متخصصان دانشگاه کالیفرنیا در «برکلی» در تکمیل مطالعات قبلی در زمینه زوال عقل گفت: خواب عمیق که به آن خواب امواجآهسته و بدون حرکت تند چشم (REM) هم گفته میشود میتواند به عنوان یک «عامل حفظ شناخت» برای افزایش انعطافپذیری در برابر عامل اصلی بوجود آورنده این عارضه عصبی عمل کند.
بیماری آلزایمر شایعترین شکل زوال عقل است. این بیماری مسیرهای حافظه در مغز را نابود میکند و در حالتهای پیشرفته میتواند در توانایی افراد برای انجام دادن کارهای اساسی روزمره اختلال ایجاد کند.
پروتئینی که به نام «بتا آمیلوئید» شناخته میشود، با از دست رفتن حافظه بر اثر زوال عقل ارتباط دارد و مطالعات پیشین هم نشان دادهاند که اختلال خواب با انباشت سریعتر این مولکول در مغز مرتبط است.
همچنین ثابت شده است که روند کاهش خواب عمیق میتواند نشانگر ابتلا به صورتی وخیمتر از زوال عقل در آینده باشد.
اما متخصصان دریافتهاند که برخی فعالیتها که ذهن را فعال نگه میدارند، مثل سالهای تحصیل و مشارکت اجتماعی نیز میتوانند انعطافپذیری فرد در برابر انواع شدید این بیماری را تقویت کنند.
از آن جا که وضعیت تحصیل یا اندازه شبکه اجتماعی افراد را نمیتوان بهراحتی تغییر داد، محققان به سراغ سایر شکلهای فعال نگه داشتن مغز مثل فعالیت جسمانی رفتهاند.
طبق یافتههای محققان در این تازهترین مطالعه که اخیرا در مجله پزشکی «بیامسی» چاپ شد، مقدار زیاد خواب عمیق با امواجآهسته در افراد در معرض خطر میتواند به عنوان یک عامل محافظتی در برابر افول حافظه عمل کند و به جلوگیری از برخی از مخربترین پیامدهای زوال عقل بیانجامد.
محققان برای این آزمایش، ۶۲ فرد مسن را که سالم بودند و زوال عقل در آنها تشخیص داده نشده بود، انتخاب کردند. این محققان به هنگام خواب این افراد در محیط آزمایشگاه، آنها را با اسکنر خواب دستگاه نوار مغز تحت نظر داشتند. متخصصان همچنین میزان انباشت پروتئین بتا آمیلوئید در مغز شرکتکنندگان را اندازهگیری کردند.
طبق یافتههای این پژوهشگران، میزان انباشت آمیلوئید در نیمی از شرکتکنندگان بالا بود و در نیمی دیگر این گونه نبود.
شرکتکنندگان بعد از خواب، فعالیت مرتبط با حافظه تطبیق اسامی با چهرهها را انجام دادند.
محققان دریافتند آنهایی که انباشت بتا آمیلوئید در مغزشان زیاد بود و خواب عمیق بیشتری داشتند در مقایسه با آنهایی که همان مقدار انباشت را داشتند، اما خوابشان بدتر بود، از پس آزمون حافظه بهتر برآمدند. اما در گروه بدون انباشت این پروتئین، خواب عمیق هیچ اثر پشتیبان اضافی روی حافظه نداشت.
محققان بر اساس این یافتهها میگویند خواب عمیق میتواند آثار زیانبار آسیب بتا آمیلوئید بر حافظه را کاهش دهد.
حدس آنها این است که امکان دارد خواب امواجآهسته و بدون حرکت تند چشم با برخی آثار مختلکننده رسوب بتا آمیلوئید برای حافظه مقابله کند.
یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: اگر یافتهها این فرضیه را تایید میکرد، هیجانانگیز بود، زیرا خواب چیزی است که میتوانیم آن را تغییر دهیم.
زوفیا زاوچ، یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه نیز افزود: مردم باید بدانند که به رغم آسیبهای مشخصی که وجود دارد، برخی عوامل معین در سبک زندگی به تعدیل و کاهش آثار منفی کمک میکند. یکی از این عوامل خواب و بهخصوص خواب عمیق است.
متخصصان توصیه میکنند که پایبندی به برنامه خواب منظم، حفظ فعالیت ذهنی و جسمی در طول روز، ایجاد محیطی خنک و تاریک برای خواب و به حداقل رساندن کارهایی مثل مصرف قهوه و تماشای تلویزیون تا دیروقت از اقدامهایی هستند که کیفیت خواب امواجآهسته و عمیق را افزایش میدهند.
منبع: ایندیپندنت