حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنرانی خود در آیین افتتاحیه دومین دور گفت‌وگوی فرهنگی ایران و آفریقای جنوبی که امروز (۳۰ اردیبهشت‌ماه) در حسینیه الزهرا (س) این سازمان برگزار شد، با تمرکز گفتگو‌ها بر محور فرهنگ و مدارا، گفت: شکی نیست که اندیشمندان حاضر در این جمع، گفت‌وگوی فرهنگی را برای جامعه جهانی ضرورتی انکارناپذیر می‌دانند.

وی افزود: گفتگو‌های فرهنگی با همواره کردن مسیر تفاهم و همدلی، بستر ارتباطات و حلقه‌های دوستی را فراهم می‌سازد. بسیاری از منازعات و چالش‌های کنونی جهان ریشه در فرهنگ دارند و با گفت‌وگوی سازنده قابل پیشگیری هستند. 

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تأکید کرد: علاوه بر این، گفتگو‌های فرهنگی این امکان را فراهم می‌آورند تا انسان‌ها به دور از پیش داوری‌ها و یا فضاسازی‌های رسانه‌ای به معرفی بی واسطه و صحیح‌تر یکدیگر بپردازند. جمعی بر این باورند که «انسان‌ها با یکدیگر می‌جنگند، چون قبل از آن فرصت گفتگو نداشته‌اند.»

وی ادامه داد: گفتگو صرفا برای رفع چالش‌ها و کدورت‌ها نیست، بلکه برای نزدیکی بیشتر است. در جهان معاصر، کشور‌های مستقل نیازمند گفتگو‌های بیشتر جهت نزدیک‌تر شدن، هستند و گفت‌وگوی ما از این جنس است و خوشبختانه مورد حمایت دولت مردمانمان نیز هست.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور با تأکید بر اینکه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر ایجاد روابط متوازن در عرصه بین‌الملل استوار است، گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در اولین دیدار مردمی خود در سال جدید، بر ضرورت همکاری با کشور‌های آفریقایی تأکید داشتند. دولت سیزدهم نیز توسعه همکاری با کشور‌های آفریقایی را در رأس سیاست خارجی خود قرار داده است.

ارزش‌های فرهنگی، تمدنی و انسانی؛ ثروت اصلی و گنج پنهان آفریقا

وی با اشاره به ظرفیت‌های فراوان دو کشور ایران و آفریقای جنوبی در اجرای برنامه‌های فرهنگی، گفت: رفت و آمد مقامات بلندپایه دو کشور ایران و آفریقای جنوبی، امضای یادداشت تفاهم فرهنگی، وجود خواهرخواندگی بین شهرهایمان، حضور در نمایشگاه‌های هنری صنایع دستی، برگزاری هفته‌های فرهنگی و هفته‌های فیلم و نهایتا برگزاری گفتگو‌های فرهنگی بین دو کشور نشانگر عزم ما بر همکاری‌های نظام‌مند و مستمر فرهنگی است.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ابراز کرد: هنگامی که سخن از آفریقا می‌رود، اولین چیزی که به ذهن تبادر می‌کند «سرزمین‌های وسیع با ذخایر شگفت انگیز طبیعی و معدنی» است. اما واقعیت این است که ثروت اصلی و گنج پنهان آفریقا، ارزش‌های فرهنگی، تمدنی و انسانی این قاره‌ی ثروتمند است.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور در ادامه سخنانش، تأکید کرد: امروز نیز همانند گذشته، این قاره محل توجه کشور‌های زیادی است. این توجه چنانچه در راستای توسعه کشور‌های این منطقه و گسترش سرمایه‌گذاری‌ها و تعاملات سازنده دو جانبه باشد، امری پسندیده است، اما آنجا که باعث از بین رفتن هویت و ریشه‌ها شود امری مذموم خواهد بود. یکی از سیاست‌های استکباری از گذشته تاکنون، بریدن ریشه‌ها است. ایستادگی بر هویت ملی و ارزش‌های، حافظ استقلال فکری و فرهنگی ملت‌ها است.

