محمدگل کهرازه، استاد دانشگاه، شاعر و پژوهشگر بلوچ با بیان این که شعر، برآمده از احساسات و روحیات یک قوم یا یک فرد است، اشاره کرد: به تعبیری، شعر درونمایه یک قوم یا فرد است و هر شاعر بر حسب ذات، هوش و ذوق شاعرانه خود میتواند با ابزار شعر به بیان مشکلات مردم در حوزههای مختلف، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بپردازد.
کهرازه با تأکید بر این که شعرای بزرگی همچون فردوسی، سعدی و مولانا نیز حسب مقتضیات زمان و مکانِ زیست خود، به بیان مشکلات اجتماعی و اقتصادی عصر خود پرداختهاند گفت: در جامعه بلوچ، شعر قدمتی طولانی و درنگی درازدامن در میان مردم دارد؛ بر زبان مردم بلوچ در آداب و رسومشان، در ازدواجها و حنابندانها، در زمان برداشت محصولات کشاورزی، در مناسبتهای فرهنگی و اجتماعی و یا به یمن به دنیا آمدن فرزندانشان، همواره شعر جاری بوده است.
وی با اشاره به این که شعری که بتواند شنونده را درگیر کند، در تبیین مشکلات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه موفقتر خواهد بود گفت: امروز برخی از شعرا، به کنایه یا طنز، به واقعیات جامعه میپردازند و ذوق درونیشان را صرف بیان مشکلات مردم میکنند؛ در بلوچستان نیز شعر با این رویکرد، در ذات جامعه بلوچ یافت میشود؛ برخی نیز به صورت آکادمیک شعر گفتن را آموختهاند و در مجموع بهترین شعرای ما، جوانان و روحانیون بلوچ هستند.
این پژوهشگر با بیان این که توده جامعه بلوچ و حتی افرادی که تحصیلات آکادمیک ندارند مخاطب اشعار شاعران بلوچ هستند گفت: این که مردم مشکلاتشان را در قالب شعر یک شاعرِ بلوچ میشنوند برایشان لذتبخش است.
وی با اشاره به این نکته که مخاطب شعر و موسیقی بلوچ صرفا نخبگان نیستند گفت: این محتواها تمام اقشار جامعه بلوچ را تحت تأثیر قرار میدهند.
عشق به امام حسین (ع) منحصر در مذهب خاصی نیست
این پژوهشگر با بیان این که شعرای بلوچ اشعار بسیاری در مدح پیامبر (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) سرودهاند گفت: شعرای بلوچ پیرامون حرکت امام حسین (ع)، واقعه عاشورا، نقش حضرت زینب (س) و حضرت اباالفضل (ع) در این واقعه، جوانمردیها و ناجوانمردیها، سوزاندن خیمهها و... نیز اشعار بسیاری دارند؛ عشق به امام حسین (ع) منحصر در یک مذهب خاص نیست.
کهرازه با تأکید بر این که شعرای بلوچ با اشعار خود ثابت کردهاند که اهلسنت نیز به امام حسین (ع) ارادت دارند گفت: این شخصیت بزرگ، محبوب اهل سنت است و عشق به امام حسین (ع) در جامعه بلوچ موج میزند.
وی در ادامه با یادآوری برگزاری سالانه جشنواره شعر فجر در کشور، بر ضرورت تداوم برگزاری آن در مناطقی جز پایتخت تأکید کرد و گفت: این جشنواره محلی برای استعدادیابی از تمامی استانهای کشور است و خود باید به دنبال شعرای بااستعداد و برجسته استانها بگردد؛ شعرای بنام و پیشکسوت کشور قابل احتراماند، اما باید بکوشیم تا جوانان استانهای کشور را در قالب این جشنوارهها ببینیم.
جای خالی فرهنگنامه شعرای امروز ایران
کهرازه با اشاره به فقدان یک «فرهنگنامه جامع از شعرای کشور» گفت: دستاندرکاران جشنواره فجر میتوانند این فرهنگنامه را به عنوان یک اثر ملی تدوین و به معرفی تمامی شعرای خوب کشور بپردازند؛ این نوعی ارزش قائل شدن برای شعراست.
محقق کتاب «عشق به امام حسین در شعر شاعران اهل سنت بلوچ» با تأکید بر ضرورت حمایت از شعرای خوب و کمتر شناخته شده کشور گفت: بسیاری از شعرا توان مالی چاپ اشعارشان را ندارند؛ در چنین مواردی، نهادهای فرهنگی باید به یاری شعرا بیایند و در کنار اینها، لازم است برای معرفی مفاخر شعر بلوچستان نیز تدابیری اندیشیده شود.
وی با بیان این که حتی بسیاری از چهرههای دانشگاهی نیز نام «ملارگام خاشی» شاعر برجسته بلوچ را نشنیدهاند گفت: «ملارگام» شاعری است که با زبان ساده، گیرا و با استفاده از تمثیل، مسائل زمانه خود را بیان میکند، اما بسیاری از مردم و به ویژه جوانان او را نمیشناسند؛ از این جنبه جشنواره فجر میتواند شعرای کمترشناختهشده قدیمی را که آوازه ملی داشتهاند، به عنوان چهرههای ملی به مردم معرفی کند.
صاحب کتاب «تفتان تل طلایی» ضمن تأکید بر این نکته که لازم است از شعرای بزرگ بلوچ که در قید حیاتاند نیز تجلیل شود گفت: این که مقام معظم رهبری، هر سال در ایام ماه مبارک رمضان، با شعرا دیدار میکنند، خود نشان دهنده اهمیت شعر و شاعر است؛ ما نیز باید این اهمیت را در تصمیماتمان متبلور کنیم.