محمد کاظمی فرد رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با بیان اینکه یکی از چالش‌های فرآیند رسیدگی که در سند تحول قضائی به آن اشاره شده است غیرمتقابل بودن برخی از آرا و تصمیمات قضائی است گفت: راهبرد سند تحول قضائی برای حل آن استفاده از فناوری‌های نوین و هوشمند در فرایند صدور آرا و تصمیمات قضائی از طریق دستیار هوشمند قاضی است.

رئیس مرکز آمار و فناوری قوه قضائیه با بیان اینکه ابزار‌های مختلفی را برای حل این مشکل ایجاد کرده‌ایم تاکید کرد: ابزار گفتار به متن دراختیار قضات قرار گرفته است یکی از ابزار جدیدی که توسعه داده شده است که بتواند به فرآیند تصمیم گیری قضات کمک کند. همچنین ابزار سابقه یابی خودکار و هوشمند نیز از دیگر ابزاری است که در اختیار قضات شعب و معاونین ارجاع قرار گرفته است. این ابزار به صورت خودکار و هوشمند و در لحظه کلیه سوابق هر فرد داخل پرونده را به صورت متمرکز و یکپارچه در اختیار قاضی قرار می‌دهد و در فرایند رسیدگی قضائی، شناخت دقیق‌تر و جامعتری از پرونده قضائی شخص در اختیار مقام قضائی و رسیدگی کننده دهد.

محمد کاظمی‌فرد ادامه داد: پرونده‌های جریانی، سابقه زندان، محکومیت‌ها، تمام دادخواست‌ها و شکوائیه‌های ارجاع نشده، سوابق سامانه اطلاعات مؤثر تنها گوشه‌ای از ابزار‌ها و خدماتی است که در دستیار هوشمند قضائی قرار گرفته است.

همچنین امکان مشاهده آرا مشابه و متعارض جهت افزایش اتقان آرا قضائی در اختیار قضات قرار گرفته است.

سامانه ارجاع هوشمند به کارشناس در اختیار تمام قضات

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با بیان اینکه کاهش اطاله دادرسی و اتقان آرای قضائی از تأکیدات مقامات عالی نظام است گفت: با همین هدف و در راستای اجرای سند تحول قضائی، ساماندهی فرآیند کارشناسی‌های قضائی راه اندازی و در اختیار تمام قضات کشور قرار گر فته است.

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با بیان اینکه تمام فرآیند در این سامانه به صورت کاملاً الکترونیک و هوشمند صورت می‌گیرد گفت: با راه‌اندازی سامانه ارجاع هوشمند به کارشناس مشکلاتی که در گذشته وجود داشت از بین رفته است و زمینه کاهش اطاله دادرسی و اتقان آرای قضائی فراهم شده است. استفاده از این سامانه باعث می‌شود تا فرایند‌های رسیدگی به پرونده‌ها تسریع شود. همچنین امکان نظارت کنترل در اجرای فرآیند‌ها ایجاد شده است.

کاظمی فرد در ادامه با بیان اینکه این سامانه با توجه به تعداد کارشناسی‌های ارجاع شده، صلاحیت و محل کارشناسی اقدام به پیشنهاد کارشناس می‌کند؛ تاکید کرد: اتقان آرای قضائی از دیگر مزیت‌های این سامانه است. استفاده از این سامانه آسیب‌هایی که در گذشته وجود داشت را از بین می‌برد و باعث اتقان آرای قضائی می‌شود.

احراز هویت برخط شناسه قضائی ثنا در کمتر از ۲۰ دقیقه

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه در ادامه احراز هویت بر خط کد ثنا را مورد توجه قرارداد و گفت: استفاده از فناوری‌های نوین وارائه خدمات آسان و ارزان از مهمترین اولویت‌های این مرکز است. برای استفاده از خدمات قوه قضائیه داشتن شناسه قضائی ثنا ضروری است. احراز هویت غیر حضوری جهت دریافت ثنا یکی از اقداماتی است که دریافت شناسه قضائی ثنا را تسهیل می‌کند. افرادی که قصد استفاده از خدمات قضائی را داشته باشند می‌توانند بدون حضور در دفاتر خدمات الکترونیک قضائی یا مراجع قضائی به صورت برخط و غیر حضوری اقدام به دریافت شناسه قضائی ثنا کنند.