وی ادامه داد: آنچه گفتگو‌های ایران و آفریقای جنوبی را استحکام می‌بخشد، اشتراکات فکری، فرهنگی و نگاه برادرانه، برابر و دوستانه فی مابین است، بنابراین انتظار می‌رود که نمایندگان دو کشور به دلیل وجود این مشترکات بتوانند زمینه توسعه بیشتر همکاری‌ها را فراهم آورند.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ابراز کرد: همراهی آفریقای جنوبی در مجامع بین‌المللی با مواضع جمهوری اسلامی ایران نظیر حمایت از حق ایران در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای، ضرورت احقاق حقوق ملت فلسطین، ضرورت انجام اصلاحات در سازمان ملل، مخالفت با اقدامات یک جانبه آمریکا در سایر کشور‌ها بخشی از اشتراکات فی مابین است.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور افزود: خوشبختانه هم‌اکنون دو کشور حامی یکدیگر در نهاد‌های مهم بین‌المللی هستند، اما گسترش همکاری‌های فوق، به نوبه خود موجب نگرانی دشمنان مشترک می‌شود و بالطبع تلاش خواهند کرد که با هراس افکنی و دشمن تراشی‌های کاذب، زمینه تفرقه و جدایی ما را فراهم کنند. از این رو گفتگو‌های فرهنگی و گسترش آمد و رفت مقامات و مردم دو کشور برای گفتگو‌های مستمر، امری ضروری می‌کند.

وی در عین حال، تأکید کرد: آنچه می‌تواند گفتگو‌های ایران و آفریقای جنوبی را سازنده‌تر کند، تبادل تجارب علمی، فرهنگی و سیاسی است که به حفظ هویت و حرکت در مسیر استقلال، امنیت و توسعه پایدار کمک می‌کند، به یاد دارید که در جریان سفر ماندلای فقید و ملاقات ایشان با رهبر معظم انقلاب، تجارب انقلاب مردم ایران تا چه اندازه به پیروزی مبارزه مردم آفریقا بر علیه آپارتاید کمک کرد.

لزوم گسترش گفتگو‌های عمل گرایانه

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اظهار داشت: در آن گفتگو، رهبر معظم انقلاب اسلامی به مرحوم نلسون ماندلا فرمودند: که انقلاب مردم ایران، انقلاب مسلحانه و با مشت آهنی نبود بلکه انقلابی برخاسته از روح ایمان بود که توسط رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) به مردم منتقل می‌شد. رمز پیروزی انقلاب اسلامی، حضور گسترده مردم با جان و دل نه با سلاح و مشت بود. گفته می‌شود که از این الگو در جریان مبارزات آفریقای جنوبی استفاده شد. این نوع گفتگو از مصادیق بارز گفتگو‌های عمل‌گرایانه است.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور ادامه داد: در حال حاضر نیز با توجه به ظرفیت­‌های بالقوه و بالفعل دو کشور در ایفای نقش مؤثر منطقه‌­ای و جهانی و ساختن آینده‌­ای بهتر برای جهان، لازم است گفتگو‌های عمل گرایانه را در تمام ابعاد گسترش دهیم.

وی خاطرنشان کرد: امیدوارم که گفتگو‌های فرهنگی به شکل­ گیری تصویری تمام عیار و واقع ­بینانه از دو کشور دوست و برادر منجر شود. بدون تردید همکاری‌های علمی، دانشگاهی، تبادل استاد و دانشجو، انتقال دانش فنی و فناوری‌­های علمی و توسعه همکاری­‌های فرهنگی، گردشگری، ورزشی در کنار گفتگو‌های فرهنگی شتاب مناسب ­تری به روابط رو به توسعه دو کشور خواهد داد.

شایان ذکر است، دومین دور گفت‌وگوی فرهنگی ایران و آفریقای جنوبی با همکاری مشترک مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، شورای تحقیقات علوم انسانی آفریقای جنوبی و مرکز مطالعات آفریقای دانشگاه تربیت مدرس در تهران برگزار می‌شود. در این گفت‌وگوها، سخنرانان ضمن بیان دیدگاه‌های خود نسبت به گفتگو‌های فرهنگی فیمابین و ضرورت تداوم آن، از موضوع مقالات خود که در بخش گفتگو‌ها ارائه می‌شود، دیگر حاضران را مطلع خواهند کرد.