به نظر میرسد ماموریت شاخص اروپا به سوی سیاره مشتری آماده پرواز باشد.
آژانس فضایی اروپا (ESA) تصاویری از موشک «آریان ۵» را قبل از پرتاب در روز ۱۳ آوریل (امروز پنجشنبه) به اشتراک گذاشت که فضاپیمای JUICE را نشان میدهد. حساب رسمی توییتر این ماموریت، ساعاتی پیش تصاویری از قرارگیری این موشک در سکوی پرتاب در پایگاه فضایی اروپا در کورو واقع در گویان فرانسه به اشتراک گذاشت.
این پرتاب، پرتاب ماقبل آخر موشک «آریان ۵» خواهد بود، موشکی که از سال ۱۹۹۶ تاکنون در حال خدمت رسانی بوده است و پرتاب تلسکوپ فضایی «جیمز وب» را در کارنامه دارد. این موشک پس از پرتاب در یک پنجره پرتاب یک ثانیهای، فضاپیمای JUICE را در یک سفر ۸ ساله به مشتری و سه قمر آن ارسال خواهد کرد.
کاوشگر اقمار یخی مشتری (JUICE) متعلق به آژانس فضایی اروپا (ESA) به زودی در یک تور اکتشافی جاهطلبانه، از قمرهای مشتری بازدید خواهد کرد.
این ماموریت برای پرتاب از سکوی pad ELA-۳ در ساعت ۹:۱۵ صبح به وقت محلی (۱۵:۴۵ به وقت ایران) برنامهریزی شده است، البته اگر شرایط آب و هوایی مساعد باشد.
آژانس فضایی اروپا که هدایت این ماموریت را بر عهده دارد، پخش زنده این پرتاب را از ساعت ۱۵:۱۵ به وقت ایران آغاز خواهد کرد. شما میتوانید این پرتاب را به صورت زنده از پایگاه Space.com یا صفحه وب آژانس فضایی اروپا تماشا کنید.
JUICE یک پنجره پرتاب یک ثانیهای دارد
ماموریت JUICE نسبت به سایر فضاپیماها برنامه پرتاب سختتری دارد، زیرا تنها یک ثانیه فرصت دارد تا از زمین بلند شود. این کاوشگر پروازهای نزدیکی از کنار سیاره زهره، زمین و کره ماه به منظور افزایش سرعت و تنظیم مسیر انجام خواهد داد.
سارا کنپتون، از اعضای این ماموریت گفت برای انجام این کار، آن اجرام آسمانی باید به درستی در یک راستا قرار گیرند که تنها دو بار در سال، نخستینبار در ماه آوریل و بار دیگر در پایان تابستان اتفاق میافتد؛ بنابراین دانشمندان در آن پنجره یک ثانیهای، باید فضاپیما را در نقطهای از فضا قرار دهند که در مسیر ترجیحی برای ادامه و انجام پروازهای خود قرار گیرد.
موشک آریان ۵
موشک «آریان ۵» که این ماموریت را پرتاب خواهد کرد، دوران حرفهای چشمگیری داشته و به دلیل قابل اعتماد بودن شهرت زیادی به دست آورده است. این موشک در طول سه دهه خدمت خود، پنج ماموریت باری را به ایستگاه فضایی بینالمللی حمل کرده و در سال ۲۰۰۴ ماهوارهای را که در آن زمان سنگینترین ماهواره مخابراتی تا به امروز بود، به فضا پرتاب کرد. سرانجام نیز در دسامبر ۲۰۲۱ تلسکوپ فضایی انقلابی جیمز وب را پرتاب کرد.
همانطور که گفته شد پرتاب ماموریت JUICE پرتاب یکی مانده به آخر این موشک خواهد بود و آخرین پرواز آن نیز برای ۲۱ ژوئن ۲۰۲۳ برنامهریزی شده است که طی آن دو ماهواره ارتباطی را به نمایندگی از دو مشتری خصوصی اروپایی به مدار زمین خواهد برد.
موشک «آریان ۵» پس از آن کنار گذاشته میشود تا جای خود را به موشک «آریان ۶» دهد، موشکی که انتظار میرود اولین پرواز خود را اواخر سال جاری انجام دهد.
این موشک جدید دارای یک مرحله فوقانی است که میتواند ماهوارهها را به مدارها در ارتفاعات مختلف برساند و پس از تحویل محمولههای خود به طور مستقل از مدار خارج شود.
اگر JUICE به موقع پرتاب نشود چه میشود؟
اگر این ماموریت به دلیل شرایط آب و هوا یا دلایل فنی به تعویق بیفتد، تیم عملیات میتواند هر روز تا پایان ماه آوریل سعی کند JUICE را پرتاب کند. در حالی که آژانس فضایی اروپا هنوز زمان مشخصی را اعلام نکرده است، پنجرههای پرتاب در زمانهای مختلف از هر روز است.
در نهایت اگر فضاپیما نتواند در ماه آوریل پرتاب شود، گزینه بعدی چهار ماه بعد، در ماه اوت خواهد بود.
تیم عملیات در روز ۱۲ آوریل، یک روز قبل از پرتاب برنامهریزی شده، آماده شدن برای بلند شدن موشک را آغاز میکند و مراحلی را برای شناسایی و حل مشکلات احتمالی که ممکن است پیش بیاید، انجام میدهد.
بر اساس آنچه تاکنون میدانیم، اگر پرتاب JUICE بعد از ۱۸ آوریل انجام شود، این فضاپیما اولین پرواز ماه-زمین خود را کوتاه میکند و فقط از کنار زمین عبور میکند.
