بلوط درختی به ارتفاع ۱۰ متر بوده که دارای تاجی گسترده و شاخه‌های جوان پوشیده از کرک‌های خاکستری پتویی یا مایل به زرد بوده؛ همچنین جوانه‌ها تخم مرغی و برگ‌ها در فصل زمستان ریزان هستند.

بلوط سرشار از ویتامین B بوده که شامل نیاسین، تیامین، ریبوفلاوین و ویتامین b ۱۲ است. بلوط می‌تواند به تنظیم فعالیت‌های متابولیکی و همچنین تعدادی از فرآیند‌های آنزیمی در بدن که برای سلامت کلی حیاتی هستند کمک کند.

میوه بلوط در پیاله‌ای بنام گلاند قرار گرفته که دارای ۵ درصد ماده روغنی، ۶/۵ درصد پروتئینی، ۷ درصد از قند‌های مختلف، ۴۴ درصد آمین، مقدار کمی کوئروسیت و حدود ۷ درصد از نوعی تانن است.

پادزهری مفید برای مسمومیت‌های آلکالوئیدی و فلزات

آرش مزبانی پژوهشگر گیاهان دارویی می‌گوید: بلوط دارای ۷ درصد تانن بوده که خواص این ماده رسوب دهنده آلبومین، جلوگیری کننده از عفونت‌ها در درمان سل، التیام دهنده زخمها، پادزهر مفیدی برای مسمومیت‌های آلکالوئیدی و فلزات است.

وی درباره خواص میوه بلوط افزود: استفاده آن همراه با سرکه، برای رفع دل پیچه ناشی از نفخ همچنین بو داده میوه به‌صورت قهوه جهت رفع اسهال، درمان سوءهاضمه، درد معده مفید است.

از پوسته بلوط دم دار در مصارف خارجی برای شستشوی آماس، سوختگی‌ها،  بواسیر و بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود و همچنین به علت داشتن مواد مفید در ضدعفونی کردن و التیام بخشیدن به زخم‌ها اثر نافع دارد.

این پژوهشگر ادامه داد: این گیاه در کمک به رفع کم خونی، نرمی استخوان، سیاه سرفه، درمان سل (در مراحل اولیه)، سستی و ضعف استخوان‌ها استفاده می‌شود.

وی درخصوص خواص پوست درخت بلوط اظهار داشت: برای استفاده از پوست درخت بلوط می‌توان آن را دم کرده و با عسل مخلوط کرد و یا اینکه یک قاشق پوست آن را در آب جوش ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید؛ این کار خونریزی‌ها را متوقف می‌کند.

«بریو» نام محلی بلوط

ولی الله مظفریان نویسنده کتاب شناخت گیاهان دارویی ایلام نیز در گفتگو با خبرنگار فارس گفت: بلوط با نام محلی «بریو» که از میوه و پوست درخت آن می‌توان استفاده کرد، مردم بومی پوسته داخلی میوه بلوط را جَفت می‌نامند که در درمان زخم معده بهره می‌برند.

 ترکیبات شیمیایی این درخت شامل تانن، اسید گالیک، اسید مالیک، کوئر سین، موسیلاژ، مواد پکتیکی و رزینی است.

وی افزود: بلوط دارای مقدار زیادی فیبر بوده غذا‌هایی که دارای فیبر بالا هستند که می‌توانند به هضم غذا و درمان مشکلات گوارشی و یبوست کمک شایانی کنند؛ دریافت فیبر باعث کاهش خطر بروز بیماری‌های مختلف مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و سرطان کولون می‌شود و مصرف محصولات غذایی فاقد فیبر خطر بروز این بیماری‌ها را افزایش داده و در طولانی مدت می‌تواند منجر به بروز فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی، یبوست و حتی سرطان کولون شود.

مظفریان ادامه داد: تانن موجود در اعضای مختلف گیاه خواص بوجود آوردن پوشش محافظ بافتها، قابض و بند آورنده خون بوده همچنین در استعمال خارجی، جوشانده پوست بلوط در موارد خون مردگی، بیماری‌های پوستی، واریس استفاده می‌شود.

سلامت استخوان‌ها در گرو بلوط!

 مخلوط میوه بلوط بوداده در دوغ یا ماست، اسهال را در دام و انسان بند می‌آورد همچنین گال بلوط بعنوان مقوی معده، رفع کننده خونریزی‌ها بکار می‌رود. بلوط دارای مواد معدنی مانند پتاسیم، کلسیم، فسفر است که به تقویت سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند و همچنین از احتمال پوکی استخوان جلوگیری می‌کند. کلسیم ماده معدنی حیاتی بوده که برای تراکم مواد معدنی استخوان ضروری است و به مقدار کافی یافت می‌شود.

 یکی از نماد‌ها و شاخص‌های استان ایلام بلوط‌های کهن بوده که این جنگل‌ها در استحکام زمین موثر است همچنین زیبایی و طراوتی به جانداران طبیعت و انسان محیط اطراف آن بخشیده است.

پیمان نوریان کارشناس طب سنتی نیز در گفتگو با خبرنگار فارس در ایلام گفت: از آرد و بذر بلوط می‌توان استفاده‌های بسیاری کرد، همچنین بزرگترین خاصیت آن جهت درمان زخم معده است؛ بدین نحو که میوه آن را پودر کرده و سپس روی شعله ملایم تفت داده و مصرف شود.

بندآورنده اسهال‌های شدید دامی و انسانی با بلوط

کارشناس طب سنتی ادامه داد: برای کسانی که اسهال شدیدی دارند استفاده از بلوط بسیار مؤثر بوده همچنین پودر آرد بلوط همراه عسل و پوست کدو یکی از ضماد‌های فوق‌العاده جهت زخم‌های بدن است.

آنتی اکسیدان‌های موجود در بلوط‌ها، فعالیت کولین استراز (یک آنزیم موجود در مغز) را که بیشتر علائم بیماری آلزایمر شامل گیجی،  کاهش حافظه، ناتوانی در فکر کردن و تمرکز را کاهش می‌دهد، مهار می‌کنند. این آنتی اکسیدان‌ها باعث کاهش سطح استرس اکسیداتیو و جلوگیری از مرگ سلول‌های مغزی می‌شوند و چنانچه در بخش سلامت نمناک می‌خوانید اسید‌های گالیک موجود در بلوط دارای خاصیت حفاظتی مغز هستند و از بیماری آلزایمر جلوگیری می‌کنند.

با ابراز تاسف برخی از سودجویان از این درخت برای ذغال گیری استفاده می‌کنند این درحالی است که یک درخت بلوط برای بالغ شدن به چیزی در حدود ۴۰ سال زمان نیاز دارد که برخی از این درختان در استان ایلام عمرشان به بیش از ۷۰۰ سال نیز می‌رسد.

از طرفی وجود آفت‌های بسیار در این جنگل‌های پر ارزش نیز عاملی برای سرعت بخشیدن به مرگ این گنجینه ارزشمند شده است.