کاظمی‌فرد با بیان اینکه ثبت‌نام ثنا، جز خدمات پایه و درگاه ورود به ارائه دیگر خدمات حقوقی و قضائی در قوه‌قضاییه به مردم است که تا قبل از احراز هویت برخط، به‌صورت حضوری در دفاتر خدمات الکترونیک قضائی صورت می‌پذیرفت، افزود: احراز هویت برخط کد ثنا در زمانی کمتر ۲۰ دقیقه انجام می‌شود و در هر زمان از ساعات شبانه روز صورت می‌گیرد. برای این کار از ظرفیت چند شرکت دانش بنیان استفاده کرده‌ایم. معتقدیم نباید یک ارائه خدمت تنها محصور در یک شرکت دانش بنیان باشد به همین با استفاده از ظرفیت چند شرکت دانش بنیان فضای رقابتی هم ایجاد کرده‌ایم.

بهره گیری از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان خدمات قضائی

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش بنیان دارای ظرفیت‌ها و توانمندی‌های فراوانی هستند گفت: لزوم توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده از ظرفیت‌های آنان از سیاست‌های دستگاه قضائی است.

کاظمی فرد با تاکید براینکه کلید پیشرفت کشور در گرو نگاه ویژه به علم و فناوری است گفت: بهره گیری از فناوری‌های نوین، هوش مصنوعی و ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان پیشرفت و توسعه کشور را سرعت می‌بخشند. باید از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان که اغلب از نیرو‌های جوان تشکیل شده است حمایت کنیم.

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه ادامه داد: امروز از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان در زمینه احراز هویت برخط، پیام رسان ها، شکواییه ساز، دادرسی الکترونیک و تبدیل گفتار به متن بهره گرفته‌ایم، اما اعتقاد داریم می‌توانیم با همفکری و تلاش خدمات بهتر و بیشتری را به مردم و دستگاه قضائی ارائه دهیم.

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند ایده‌های خود را برای تسریع در خدمات قضائی ارائه کنند و ما از آن‌ها کاملاً حمایت می‌کنیم تاکید کرد: امیدواریم شرکت‌های دانش بنیان بیشتری در زمینه فناوری قضائی به ارائه خدمت به مردم بپردازند و ما نیز با حمایت از آن بتوانیم تلاششان را دوچندان کنیم.

کاهش اطاله دادرسی با سامانه خودکاربری کارشناسان رسمی

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه در ادامه سامانه‌ی خود کاربری کارشناسان رسمی را مورد توجه قرار داد و گفت: به منظور تسهیل دسترسی به خدمات قضائی، کاهش اطاله دادرسی و الکترونیکی شدن پرونده‌ها و تکریم کارشناسان رسمی دادگستری، سامانه خودکاربری کارشناسان رسمی راه‌اندازی شده است که از طریق آن می‌توانند نظریات کارشناسی را به صورت غیرحضوری و الکترونیکی برای واحد‌های قضائی ارسال کنند. همچنین کارشناسان رسمی می‌توانند اقدامات مربوط به تمدید پروانه خود را هم از این طریق دنبال کنند. محمد کاظمی فرد ادامه داد: امکان ارجاع الکترونیکی درخواست نظریه کارشناسی توسط مرجع قضائی، امکان ارسال نظریه کارشناسی توسط کارشناسان رسمی، امکان ارسال درخواست و مکاتبه الکترونیک کارشناسان با واحد‌های قضائی، ارسال درخواست معرفی به مراجع رسمی، استمهال، اعلام عضو به صورت غیرحضوری، امکان پرداخت الکترونیک هزینه و تمدید الکترونیک پروانه کارشناسان رسمی دادگستری برخی از امکاناتی است که در این سامانه قرار داده شده است.

بررسی و پالایش بیش از ۷۴۰ هزار نظر قوه قضائیه

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه در ادامه گفت: در راستای توسعه نظارت‌های برخط مردمی، تکریم مراجعان و نیز اجرای سند تحول قضائی سامانه سنجش برخط رضایت مردمی توسط متخصصین مرکز تولید و راه اندازی شده است. فرایند این سامانه به این شکل است که پس از برگزاری جلسه رسیدگی یک پیامک برای شرکت کنندگان در جلسه ارسال می‌شود و از آنان درخواست می‌شود که نظر خود را در مورد واحد قضائی مورد مراجعه و نیز عملکرد تک تک همکاران قضائی و اداری حاضر در شعبه ثبت کنند.

وی با بیان اینکه در سال گذشته نظر ۷۴۰ هزار و ۵۳۷ نفر از طریق این سامانه ثبت شده است گفت: تمامی این نظر‌ها مورد بررسی و پالایش قرار می‌گیرد و نتایج آن در اختیار مقامات عالی قضائیه قرار می‌گیرد و قرار است نتایج آن در نظامات تشویقی و تنبیهی قوه قضائیه استفاده شود.

