یک تکنیک جدید امواج صوتی می‌تواند تنها در چهار دقیقه به درمان سرطان مرگبار مغز به نام گلیوبلاستوما کمک کند. این گزارش پیشرفت در مجله The Lancet Oncology منتشر شد که نتایج یک کارآزمایی بالینی انسانی فاز ۱ با ۱۷ بیمار را نشان می‌دهد.

در این کارآزمایی، بیماران برای برداشتن تومور‌های خود تحت عمل جراحی قرار گرفتند و یک دستگاه سونوگرافی در مغز آن‌ها کاشته شدند. دستگاه داخل جمجمه سد خونی مغزی را باز می‌کند و مکررا از امواج صوتی برای نفوذ به سد و رسیدن به تومور مغزی استفاده می‌کند. سپس شیمی‌درمانی IV می‌تواند به بافت‌های عصبی که در آن سرطان می‌تواند رشد کند، برسد.

درمان این نوع تومور مغزی که دارای نرخ بقای ۶.۸ درصدی در پنج سال اول تشخیص است، با قوی‌ترین انواع شیمی درمانی دشوار است. قوی‌ترین دارو‌های سرطان معمولا قادر به نفوذ به سد خونی مغزی نیستند. سد خونی مغزی به عنوان یک خط دفاعی عمل می‌کند و یک دیوار اضافی در اطراف مغز ایجاد می‌کند تا از ورود سموم و عوامل بیماری‌زا به چنین ناحیه مهمی از بدن جلوگیری کند. با این حال مجموعه دارو‌هایی که می‌توان برای درمان بیماری‌های مغزی استفاده کرد، بسیار محدود است. در سال ۲۰۱۴، دانشمندان برای اولین بار دریافتند که می‌توان از امواج صوتی برای نفوذ به سد خونی مغزی استفاده کرد و این مطالعه بر اساس این کشف است.

آدام سونابند، یکی از محققان این مطالعه و جراح مغز و اعصاب دانشگاه نورث وسترن، در این باره گفت: «این به طور بالقوه یک پیشرفت بزرگ برای بیماران گلیوبلاستوما است». 

این مطالعه گزارش می‌دهد که استفاده از شبکه‌ای جدید قابل کاشت جمجمه متشکل از ۹ فرستنده اولتراسوند می‌تواند سد خونی مغزی را در حجمی از مغز ۹ برابر بزرگ‌تر از ایمپلنت‌های کوچک تک فرعی که در ابتدا استفاده می‌شد، باز کند. این مهم به درمان ناحیه بزرگی از مغز در کنار حفره‌ای که پس از برداشتن تومور‌های گلیوبلاستوم باقی می‌ماند، کمک می‌کند.

این همچنین اولین مطالعه‌ای است که نشان می‌دهد سد خونی مغزی با چه سرعتی پس از باز شدن توسط سونوگرافی بسته می‌شود. در ۳۰ تا ۶۰ دقیقه اول پس از برقراری ارتباط و این به دانشمندان کمک می‌کند تا ترتیبی برای تحویل دارو‌ها در نظر بگیرند تا امکان نفوذ بهتر به مغز فراهم شود. روش باز کردن سد خونی مغزی تنها چهار دقیقه طول می‌کشد و در حالی که بیمار بیدار است انجام می‌شود. نتایج جدید نشان می‌دهد که این درمان بی‌خطر است، به خوبی قابل تحمل است و برخی از بیماران تا شش دوره درمان دریافت کردند.

باز کردن سد خونی مغز منجر به افزایش تقریبا چهار تا شش برابری غلظت دارو در مغز انسان شد. تیم این افزایش را با دو داروی شیمی درمانی به نام‌های پاکلیتاکسل و کربوپلاتین مشاهده کردند. این دارو‌ها معمولا برای درمان بیماران گلیوبلاستوما استفاده نمی‌شوند، زیرا معمولا در شرایط عادی از سد خونی مغزی عبور نمی‌کنند.

به گفته سونابند، شیمی درمانی فعلی که برای گلیوبلاستوما (Temozolomide) استفاده می‌شود، از سد خونی مغزی عبور می‌کند، اما ضعیف است. سونابند همچنین گفت مطالعات قبلی که پاکلیتاکسل را مستقیما به مغز بیماران مبتلا به این تومور‌ها تزریق می‌کردند، نشانه‌های اثربخشی امیدوارکننده‌ای داشتند، اما تزریق مستقیم با سمیت‌هایی مانند تحریک مغز و مننژیت همراه بود.

فاز ۲ کارآزمایی بالینی در حال حاضر در حال انجام است. سونابند گفت: در حالی که ما روی سرطان مغز تمرکز کرده‌ایم، این روش راه را برای بررسی درمان‌های جدید مبتنی بر دارو برای میلیون‌ها بیمار که از بیماری‌های مختلف مغزی رنج می‌برند، باز می‌کند.

منبع: popsci