه آن اتفاقات اخیر ایران است که دیدیم چگونه از آن پشتیبانی کردند.

والودین تأکید کرد: ما باید بتوانیم موضوعات همکاری را به نتیجه برسانیم و این نشست‌های پارلمانی را در جهتی پیش ببریم که خروجی داشته باشد تا منافع دو طرف تأمین شود.

حسنوند: میزان فاینانس ایران و روسیه باید ۲ برابر شود

فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی نیز در این جلسه با اشاره به پروژه‌های مهم ساخت واحد‌های ۲ و ۳ نیروگاه هسته‌ای بوشهر و نیروگاه ۱۴۰۰ مگاواتی سیریک بر لزوم تسریع در فرایند اجرای این طرح‌ها تاکید کرد و گفت: برای اجرای پروژه‌ها نیازمند جدول برنامه ریزی و رصد ماهانه و هفتگی هستیم و همچنین لازم است میزان فاینانس دو کشور به ۲ برابر افزایش یابد.

رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در پایان خواستار تشکیل کمیسیون‌های مشترک انرژی میان کشور‌های همسو به خصوص کشور‌های تحریم شده، شد.

اوجی: مجلس در این دوره تماماً از برنامه‌های دولت سیزدهم پشتیبانی می‌کند

بر اساس این گزارش جواد اوجی وزیر نفت در این نشست با اشاره به قرارداد ۴ میلیارد دلاری برای توسعه میادین مشترک ادامه داد: این موضوع تا حدود ۴۰ درصد پیشرفت داشته است؛ ما تفاهم‌نامه‌ای در راستای توسعه میادین نفتی، گازی و ... امضا کردیم که امیدواریم هر چه سریعتر اجرایی شود.

عضو کابینه دولت سیزدهم با بیان اینکه ایران و روسیه دو قطب بزرگ گازی هستند، تصریح کرد: با توجه به اتفاقات به وجود آمده برای روسیه و اعمال تحریم‌ها علیه این کشور، ظرفیت‌های دو کشور می‌تواند برای انتقال انرژی به سایر کشور‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

درخواست معاون انرژی روسیه از ایران برای تامین قطعات توربین

در ادامه این نشست معاون وزیر انرژی روسیه با بیان اینکه اوپک پلاس و اوپک و فرصت‌های مشابه اوپک پلاس نشان می‌دهد که همکاری‌های درستی میان دو کشور در زمینه نفت وجود دارد، ادامه داد: ما نیز منتظر انعقاد قرارداد میان شرکت گاز پروم و شرکت ملی نفت ایران هستیم.

وی با بیان اینکه روسیه یکی از صاحبان طولانی‌ترین لوله انتقال نفت و گاز است، بر همکاری‌های دوطرف تأکید کرد و ادامه داد: ایران در زمینه توربین‌های برقی فعال است و دانش این حوزه را دارد. در حال حاضر روسیه تعداد زیادی توربین دارد، اما با توجه به قابلیت‌هایی که دارند باید این میزان افزایش یابد، اما به دلیل برخی مشکلات در تأمین قطعات جدید با مشکل روبرو هستیم و با توجه به شرایط فعلی می‌توان با همکاری‌هایی موضوع تعمیرات توربین‌ها را در دستور کار قرار دهیم.

تاکید کمالوندی بر ضرورت افزایش همکاری‌ها در حوزه نیروگاه‌های کوچک

بهروز کمالوندی معاون سازمان انرژی اتمی نیز در جریان این نشست با بیان اینکه تردید نداریم روابط ایران و روسیه استراتژیک است، گفت: بعد از حوزه دفاعی یکی از مهم‌ترین همکاری‌های ما در حوزه انرژی هسته‌ای به لحاظ حجم اقتصادی است که در این حوزه پروژه نیروگاه ۲ و ۳ بسیار عظیم است که در سطح دو کشور نمونه آن نیست. نیروگاه اول با همکاری روسیه در حال تولید برق است و تعمیر و نگاهداری آن توسط نیرو‌های ایرانی انجام می‌شود در کنار آن توسعه نیروگاهی که در حوزه نیروگاه‌های بزرگ را داریم و باید به نیروگاه‌های کوچک نیز وارد شویم.

وی همچنین بر افزایش همکاری در حوزه رادیوایزوتوپ‌های صنعتی بین ایران و روسیه تاکید کرد.

والودین در واکنش به صحبت‌های کمالوندی تصریح کرد: روس اتم تمایل دارد که همکاری‌های خود با ایران را ادامه داده و به خصوص به در پروژه‌های مورد پیشنهاد طرف ایرانی توسعه رابطه داشته باشد لذا باید تعهدات بلندمدت مورد بررسی قرار گیرد.