خدمات به ایرانیان خارج از کشور

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه در ادامه خدمات به ایرانیان خارج از کشور را مورد توجه قرار داد و گفت: برای شروع هر کاری در قوه قضائیه ابتدا باید دارای کد ثنا باشید. این کد ثنا، شناسه قضائی شما است و بدون داشتن ثنا نمی‌توانید خدمات دریافت کنید. برای داشتن کد ثنا باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضائی یا مراجع قضائی یا بعضاً کلانتری‌ها مراجعه کنید. در خارج از کشور این ابزار‌ها وجود ندارد و هموطنان در خارج از کشور در گذشته نمی‌توانستند کد ثنا داشته باشند و طبیعتاً نمی‌توانستند از خدمات آن استفاده کنند، اما یک امکانی با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد شد که هر فرد بعد از اینکه اطلاعاتش وارد سامانه‌های قوه قضائیه می‌شود برای بخش احراز هویت به یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان ارجاع داده می‌شود که در حال حاضر ۸ شرکت در این زمینه فعال هستند. بعد از اینکه احراز هویت انجام شد در یک بازه زمانی ۱۰ الی ۲۰ دقیقه‌ای کد ثنابه فرد اختصاص داده می‌شود.

کاظمی‌فرد ادامه داد: یکی از چالش‌ها برای ایرانیان خارج از کشور دسترسی به تلفن همراه بود که این موضوع مرتفع شد و اگر این متقاضی در خارج از کشور ایمیلشان را به درستی وارد کند رمز یکبار مصرف به جای ارسال به تلفن همراهشان به ایمیل شأن فرستاده می‌شود، بنابراین بدون داشتن تلفن همراه نیز می‌توانند از امکانات ثنااستفاده کنند. با داشتن کد ثنا در حال حاضر دو خدمت پرکاربرد و عمده برای ایرانیان خارج از کشور ارائه می‌شود، یکی دسترسی به ابلاغ الکترونیک است که بسیار پر کاربرد است و از این طریق می‌توانند از دعاوی که در داخل کشور علیه شأن مطرح می‌شود مطلع شوند و دیگری درخواست گواهی عدم سو پیشینه است و پس از اینکه درخواست ارائه دهند در یک روز کاری آن را دریافت می‌کنند. همچنین هر گونه اطلاع رسانی که در این پرونده‌ها نیاز داشته باشند را می‌توانند دنبال کنند. اگر شما پرونده داشته باشید و اگر دعوی‌ای علیه شما مطرح شده باشد از طریق ابلاغ الکترونیک به شما اطلاع داده می‌شود، اما اگر شما پرونده‌ای داشته باشید و می‌خواهید از وضعیت پرونده تان مطلع شوید سامانه‌ای به اسم اطلاع رسانی پرونده وجود دارد که در آن مشخص می‌شود که وضعیت پرونده تان در چه مرحله‌ای است و در چه مواردی پیش رفته است و به چه مواردی نیاز دارید. حتی اگر وکیل شما در حال پیگیری پرونده باشد شما نیز می‌توانید از روند پرونده تان مطلع شوید.

خودکاربری دادخواست بدوی و تجدیدنظر دیوان عدالت اداری

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه یکی دیگر از اقداماتی که به صورت خود کاربری در پنجره واحد الکترونیک قوه قضائیه ایجاد شده است را دو خدمت دادخواست بدوی دیوان عدالت اداری و دادخواست تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عنوان کرد و گفت: با توجه به حجم زیاد ورودی‌ها به دیوان عدالت اداری در مرحله رسیدگی عالی در شعب تجدید نظر از رأی بدوی صادره در دیوان است امکان دریافت دادخواست‌های مذکور از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و خود کاربری اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع مهمی در کاهش اطاله دادرسی و مراجعه به دیوان عدالت اداری به شمار می‌آید. بر این اساس و نظر به اینکه شیوه ثبت و ارجاع در شعب تجدید نظر در مرجع مذکور متفاوت از سایر مراجع قضائی است این مرکز ضمن انطباق دادرسی دیوان عدالت با سمپ نسبت به طراحی ساختار جدید در سامانه‌های مذکور اقدام و دریافت تجدید نظرخواهی، ثبت و اجرای آن به شیوه الکترونیک صورت می‌پذیرد.