رزیتا ضیائی کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان استهبان اظهار کرد: در یک بارداری موفق، مادر و نوزاد هر ۲ در پایان سلامت هستند و در این زمینه تغذیه صحیح بسیاز تاثیرگذار است.

او ادامه داد: وزن مناسب مادر در آغاز بارداری و وزن گیری مطلوب در دوران بارداری عامل مهمی در سلامت مادر و جنین است. افزایش وزن محدوده مشخصی دارد که بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) پیش از بارداری و برنامه مراقبت ماردان باردار، با تلاش مراقبان سلامت و بهورزان تعیین و به طور مرتب پایش می‌شود.

تعریف مادر باردار دچار کمبود وزن

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان استهبان بیان کرد: اگر بر اساس وزن پیش از بارداری BMI مادر کمتر از ۱۸ و نیم باشد، مادر باردار، لاغر محسوب می‌شود. در دوران بارداری روند وزن گیری مادر، نشانه وضعیت مناسب تغذیه است، بنابراین چنانچه شیب نمودار وزن مادر از منحنی مرجع کمتر باشد و یا منحنی مسطح شود، وزن گیری مادر نامطلوب و کمتر از حد انتظار است.

مواد مغذی مورد نیاز در دوران بارداری

او تصریح کرد: در دوران بارداری مادر باید به مقدار کافی انرژی و مواد مغذی ضروری در این دوران را دریافت کند تا وزن گیری مطلوبی داشته باشد.

این مواد عبارتند از:

کربوهیدرات

ضیائی اضافه کرد: کربوهیدرات ماده اصلی تامین کننده انرژی است و شامل مواد غذایی حاوی نشاسته و قند‌ها می‌شود.

پروتئین

او گفت: پروتئین نقش مهمی در رشد و ساخت سلول‌ها و بافت‌ها دارد و کمبود آن موجب اختلال در رشد می‌شود.

چربی

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان استهبان اظهار کرد: چربی منبع مهم تامین کننده انرژی و ویتامین‌های محلول در چربی (A,D,K,E) است.

ویتامین‌ها و مواد معدنی

او افزود: ویتامین‌ها و مواد معدنی نقش مهمی در متابولیسم و سلامت ارگان‌های مهم بدن را دارند. ویتامین‌های گروه B به ویژه ویتامین B ۹ و ویتامین D از مهم‌ترین ویتامین‌های موردنیاز این دوران هستند. آهن، کلسیم و ید مهم‌ترین مواد معدنی موردنیاز در دوران بارداری است.

توصیه‌های تغذیه‌ای در مادران باردار لاغر

ضیائی بیان کرد: کمبود دریافت مواد غذایی، کم اشتهایی، فعالیت زیاد بدنی و مشکلات بهداشتی از دلایل لاغری بانوان در دوران بارداری است؛ بنابراین نخستین اقدام، تعیین علت لاغری یا وزن گیری ناکافی مادر است. پس از آن در صورتی که لاغری مادر به علت کمبود دریافت مواد غذایی باشد، باید انرژی و در کنار آن سایر مواد مغذی در رژیم غذایی مادر افزایش یابد.

راه‌های افزایش دریافت انرژی (مقوی کردن)

او گفت: استفاده از مربا، عسل، خرما، شیره انگور و شیره خرما، سرشیر و خامه و کره همراه با صبحانه، استفاده از دست کم ۲ میان وعده شامل بیسکوئیت (بهتر است سبوس دار باشد)، کیک، کلوچه، نان و پنیر، نان و سیب زمینی، نان و تخم مرغ، نان و خرما یا نان شیرمال همراه با یک لیوان شیر و انواع میوه، در فواصل وعده‌های غذایی اصلی از جمله راه‌های افزایش دریافت انرژی است.

این کارشناس تغذیه تصریح کرد: مصرف مقدار بیشتری از گروه نان و غلات مثل نان، برنج و ماکارونی از راه‌های افزایش دریافت انرژی است و بانوان لاغر می‌توانند روزانه تا ۱۱ واحد از این گروه که معادل ۳۳۰ گرم نان یا ۷۷۰ گرم برنج پخته (حدود ۶ کفگیر) است، مصرف کنند.

ضیائی ادامه داد: از دیگر راه‌های افزایش دریافت انرژی، استفاده بیشتر از سیب زمینی در انواع غذا‌ها و یا در میان وعده ها، مصرف نان همراه با سایر غذا‌ها در وعده‌های غذایی ناهار و شام، استفاده از بستنی و میوه‌های شیرین (انگور، خربزه، انجیر، توت، خرما)، شیرینی و انواع خشکبار به عنوان میان وعده است.

او اضافه کرد: استفاده از لبنیات پرچرب مانند شیر و ماست پرچرب، پنیر خامه‌ای و کشک، اضافه کردن مقداری کره به غذا در هر وعده غذایی، استفاده از روغن زیتون داخل سالاد و استفاده از قلم گوسفند و گاو در طبخ غذا‌ها از راه‌های افزایش دریافت انرژی در مادران باردار است.

راه‌های افزایش دریافت پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی (مغذی کردن وعده‌های غذایی)

این کارشناس تغذیه اظهار کرد: افزایش دریافت گروه شیر و لبنیات در وعده اصلی و یا به عنوان میان وعده، افزایش دریافت گروه گوشت، تخم مرغ و همچنین گروه حبوبات و مغزها. تهیه غذا با انواع گوشت‌ها و تخم مرغ و حبوبات و مصرف مغز‌ها در تهیه غذا و میان وعده و افزایش دریافت گروه میوه‌ها وسبزی‌ها به همراه غذای اصلی مانند سبزی خوردن و سالاد و یا مصرف میوه‌ها و برخی سبزی‌ها نظیر هویج در میان وعده‌ها از راه‌های افزایش دریافت پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است.

راه‌های افزایش اشتها و کاهش مصرف انرژی دریافت شده در خانم‌های باردار لاغر

او گفت: استفاده از سبزی‌های رنگی برای زیباسازی غذا‌ها و افزایش اشتها، استراحت کافی در طول روز و پرهیز از فعالیت بدنی زیاد و جلب حمایت همسر و افراد خانواده و کمک به مادر در انجام کار‌های منزل و ایجاد محیط آرام برای مادران باردار از راه‌های افزایش اشتها و کاهش مصرف انرژی دریافت شده است.