در ادامه این نشست، نیکولای اسپاسکی معاون رئیس شرکت روس اتم با بیان اینکه ما دو پروژه اصلی برای همکاری با ایران داریم که بهره برداری از ایستگاه اول بوشهر و نیروگاه ۲ و ۳ است، گفت: علیرغم شیوع کرونا و تحریم‌های علیه ایران و روسیه، هیچ کدام از پروژه‌ها را متوقف نکردیم از این رو در نیروگاه شماره یک اقدامات به صورت منظم در حال ادامه است و تعمیر و نگاهداری صورت می‌گیرد.

وی افزود: در خصوص تجهیزات نیروگاه‌های ۲ و ۳ در حال آماده سازی تجهیزات در روسیه هستیم، اما مشکلاتی در بخش مالی وجود دارد که باید برای رفع آن تلاش کنیم.

ظرفیت‌های ایران و روسیه برای مبادلات برقی

در ادامه این نشست حائری معاون وزیر نیرو، با اشاره به ظرفیت‌های موجود بین دو کشور برای توسعه همکاری‌ها گفت: در حوره برق می‌توان در سه سطح هزار مگاوات، ۶۰۰ مگاوات و ۳۰۰ مگاوات همکاری‌های مشترک تعریف کنیم که پروژه ۳۰۰ مگاواتی نیاز به هیچ اقدامی ندارد و می‌توان ظرف ۲ ماه آن را میان دو کشور تبادل کرد.

تاکید والودین و قالیباف بر لزوم توسعه همکاری‌های بانکی

والودین در ادامه این نشست، بیان کرد: ما به دنبال تحقق پروژه‌ها و اقدام برای رفع موانع پیش رو هستیم و باید برای تحقق این برنامه‌ها در تمام سطوح تمرکز شود تا موضوعاتی که مطرح می‌شود محقق شود لذا موضوع بودجه و تامین اعتبار را باید مدنظر قرار دهیم.

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز تصریح کرد: پیگیری کمیسیون عالی موثر است. ما هر اقدامی که بخواهیم انجام دهیم پایه آن تبادلات بانکی است و بانک مرکزی هر دو کشور باید بحث‌های مربوط به این بخش‌ها را پیگیری کند.

پیشنهاد روسیه برای سرمایه گذاری و مشارکت در احداث پروژه آستارا

افندی زاده قائم مقام وزیر راه در این نشست، با بیان اینکه کریدور شمال جنوب مدت‌ها است که در دستورکار دو کشور قرار دارد، ادامه داد: مقرر شد پیشنهاد دولت روسیه به صورت سرمایه گذاری و مشارکت در طراحی و احداث پروژه آستارا به رشت به صورت کتبی به دو طرف ارائه شود.

وی با بیان اینکه تملک زمین‌ها برای ساخت این پروژه مورد قبول دولت ایران قرار گرفته، ادامه داد: با توجه به ضرورت افزایش حجم کالای ترانزیت شده ما برنامه پیشنهادی خود را در این خصوص ارائه کردیم و منتظر پاسخ طرف‌های روس هستیم.

قائم مقام وزیر راه با اشاره به اینکه در حمل و نقل جاده‌ای پتانسیل خوبی وجود دارد، تصریح کرد: تعداد مجوز تردد کنونی می‌تواند افزایش یابد که این موضوع موجب کمک به رانندگان، تجار و ... می‌شود. در زمینه همکاری‌های هوایی می‌توان همکاری‌هایی در توسعه حمل و نقل هوایی و تعمیرات داشت، همچنین می‌توان پروژه‌هایی در حوزه شرکت‌های سازننده واگن و لوکوموتیو در نظر گرفت.

بر اساس این گزارش یکی از مسئولان هیات روسی با بیان اینکه در گذشته همکاری‌هایی داشتیم که این همکاری‌ها پیشرفت‌هایی داشته، ادامه داد: باید تفاهم نامه‌ها را اجرا کنیم، پیشنهاد خوبی در حوزه نفت وگاز برای استخراج مطرح شد، اما باید به این نکته توجه کنیم که موضوع مالی در پیشرفت پروژه‌ها وجود دارد، از آنجا که تجهیزات و قطعات قوی هستند ممکن است وقفه‌ای ایجاد شود.

افزایش ۳.۵ میلیون تنی حمل و نقل کانتینری ایران و روسیه

دیمیتری ولواچ معاون وزیر توسعه اقتصادی روسیه در ادامه این نشست به مباحث مهمی در حوزه کریدور شمال-جنوب و شاخه غربی آن اشاره کرد که تا کنون دو طرف توانسته اند ۳.۵ میلیون تن به حمل و نقل کانتینری اضافه کنند و گفت: این کریدور در مسیر شرقی از قزاقستان و ترکمنستان عبور کرده و به ایران رسیده و به اقیانوس هند می‌رود که یک دستاورد است. در ماه نوامبر هر ۴ طرف یادداشت تفاهمی امضا کردند که براساس آن تخفیف‌هایی در نظر گرفته خواهد شد تا یک مسیر ریلی موثر تجاری داشته باشیم.

