روزه در کلام عبری، تعنیت به معنای رنج دادن جان نامیده میشود که وجه تسمیه آن خودداری از خوردن و آشامیدن طی روز (شرعی) است. در بیان فلسفه روزه یهود محدود کردن انسان در خودداری از اعمال ساده زندگی مثل خوردن و آشامیدن، او را وادار به تفکر و بررسی شفافتر روشها و اهداف زندگی خود میکند. (ماهی تا زمانی که در آب است، معنای آب را نمیداند).
بطور کلی در تقویم عبری ۶ روز بجهت روزه واجب درنظر گرفته شدهاست
معروفترین روزه یهودیان، روزه یوم کیپور نام دارد. این روزه با هدف بخشش گناهان (میان انسان و خداوند) انجام میشود و تنها روزهای است که دستور مستقیم خداوند در تورات دربارهٔ آن صادر شدهاست. یهودیان جهان در این روز که مهمترین روز تقویم عبری محسوب میگردد، روزه ۲۵ ساعته (غروب تا غروب) گرفته و از انجام هر کاری دست کشیده و تمام وقت در کنیساها، به عبادت میپردازند.
چهار روزه زیر، از روزههایی هستند که پس از ویرانی معبد بیتالمقدس از طرف انبیا و علمای بنیاسرائیل به نشانه سوگواری برای این جامعه مقرر شدند.
۲-گدلیا (۳ تیشری)
۳-دهم طبت
۴–۱۷ تموز
۵–۹ آو (۲۵ ساعته) یهودیان در این روز تیشا بآو یا «نهمین روز از ماه عبری آو» که روزی است که معبد اورشلیم دو بار و در سالهای ۵۸۶ قبل از میلاد و ۷۰ میلادی، تخریب شد، به روزه داری میپردازند. این روز «شومترین روز تاریخ یهود» شناخته میشود.
۶-روزه استر (به منظور طلب حاجت و استجابت دعا صورت میگیرد)
روزههای مستحب
۱-روزه آدینه پسح: این روزه مختص پسران و مردان اولزاد خانواده است که به یادبود ضربت خداوند به اولزادهای مصریان در هنگام آستانه خروج بنیاسرائیل از مصر و مصونیت عبرانیان از این ضربت صورت میگیرد.
۲-در ایام خاص از سال به ویژه ماه الول، روزهای دوشنبه و پنجشنبه روزه گرفته میشود.
۳-روزهای آدینه ماه نو عبری (روز قبل از حلول ماه قمری).
۴-عروس و داماد در روز عروسی یا روز قبل از آن به مناسبت شروع زندگی جدید و به منظور توبه از گناهان گذشته در صورت امکان روزه میگیرند.
۵- کسی که خواب آشفتهای دیده است و آن را نشان بدی میداند، روز بعد به خاطر کفاره گناهان و رفع مصیبت روزه میگیرد.
۶- برخی رسم دارند که در سالروز درگذشت والدین خود یا سالروز درگذشت علمای عالیرتبه دینی روزه بگیرند.
۷- در مواقع خاصی مانند احتمال وقوع بلایای طبیعی یا بروز خشکسالی و نظایر آن، بنا به حکم مرجع دینی، روزه جماعتی بر یهودیان منطقهای خاص مقرر میشود.
آداب روزه و شرایط آن
در شریعت یهود، کلیه واجبات دینی برای دختران از سن ۱۲ سالگی و برای پسران از ۱۳ سالگی شروع گشته و اجباری است. روزه نیز مشمول این حکم است.
کلیه روزههای مورد بحث اعم از واجب و مستحب به غیر از ۲ مورد یُوم کیپور و روزة نهم آو (که ۲۵ ساعته و از غروب تا غروب هستند)، همگی از ماقبل سپیده صبح تا تاریکی کامل هوا برگزار میشوند
غیر از روزه بزرگ یوم کیپور که تأکید ویژهای بر انجام آن صورت میگیرد، در همه روزهها، بیماران و افراد ضعیف و زنان باردار یا شیرده از روزهها معاف هستند.
در ایام عید و روزهای شنبه و روزهای اول ماه نو عبری، گرفتن روزه ممنوع است.
آمادگی جسمانی و پذیرش روزه
هر چند که روزه در یهود (تعنیت) معنای تحتاللفظی «رنج دادن جان» را داراست، اما هدف اصلی آن همانگونه که ذکر شد، یادآوری موضوعهای معین در شرایط ویژة روزه است؛ لذا آمادگی جسمانی برای روزه بسیار با اهمیت شمرده شدهاست. به خصوص دربارهٔ روزه بزرگ یوم کیپور، در احکام دینی، صرف خوراک مفصل قبل از شروع این روزه، بسیار باارزش و مستوجب ثواب مضاعف شمرده شدهاست، زیرا فرد را برای اجرای یک فرمان الهی آماده میسازد.
رابطهٔ انسان با انسان
نیز دربارهٔ روزههایی که جنبه توبه دارند به کرات این نکته گوشزد شدهاست که روزهٔ توبه، تنها مختص روابط انسان و خداوند است و چنانچه انسانی، نسبت به همنوعان خود گناهکار باشد، تا زمان رفع کدورت و احقاق حقوق آنها، روزه و توبه او به درگاه خداوند بیاثر خواهد بود.
منبع: برنا