نام نظامی با ادب و فرهنگ ایرانی ـ اسلامی گره خورده است

نام حکیم نظامی به گونه‌ای زیبا با ادب و فرهنگ ایرانی ـ اسلامی گره خورده و آثار فاخر او نه¬تن‌ها بیانی از فرهنگ ایران‌زمین که میراث مشترک تمامی بشریت است. در متن پیام محمدمهدی اسماعیلی آمده است:

«خرد هر کجا گنجی آرد پدید ز نام خدا سازد آن را کلید

(اقبال­نامۀ حکیم نظامی)

شعر و ادبیات یکی از جلوه­ گاه ­های فرهنگ و تمدن بشری است که ترنم آن جان ­فزاست و به­ سان آینه ­ای بی­ زنگار، فرصت تماشای دیگرگونۀ هستی را به آدمی می­بخشد. شعر نزد ایرانیان مرتبتی بی­ مثال دارد؛ زیرا نه­ تنها عنصر برسازندۀ هویت ملی است که عصارۀ ایمان و ارزش­‌های جاودانی این ملت و تمدن بزرگ و دیرینه نیز به­ شمار می ­رود.

حکیم نظامی، شاعر بلندآوازۀ سدۀ ششم هجری، یکی از ستون ­های افراشتۀ زبان ادب فارسی است که میراث حِکمی و ادبی او در ستایش و نکوداشت انسانی کامل و رسیدن به کمال بشری است. سخنوری که «پنج گنج» او، سرشار از آموزه ­های سترگ عرفانی، تعلیمی و اخلاقی و راز ورزی­ هایش گویای بینش عمیق دینی و قرب به مقام رُبوبی و تلمیحات و تصریحات قرآنی او نشانگر وسعت دانش قرآنی و حدیثی اوست.

نام حکیم نظامی به گون ه­ای زیبا با ادب و فرهنگ ایرانی ـ اسلامی گره خورده و آثار فاخر او نه ­تن‌ها بیانی از فرهنگ ایران­ زمین که میراث مشترک تمامی بشریت است. بنای اندیشه ­های این سخنور یگانۀ بزم نامه ­سرا، بر وطن­ دوستی استوار شده و ایمان به آموزه­‌های ناب اسلامی در سطر به سطر آثارش به چشم می­ خورد.

نظامی از دیدگاه ما، حلیۀ پیوند و دوستی میان اقشار گسترده ­ای از جامعۀ بشری به­ ویژه ملت­‌های ایران، تاجیکستان، افغانستان و آذربایجان است و بدون شک تلاش­های ارزندۀ کشور‌های فارسی­ زبان هم می­ تواند راهی برای پاسداشت مؤلفه­‌های فرهنگی مشترک قلمداد شود. بر این منوال، روز بزرگداشت حکیم نظامی یکی از روز‌های پاسداشت مقام رفیع زبان و ادب فارسی است که گسترۀ آن مرز‌های ایران فرهنگی را با آن سابقه و پیشینۀ تمدنی غنی، درنوردیده و شعاع آن بخش­‌های وسیعی از جهان امروزی را در برگرفته است.

خرسندیم که دولت انقلابی و مردمی، فصل نوینی را در پاسداشت زبان فارسی و مفاخر آن در همۀ ابعاد آغاز کرده و بر این باور است که زبان فارسی همانند همۀ زبان­‌های دیگر، به زایش و نوسازی نیاز دارد.

امروز برای صیانت از این میراث گرانبها نیازمند جهادی تبیینی و فرهنگی هستیم. از این­رو عزم راسخ دولت هم بر بازنگری در حوزۀ هنر‌های اصیل ایرانی و پرهیز از نگاه ویترینی و توجه به محتوا و زیرساخت­ هاست. اکنون که این میراث سترگ از غرقاب طوفان ­زای تاریخ به دست ما رسیده، بر ماست که جایگاه شاعرانی، چون حکیم نظامی را در تاریخچۀ غنی شعر فارسی بازخوانی و میراث غنی شعری و اندیشگی این سخنور بزرگ را در کنار آثار ارزشمند دیگر گویندگان و نویسندگان پارسی تحلیل کنیم. باید جاذبۀ نظامی را در حافظۀ جهانی همچون حافظۀ داخلی بیش از پیش بشناسیم و به آن ارج نهیم. معرفی شاعرانی، چون حکیم نظامی از سطح نخبگانی به سطح عمومی جامعه از دیگر ضروریات است که البته صدا و سیما و سایر رسانه­‌ها در این زمینه نقش مهمی می­ توانند ایفا کنند.

۲۱ اسفندماه تنها روز برای گرامی­داشت نام یک شاعر و احترام به مقام فراخناک سخنوری بزرگ نیست که فزون­تر از آن، روز گرامی­داشت عواطف ناب انسانی و نکوداشت اندیشه و پاسداشت جان آدمی و عظمت گوهر انسانی است.

در پایان تلاش­‌های سخت­کوشان و دست­ اندرکاران دومین دورۀ بزرگداشت حکیم نظامی را در جای­ جای میهن عزیز و در خارج از مرز‌های ایران اسلامی گرامی می­ دارم و بزرگ می­ شمارم. همچنین از همکارانم در ستاد مرکزی بزرگداشت حکیم نظامی، ستاد‌های استانی و نیز انجمن­‌ها و مؤسسات فرهنگی و ادبی، دستگاه­‌های مختلف، صدا و سیما، رسانه­‌های مکتوب و برخط و خبرگزاری­‌ها که با پیش­ بینی و اجرای برنامه ­های متنوع برای بزرگداشت این شاعر و داستان­ سرای پارسی­ گوی حوزۀ تمدنی ایران سنگ تمام گذاشته ­اند، قدردانی می­ کنم. هم زمانی نیمۀ شعبان و سالروز ولادت باسعادت حضرت مهدی (عج) را با آیین­‌های هفتۀ بزرگداشت حکیم نظامی به فال نیک می­ گیرم و امیدوارم این تقارن، فرصتی برای افزایش نشاط اجتماعی و امیدآفرینی مردم عزیز ایران فراهم سازد.

بهترین خاتمۀ سخن در بزرگداشت این شاعر عزیز و دردانۀ سخن پارسی، تک ­بیتی زیبا از خود اوست که فرمود:

فاتحۀ فکرت و ختم سخن نام خدایست بر او ختم کُن»