وی در ادامه با بیان اینکه در سال ۲۰۲۳ این برنامه را داریم که به حمل و نقل ۵ میلیون تن کالا برسیم، اظهار کرد: قطعه مهم این مسیر گرمسار-اینچه برون است که باید با اعتبار روسیه بازسازی شود و کار کمی برای پایان آن مانده است و به لطف آن می‌توان ۲۵۰ کیلومتر از مسیر را کوتاه‌تر کرد.

والودین در ادامه صحبت‌های همکار خود افزود: نمونه‌هایی وجود دارد که ما می‌توانیم بر اساس آن پیشنهادات مشخصی بدهیم و چنانچه روابط ما همچنان ادامه یابد ما می‌توانیم حجم تجارت را میان دو کشور افزایش دهیم از این رو باید به کمیته مربوطه دستور داده شود تا به موضوعات مشخصی رسیدگی شود.

دستور پوتین برای مشارکت روسیه در احداث راه آهن رشت - آستارا

سرگئی موسوکیچف یکی دیگر از اعضای هیئت روسیه در ادامه این نشست با بیان اینکه کریدور شمال-جنوب یک کریدور بسیار مهم و بین المللی بوده و توافقات زیادی در این خصوص انجام شده است، گفت: یک مسیر ۱۶۴ کیلومتری میان رشت-آستارا داریم که وزارت راه روسیه به دستور رئیس جمهور پوتین انجام آن را دنبال می‌کند و تاکید ما این است که نباید روند آن را طولانی کرد.

لئونید سلوتسکی یکی از مقامات پارلمانی روسیه در ادامه با اشاره به اهمیت کریدور شمال-جنوب برای دو کشور تاکید کرد: بعد از اتصال خط آهن رشت-آستارا، مسیر ریلی که از بندرعباس تا شمال است می‌تواند حجم بالایی از کالا را از هند به کانال سوئز هدایت کند و این یعنی ما می‌توانیم بر هر تحریمی پیروز شویم. ما از طرف خود آمادگی فاینانس و قرار دادن پیمانکار را داریم تا به صورت کامل وارد پروژه شویم.

قالیباف در این بخش تاکید کرد: تصور می‌کنم دو کشور مصمم هستیم مهم‌ترین موضوع در عرصه اقتصادی را که ترانزیت است، حل کنیم. بعد از بحث مالی و بانکی بحث کریدور بین دو کشور مطرح است که باید آن را به نتیجه برسانیم.

ابوالحسنی قائم مقام بانک مرکزی نیز در این نشست با بیان اینکه چند موضوع در حوزه مالی وجود دارد و بحث‌هایی که شد نشان می‌دهد اگر مراودات بانکی و مالی را حل نکنیم بسیاری از موضوعات دیگر قابل حل نیست، بر اجرای توافق دو کشور که میان بانک‌های مرکزی ایران و روسیه منعقد شده است در زمان‌های مقرر تعیین شده، تاکید کرد.

در ادامه این نشست محمدجواد عسکری رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی مجلس ضمن ارائه گزارشی از مراودات دو کشور در این حوزه گفت: مبادلات تجاری ایران و روسیه در حوزه کشاورزی به خوبی عملیاتی شده به گونه‌ای که میزان واردات ۹ ماهه ۱۴۰۱، حدود هفتصد و یک میلیون دلار و میزان صادرات ۲۸۳ میلیون دلار بوده است.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم، افزود: باید در حوزه قرنطینه محصولات کشاورزی هماهنگی‌ها و همکاری‌های لازم انجام شود. ما در حوزه محصولات کشاورزی در همه فصول می‌توانیم نیازمندی‌های روسیه را تامین کنیم، اما در حوزه حمل و نقل مشکلاتی داریم به طور مثال در حمل و نقل جاده‌ای ممکن است هنگام صادرات تولیدات ما پشت مرز‌ها بماند.

وی با اشاره به ضرورت حذف عوارض صادراتی ادامه داد: مراودات علمی و تجاری در این حوزه می‌تواند یکی از همکاری‌ها باشد.

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست، تصریح کرد: تامین کود کشاورزی، کشت فراسرزمینی به ویژه در حوزه تولید دانه‌های روغنی از جمله موضوعاتی است که می‌توان با یکدیگر همکاری کرد.

معاون وزیر کشاورزی روسیه در این نشست گفت: ۸۵ درصد تبادلات اقتصادی ایران و روسیه مربوط به حوزه کشاورزی است، این درصد در سال ۲۰۲۱ حدود ۸۱ درصد بوده است که خوشبختانه افزایش پیدا کرده؛ ما غلات، جو، گندم و روغن ذرت به ایران ارسال می‌کنیم و میوه جات، سبزیجات، پسته و بادام را خریداری می‌کنیم.

در پایان این نشست صریح که بخش‌های عمده آن به مذاکرات جزئی و عملیاتی برای حل مشکلات تجاری و اقتصادی بین دو کشور اختصاص داشت و بیش از ۳ ساعت به طول انجامید، روسای مجالس ایران و روسیه در نشست خبری مشترک به تشریح نتایج این کمیسیون پرداختند.