در گفتوگوی ویژه خبری آقای رضا عیوضلو معاون نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس و آقای علیرضا ناصرپور معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس ضمن ارائه نکاتی به سوالات مطرح شده در خصوص دستاوردهای بازار سرمایه پاسخ دادند.
سوال: چقدر بازار سرمایه در هدایت نقدینگی به سمت تولید موفق بوده است؟
ناصرپور: بحث تصویب قانون بازار سرمایه در سال ۸۴ یک تحویل بزرگ ایجاد کرد در ابتدای تشکیل بورس با ابزارها و شرکتهای محدودی همراه بودیم، اما در این ۱۶ سال تحولات زیادی رخ داده است. تعداد مشارکتکنندگان، ابزارها، نهادهای مالی و حضور صنایع قابل مقایسه نیست و رشد خوبی داشته است. در حال حاضر از لحاط کمی و کیفی در جایگاه خوبی قرار داریم.
سوال: سازمان بورس چه اقدامی برای تامین منافع سهامداران انجام داده است؟
ناصرپور: در این بخش با اشاره به ماده ۲ قانون بازار سرمایه باید گفت طبیعتا هر اقدامی که انجام شده در این راستا و حفط منافع سهامداران است و اقدامات زیادی انجام گرفته که یکی از مهمترین آنها توزیع سود از طریق سجام بوده است. به طور مثال پرداخت سودهای سنواتی سالهای گذشته امسال انجام شده است.
مطابق تخمینی که وجود دارد حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان سود سنواتی متعلق به سهامداران در دست شرکتها است که با پیگیریهای سازمان بورس ۱۸۰ شرکت قریب به ۵ هزار میلیارد تومان تاکنون بین ۳۰ میلیون سهامدار سود سنواتی توزیع کرده اند و این روند ادامه دارد.
موضوع دیگر بحث مقابله با قیمتگذاری دستوری است در سالهای گذشته از زمان تاسیس بورس کالا اقدامهای خوبی برای ورود کالا به بورس کالا جهت رقابتی شدن و خروج از قیمتگذاری صورت گرفته است. اثر ورود شرکتها به بورس کالا سبب افزایش حجم تولید و توسعه صنایع میشود که این مهم رقم خورده است.
سوال: در خصوص شفافیتهای بازار سرمایه چه اقداماتی انجام شده است؟
عیوضلو: یکی از محوریترین اقدامات در این بخش در راستای افزایش شفافیت و حمایت از حقوق سهامداران تاکید سازمان بورس به اجرای دستورالعمل حاکمیتهای شرکتی بود از مهمترین نکات این دستورالعمل رعایت حقوق یکسان سهامداران اکثریت و اقلیت است. مورد دیگر بحث تاکید برگزاری میزهای صنعت بود که مسائل صنایع مورد بررسی قرار میگرفت رویکرد اصلی پیش بینی کردن سود و رفع موانع است.
یکی از الزامات بازار منصفانه این است که اطلاعات به شکل برابر در دسترس افراد قرار گیرد تقویت سامانههای افشا در همین راستا صورت گرفت (تنوع در افشای اطلاعات، افزایش دسترسی و...) از جمله این اقدامات است.
سوال: با استثناها در حوزه افشای اطلاعات چه برخوردی میشود؟
عیوضلو: از بسترهایی که به دنبال افزایش سلامت بازار هستیم بخش دیدهبان سلامت است در این راستا افرادی که این موارد را ملاحظه میکنند میتوانند به سازمان بورس گزارش دهند و موضوع تشویق هم در نظر گرفته شده تا شفافیت ارتقا پیدا کند.
سوال: چه اقداماتی جهت توسعه بازار سرمایه شکل گرفته است؟
ناصرپور: در این حوزه در ۳ بخش اقدام شده است. بخش اول بحث تسهیل صدور مجوزها است. عمده مجوزهای سازمان بورس با یک هدف متمرکز آن نیز توسعه سرمایهگذاری غیر مستقیم است. تجربه سال ۹۹ این بود که امکان سرمایهگذاری غیر مستقیم نسبت به سرمایهگذاری مستقیم کمتر بود که در این راستا تنوع در صندوقها را ایجاد کردیم. یکی از این صندوقها، صندوق تضمین اصل سرمایه است. مورد بعد صندوق املاک و مستغلات است که هر کدام کاربرد متفاوت و پوشش ریسک متقاوت دارند. با وجود صندوقهای املاک و مستغلات میتوان به بحث مولدسازی اموال بانکها کمک کرد.
سوال: نظارت بر عرضه اولیهها چگونه است؟
ناصر پور: در دو مرحله با این موضوع برخورد میکنیم ابتدا قبل از پذیرش شرکتها، نظارتهای دقیق انجام میشود. در فرآیند عرضه روشهای مختلف در نظر گرفته شده مانند سرمایهگذاری واجدان شرایط، در این بخش به به تازگی برای افزایش شفافیت و نظارت بورسها موظف شدهاند خرید صندوقهای سرمایهگذاری در بخش عرضههای اولیه و اطلاعات مختلف این خرید را منتشر کنند.
سوال: در خصوص ایجاد ثبات در بازار چه اقداماتی انجام شده است؟
عیوضلو: در بلند مدت سرمایهگذاران بازار سرمایه برنده ترین بوده اند. یکی از اقدامات سازمان تمرکز بر ثبات است که راههای مختلفها آن را دنبال میکنیم؛ به طور مثال بستههای حمایتی یکی از این ابزار است که در آبان ماه یکی از آنها را داشتیم که سهام یار (بیمه سهام) در این بسته بوده است. در این طرح بالغ بر ۵۰۰ هزار سهامدار شرکت کردند. عرضه اوراق تبعی دیگر بند این بسته حمایتی بود که پس از نوسانات آبان بازار به ثبات خوبی رسیده است.
سوال: در حوزه حمایت از دانش بنیادها چه اقدامی انجام گرفته است؟
ناصرپور: در حوزه داشن بنیادها اتفاقهای خوبی رخ داده است. موضوع دستورالعمل پذیرش شرکتهای دانش بنیاد بود که تسهیلهایی در آن صورت گرفته است. مورد بعد تامین مالیهای جمعی در فرابورس است. علاوه بر این بحث شرکتهای پروژه را نیز داشتهایم.