پس از پرتاب JUICE چه انتظاری میتوانیم داشته باشیم؟
به گفته آژانس فضایی اروپا، پخش اینترنتی این پرتاب به مدت ۳ ساعت و ۲۰ دقیقه ادامه خواهد داشت و از ساعت ۸:۴۵ صبح به وقت محلی در روز ۱۳ آوریل آغاز میشود و در ساعت ۱۱:۰۵ صبح پایان مییابد.
انتظار میرود که آژانس فضایی اروپا یک نشست خبری ۴۵ دقیقهای پس از پرتاب در روز پنجشنبه پخش کند. انتظار میرود این جلسه توجیهی در ساعت ۱۱:۳۰ صبح به وقت محلی آغاز شود.
اندکی پس از پرتاب موفقیت آمیز، تیم عملیات مشغول این خواهد شد که مطمئن شود همه چیز طبق برنامه پیش میرود.
گفتنی است که کاوشگر اقمار یخی مشتری دارای یک محافظ هستهای برای محافظت از تجهیزات الکترونیکی خود در برابر تشعشعات است.
بر اساس برنامه پرتاب فعلی، چند نقطه عطف کلیدی وجود دارد که باید پس از بلند شدن موشک انتظار داشت:
ابتدا در ساعت ۸:۴۲ صبح به وقت منطقه زمانی شرقی کاوشگر JUICE از موشک «آریان ۵» جدا میشود؛ بنابراین انتظار میرود JUICE کمتر از نیم ساعت پس از بلند شدن از موشک ۶۲۰۰ کیلوگرمی حامل خود جدا شود.
سپس در ساعت ۸:۵۱ انتظار میرود JUICE اولین سیگنال را به زمین ارسال کند. یعنی حدود ۹ دقیقه پس از جدایی فضاپیما انتظار میرود که JUICE برای اولین بار با خانه تماس بگیرد. آن زمان خواهد بود که به گفته اولیویه ویتاسه دانشمند این پروژه، مرکز کنترل مطمئن خواهد شد که ارتباط خوبی با JUICE دارد.
بعد در ساعت ۹:۵۵ کاوشگر JUICE بالهای خورشیدی خود را کاملا باز میکند. این یک نقطه عطف مهم دیگر پس از پرتاب خواهد بود.
بالهای خورشیدی JUICE از ۱۰ پنل خورشیدی ساخته شدهاند که برای حرکت فضاپیما با انرژی خورشیدی در محیطهای سخت و دور از خورشید ضروری است.
پنج پنل در هر طرف این فضاپیما وجود دارد که در حین پرتاب درون مرحله فوقانی موشک «آریان ۵» به صورت تا شده قرار گرفتهاند و هنگامی که در فضا قرار میگیرند، مانند یک صلیب باز میشوند. در عین حال انتظار میرود دو دوربین برخی از تصاویر این پنلها را به خانه ارسال کنند.
رفتن به مشتری آسان نیست و هرچه به این غول گازی نزدیکتر میشوید و میخواهید بیشتر در مجاورت آن بمانید، شرایط سختتر میشود. مشتری پنج برابر دورتر از فاصله خورشید تا زمین در منظومه شمسی قرار دارد و تنها حدود چهار درصد از نوری را که سیاره ما از خورشید دریافت میکند، به دست میآورد. این بدان معناست که هر فضاپیمایی که قصد دارد به انرژی خورشیدی تکیه کند، باید پنلهای خورشیدی بزرگی داشته باشد.
سپس طی ۱۷ روز آینده JUICE از چندین توسعه برای به کارگیری ابزارهای خود استفاده خواهد کرد که شامل فعال کردن آنتن بشقاب خود و همچنین مغناطیسسنجی است که دادههای میدان مغناطیسی مشتری و سه قمر گالیلهای آن موسوم به کالیستو، اروپا و گانیمد را جمع آوری خواهد کرد.
ویتاسه گفت: تقریباً تا دو ماه آینده، دانشمندان بررسی خواهند کرد که آیا JUICE و ۱۰ ابزار آن به خوبی کار میکنند یا خیر.
وی افزود که انتظار دارد این بررسیها تا پایان ماه ژوئن کامل شوند. سپس اگر همه چیز خوب پیش برود، ماموریت موفقیت آمیز اعلام میشود و مرحله بعدی سفر به سمت مشتری آغاز میشود.
در نهایت، پس از یک سفر هفت و نیم ساله انتظار میرود این کاوشگر در ماه دسامبر سال ۲۰۳۱ به این غول گازی برسد.
کاوشگر JUICE چگونه به سیاره مشتری خواهد رسید؟
طبق برنامه ماموریت، کاوشگر JUICE در مجموع چهار پرواز انجام خواهد داد تا مسیر خود را تنظیم کند و سرعت خود را بدون استفاده از مقدار زیادی از چهار تن پیشرانهای که حمل میکند، افزایش دهد.
ابتدا در ماه اوت ۲۰۲۴ کاری را انجام میدهد که به آن پرواز ماه-زمین میگویند. جایی که فضاپیما ابتدا از جاذبه ماه و سپس ۱.۵ روز بعد از جاذبه زمین برای شتابگیری کمک میگیرد. سپس در ماه اوت ۲۰۲۵ از کنار سیاره زهره عبور میکند و دومین پرواز نزدیک خود را برای شتابگیری تجربه میکند. بعد در ماه سپتامبر ۲۰۲۶ برای سومین پرواز نزدیک خود از کنار زمین عبور خواهد کرد.
در نهایت نیز در ژانویه ۲۰۲۶ برای آخرین بار از کنار زمین پرواز میکند و به سوی سیاره مشتری و قمرهای آن رهسپار میشود.